Proteo (satelitea): berrikuspenen arteko aldeak
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Satelite |
|||
{{ elhuyarlanean }} |
|||
|argazki = Proteus (Voyager 2).jpg |
|||
|aurkitzaile = [[Voyager 2]]; |
|||
Stephen P. Synnott, |
|||
Bradford A. Smith |
|||
|data = 1989 |
|||
|orbitaerradio = 117.647 |
|||
|eszen = 0,0005 |
|||
|orbitaperiodo = 1,122 egun |
|||
|inklinazio = 0,026° |
|||
|planeta = 8 |
|||
|diametro = ~400 |
|||
|masa = 5,0 {{e|19}} |
|||
|dentsitate = 1,3 {{e|3}} |
|||
|grabitate = 0,075 |
|||
|errotazioperiodo = ?; ziur asko, sinkronoa |
|||
|albedo = 0,10 |
|||
|tenperatura = ~70 |
|||
}} |
|||
'''Proteo''' [[Neptuno(planeta)|Neptuno]] planetaren seigarren satelite naturala da. |
|||
== Ezaugarri fisikoak == |
|||
Proteo [[Neptuno(planeta)|Neptuno]]ren bigarren sateliterik handiena da, [[Triton (satelitea)|Triton]] satelitearen ondoren. [[Eguzki-sistema]]ko gorputzik ilunenetariko bat da, jasotzen duen argiaren % 6 besterik ez baitu islatzen. |
|||
Proteok forma irregularra du (436 × 416 × 402 km), inpakto-kraterrez josia dago, eta ez du, itxuraz, inolako jarduera geologikorik. Zientzialariek uste dute Proteo dela, dentsitate horretako objektuei dagokienez, bere grabitatearen indarrez esferiko bihurtu gabe izan daitekeen handiena. Izan ere, bera da eguzki-sistemako gorputz irregularrik handiena, Saturnoren [[Febe (satelitea)|Febe]] baino handiagoa. |
|||
== Aurkikuntza == |
|||
Lurretik ezin da detektatu teleskopio bidez, zeren, planetatik hain gertu egonik, sateliteak islatzen duen argia galdu egiten baita planetak islatzen duenarekin nahastuta. [[Voyager 2]] zundak [[Neptuno (planeta)|Neptuno]]ren inguruan pasatzean egindako argazkiak aztertzean aurkitu zuten [[Stephen Synnott]]-ek eta [[Bradford A. Smith]]-ek 1989an. |
|||
== Izendapena == |
|||
1989ko uztailaren 17an aurkikuntzaren berri eman zutenean, '''S/1989 N 1''' izendapena eman zioten behin-behinean. 1991ko irailaren 16an eman zitzaion behin betiko izena. Proteo satelite-izena mitologia grekoko [[Proteo]] pertsonaian du jatorria; itsasoko jainko bat zen, [[Poseidon]]en semea. |
|||
== Kanpo-loturak == |
|||
* http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem |
|||
[[Category:Neptuno]] |
|||
[[be:Пратэй, спадарожнік Нептуна]] |
|||
[[bg:Протей (спътник)]] |
|||
[[ca:Proteu (satèl·lit)]] |
|||
[[cs:Proteus (měsíc)]] |
|||
[[cy:Protëws (lloeren)]] |
|||
[[da:Proteus (måne)]] |
|||
[[de:Proteus (Mond)]] |
|||
[[el:Πρωτέας (δορυφόρος)]] |
|||
[[en:Proteus (moon)]] |
|||
[[eo:Proteo (luno)]] |
|||
[[fa:پروتیوس (ماه)]] |
|||
[[fi:Proteus (kuu)]] |
|||
[[fr:Protée (lune)]] |
|||
[[gl:Proteo (lúa)]] |
|||
[[he:פרוטאוס (ירח)]] |
|||
[[hi:प्रोटिअस (उपग्रह)]] |
|||
[[hr:Protej (mjesec)]] |
|||
[[ht:Pwote]] |
|||
[[hu:Protéusz (hold)]] |
|||
[[hy:Պրոտեյ (արբանյակ)]] |
|||
[[it:Proteo (astronomia)]] |
|||
[[ja:プロテウス (衛星)]] |
|||
[[ko:프로테우스 (위성)]] |
|||
[[lt:Protėjas (palydovas)]] |
|||
[[lv:Protejs (pavadonis)]] |
|||
[[nds:Proteus (Maand)]] |
|||
[[nl:Proteus (maan)]] |
|||
[[nn:Neptunmånen Proteus]] |
|||
[[no:Proteus (måne)]] |
|||
[[pl:Proteusz (księżyc)]] |
|||
[[pt:Proteu (satélite)]] |
|||
[[ru:Протей (спутник)]] |
|||
[[simple:Proteus (moon)]] |
|||
[[sk:Proteus (mesiac)]] |
|||
[[sl:Proteus (luna)]] |
|||
[[sr:Протеус (сателит)]] |
|||
[[sv:Proteus (måne)]] |
|||
[[uk:Протей (супутник)]] |
|||
[[war:Proteus (bulan)]] |
|||
[[zh:海卫八]] |
|||
== Erreferentziak == |
|||
{{ elhuyar | data=2012/10/4}} |
|||
14:57, 4 urria 2012ko berrikusketa
.jpg) | |
| Aurkikuntza | |
|---|---|
| Aurkitzailea | Voyager 2;
Stephen P. Synnott, Bradford A. Smith |
| Data | 1989 |
| Kategoria | moon of Neptune (en)  eta regular moon (en) |
| Ezaugarri orbitalak | |
| Zeren satelite | Neptuno |
| Ardatzerdi handia | 117.647 km |
| Eszentrikotasuna | 0,0005 |
| Orbita-periodoa | 1,122 egun |
| Makurdura orbitala | 0,026° |
| Ezaugarri fisikoak | |
| Erradioa | 210 km |
| Bolumena | 34.000.000 km³ |
| Masa | 5,0 ×1019 |
| Dentsitatea | 1,3 ×103 |
| Grabitatea azalean | 0,075 m/s2 |
| Albedoa | 0,10 |
| Tenperatura | ~70 |
| Itxurazko magnitudea | 19,7 |
Proteo Neptuno planetaren seigarren satelite naturala da.
Ezaugarri fisikoak
Proteo Neptunoren bigarren sateliterik handiena da, Triton satelitearen ondoren. Eguzki-sistemako gorputzik ilunenetariko bat da, jasotzen duen argiaren % 6 besterik ez baitu islatzen.
Proteok forma irregularra du (436 × 416 × 402 km), inpakto-kraterrez josia dago, eta ez du, itxuraz, inolako jarduera geologikorik. Zientzialariek uste dute Proteo dela, dentsitate horretako objektuei dagokienez, bere grabitatearen indarrez esferiko bihurtu gabe izan daitekeen handiena. Izan ere, bera da eguzki-sistemako gorputz irregularrik handiena, Saturnoren Febe baino handiagoa.
Aurkikuntza
Lurretik ezin da detektatu teleskopio bidez, zeren, planetatik hain gertu egonik, sateliteak islatzen duen argia galdu egiten baita planetak islatzen duenarekin nahastuta. Voyager 2 zundak Neptunoren inguruan pasatzean egindako argazkiak aztertzean aurkitu zuten Stephen Synnott-ek eta Bradford A. Smith-ek 1989an.
Izendapena
1989ko uztailaren 17an aurkikuntzaren berri eman zutenean, S/1989 N 1 izendapena eman zioten behin-behinean. 1991ko irailaren 16an eman zitzaion behin betiko izena. Proteo satelite-izena mitologia grekoko Proteo pertsonaian du jatorria; itsasoko jainko bat zen, Poseidonen semea.