Sahats: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{taxotaula automatikoa |
{{taxotaula automatikoa |
||
|taxon = Salix |
|taxon = Salix |
||
|authority = [[ |
|authority = [[Lineo|L.]] |
||
|subdivision_ranks = Espezieak |
|subdivision_ranks = Espezieak |
||
|subdivision = 400 inguru.<ref name=Mabberley/> |
|subdivision = 400 inguru.<ref name=Mabberley/> |
||
10. lerroa: | 10. lerroa: | ||
== Deskribapena == |
== Deskribapena == |
||
Ipar Amerikako sahats beltzak (''[[Salix nigra]]''), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (''[[Salix herbacea]]'') espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, [[ |
Ipar Amerikako sahats beltzak (''[[Salix nigra]]''), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (''[[Salix herbacea]]'') espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, [[Zume negarti|Sahats negartia]] da. Bere gainaldea, zabala du, eta adar malguak{{lur erref}}, lurreranzko bidean izaten ditu. Hortik datorkio bere ohiko izena. |
||
== Erabilpenak == |
== Erabilpenak == |
||
Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.{{lur erref}}. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, [[aspirina]] ekoizten baita. |
Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.{{lur erref}}. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, [[azido azetilsaliziliko|aspirina]] ekoizten baita. |
||
== Espezie hautatuak== |
== Espezie hautatuak== |
||
21. lerroa: | 21. lerroa: | ||
* ''[[Salix acutifolia]]'' Willd. |
* ''[[Salix acutifolia]]'' Willd. |
||
* ''[[Salix alaxensis]]'' (Andersson) Coville |
* ''[[Salix alaxensis]]'' (Andersson) Coville |
||
* ''[[Salix alba]]'' L. – [[zume zuri]]a |
* ''[[Zume zuri|Salix alba]]'' L. – [[zume zuri]]a |
||
* ''[[Salix amygdaloides]]'' Andersson – [[hiru estamineko sahats]]a |
* ''[[Salix amygdaloides]]'' Andersson – [[hiru estamineko sahats]]a |
||
* ''[[Salix arbuscula]]'' L. |
* ''[[Salix arbuscula]]'' L. |
||
27. lerroa: | 27. lerroa: | ||
* ''[[Salix arctica]]'' Pall. |
* ''[[Salix arctica]]'' Pall. |
||
* ''[[Salix arizonica]]'' Dorn |
* ''[[Salix arizonica]]'' Dorn |
||
* ''[[Salix atrocinerea]]'' Brot. – [[sahats ilun]]a |
* ''[[Sahats ilun|Salix atrocinerea]]'' Brot. – [[sahats ilun]]a |
||
* ''[[Salix aurita]]'' L. – [[sahats arrunt]]a |
* ''[[Sahats arrunt|Salix aurita]]'' L. – [[sahats arrunt]]a |
||
* ''[[Salix babylonica]]'' L. – [[zume negarti]]a |
* ''[[Zume negarti|Salix babylonica]]'' L. – [[zume negarti]]a |
||
* ''[[Salix bakko]]'' |
* ''[[Salix bakko]]'' |
||
* ''[[Salix barclayi]]'' Andersson |
* ''[[Salix barclayi]]'' Andersson |
||
41. lerroa: | 41. lerroa: | ||
* ''[[Salix canariensis]]'' Chr. Sm. |
* ''[[Salix canariensis]]'' Chr. Sm. |
||
* ''[[Salix candida]]'' Flüggé ex Willd. |
* ''[[Salix candida]]'' Flüggé ex Willd. |
||
* ''[[Salix caprea]]'' L. – [[ahuntz-sahats]]a |
* ''[[Ahuntz-sahats|Salix caprea]]'' L. – [[ahuntz-sahats]]a |
||
* ''[[Salix caroliniana]]'' Michx. |
* ''[[Salix caroliniana]]'' Michx. |
||
* ''[[Salix chaenomeloides]]'' Kimura |
* ''[[Salix chaenomeloides]]'' Kimura |
||
* ''[[Salix cinerea]]'' L. – [[sahats hauskara]] |
* ''[[Sahats hauskara|Salix cinerea]]'' L. – [[sahats hauskara]] |
||
* ''[[Salix cordata]]'' Michx. |
* ''[[Salix cordata]]'' Michx. |
||
* ''[[Salix delnortensis]]'' C.K.Schneid. |
* ''[[Salix delnortensis]]'' C.K.Schneid. |
||
50. lerroa: | 50. lerroa: | ||
* ''[[Salix drummondiana]]'' Barratt ex Hook. |
* ''[[Salix drummondiana]]'' Barratt ex Hook. |
||
* ''[[Salix eastwoodiae]]'' Cockerell ex A.Heller |
* ''[[Salix eastwoodiae]]'' Cockerell ex A.Heller |
||
* ''[[Salix eleagnos]]'' Scop. - [[zume hostoestu]]a |
* ''[[Zume hostoestu|Salix eleagnos]]'' Scop. - [[zume hostoestu]]a |
||
* ''[[Salix eriocarpa]]'' |
* ''[[Salix eriocarpa]]'' |
||
* ''[[Salix exigua]]'' Nutt. |
* ''[[Salix exigua]]'' Nutt. |
||
* ''[[Salix floridana]]'' |
* ''[[Salix floridana]]'' |
||
* ''[[Salix fragilis]]'' L. – [[zume hauskor]]ra |
* ''[[Zume hauskor|Salix fragilis]]'' L. – [[zume hauskor]]ra |
||
* ''[[Salix fuscescens]]'' |
* ''[[Salix fuscescens]]'' |
||
* ''[[Salix futura]]'' |
* ''[[Salix futura]]'' |
||
84. lerroa: | 84. lerroa: | ||
* ''[[Salix lutea]]'' Nutt. |
* ''[[Salix lutea]]'' Nutt. |
||
* ''[[Salix magnifica]]'' Hemsl. |
* ''[[Salix magnifica]]'' Hemsl. |
||
* ''[[Salix matsudana]]'' Koidz. – [[zume adar-bihurri]]a |
* ''[[Zume adar-bihurri|Salix matsudana]]'' Koidz. – [[zume adar-bihurri]]a |
||
* ''[[Salix melanopsis]]'' Nutt. |
* ''[[Salix melanopsis]]'' Nutt. |
||
* ''[[Salix miyabeana]]'' Seemen |
* ''[[Salix miyabeana]]'' Seemen |
||
101. lerroa: | 101. lerroa: | ||
* ''[[Salix prolixa]]'' Andersson |
* ''[[Salix prolixa]]'' Andersson |
||
* ''[[Salix pulchra]]'' |
* ''[[Salix pulchra]]'' |
||
* ''[[Salix purpurea]]'' L. – [[zume gorri]]a |
* ''[[Zume gorri|Salix purpurea]]'' L. – [[zume gorri]]a |
||
* ''[[Salix reinii]]'' |
* ''[[Salix reinii]]'' |
||
* ''[[Salix reticulata]]'' L. |
* ''[[Salix reticulata]]'' L. |
||
127. lerroa: | 127. lerroa: | ||
* ''[[Salix triandra]]'' L. – [[hiru estamineko sahats]]a |
* ''[[Salix triandra]]'' L. – [[hiru estamineko sahats]]a |
||
* ''[[Salix udensis]]'' Trautv. & C. A. Mey. |
* ''[[Salix udensis]]'' Trautv. & C. A. Mey. |
||
* ''[[Salix viminalis]]'' L. – [[zume jator]]ra edo [[ |
* ''[[Zume jator|Salix viminalis]]'' L. – [[zume jator]]ra edo [[zume jator|mihimena]] |
||
* ''[[Salix vulpina]]'' Andersson |
* ''[[Salix vulpina]]'' Andersson |
||
* ''[[Salix yezoalpina]]'' Koidz. |
* ''[[Salix yezoalpina]]'' Koidz. |
20:33, 4 apirila 2015ko berrikusketa
Sahats | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Malpighiales |
Familia | Salicaceae |
Generoa | Salix |
Azpibanaketa | |
400 inguru.[1]
| |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | willow wood (en) eta willow (en) |
Sahatsak edo zumeak Salix generoko eta Salicaceae familiako zuhaitzak dira. Familia honetan, 350 espezie daude. Guztiek loratzen dute. Sahatsak, hainbat bariante aurkezten ditu. Honek, mundu zabalean egotea erraztarazi dio: Europan, Afrikan, Amerikan, Japonian...
Salix izen generikoa, zeltikozko "sal" (hurbil) eta "lis" (ura) hitzetatik omen dator, zona hezeetan hazteko joera baitu.
Deskribapena
Ipar Amerikako sahats beltzak (Salix nigra), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (Salix herbacea) espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, Sahats negartia da. Bere gainaldea, zabala du, eta adar malguak[2], lurreranzko bidean izaten ditu. Hortik datorkio bere ohiko izena.
Erabilpenak
Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.[3]. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, aspirina ekoizten baita.
Espezie hautatuak
Salix generoaren barnean 400 espezie zuhaitz edo zuhaixka inguru daude[1]:
- Salix acutifolia Willd.
- Salix alaxensis (Andersson) Coville
- Salix alba L. – zume zuria
- Salix amygdaloides Andersson – hiru estamineko sahatsa
- Salix arbuscula L.
- Salix arbusculoides
- Salix arctica Pall.
- Salix arizonica Dorn
- Salix atrocinerea Brot. – sahats iluna
- Salix aurita L. – sahats arrunta
- Salix babylonica L. – zume negartia
- Salix bakko
- Salix barclayi Andersson
- Salix barrattiana
- Salix bebbiana Sarg.
- Salix bicolor
- Salix bonplandiana Kunth
- Salix boothii Dorn
- Salix brachycarpa Nutt.
- Salix breweri Bebb
- Salix canariensis Chr. Sm.
- Salix candida Flüggé ex Willd.
- Salix caprea L. – ahuntz-sahatsa
- Salix caroliniana Michx.
- Salix chaenomeloides Kimura
- Salix cinerea L. – sahats hauskara
- Salix cordata Michx.
- Salix delnortensis C.K.Schneid.
- Salix discolor Muhl.
- Salix drummondiana Barratt ex Hook.
- Salix eastwoodiae Cockerell ex A.Heller
- Salix eleagnos Scop. - zume hostoestua
- Salix eriocarpa
- Salix exigua Nutt.
- Salix floridana
- Salix fragilis L. – zume hauskorra
- Salix fuscescens
- Salix futura
- Salix geyeriana Andersson
- Salix gilgiana Seemen
- Salix glauca L.
- Salix glaucosericea
- Salix gooddingii C. R. Ball
- Salix gracilistyla Miq.
- Salix hastata L.
- Salix herbacea L.
- Salix hookeriana Barratt ex Hook.
- Salix hultenii
- Salix integra Thunb.
- Salix interior
- Salix japonica Thunb.
- Salix jepsonii C.K.Schneid.
- Salix jessoensis Seemen
- Salix koriyanagi Kimura ex Goerz
- Salix kusanoi
- Salix laevigata Bebb
- Salix lanata L.
- Salix lapponum L.
- Salix lasiolepis Benth.
- Salix lemmonii Bebb
- Salix libani
- Salix ligulifolia C.R.Ball
- Salix lucida Muhl.
- Salix lutea Nutt.
- Salix magnifica Hemsl.
- Salix matsudana Koidz. – zume adar-bihurria
- Salix melanopsis Nutt.
- Salix miyabeana Seemen
- Salix monticola
- Salix mucronata
- Salix myrsinifolia Salisb.
- Salix myrtillifolia
- Salix myrtilloides L.
- Salix nakamurana
- Salix nigra Marshall
- Salix orestera C.K.Schneid.
- Salix pentandra L.
- Salix phylicifolia L.
- Salix planifolia Pursh.
- Salix polaris Wahlenb.
- Salix prolixa Andersson
- Salix pulchra
- Salix purpurea L. – zume gorria
- Salix reinii
- Salix reticulata L.
- Salix retusa
- Salix richardsonii
- Salix rorida Lacksch.
- Salix rupifraga
- Salix schwerinii E. L. Wolf
- Salix scouleriana Barratt ex Hook.
- Salix sepulcralis
- Salix sericea Marshall
- Salix serissaefolia
- Salix serissima (L. H. Bailey) Fernald
- Salix serpyllifolia
- Salix sessilifolia Nutt.
- Salix shiraii
- Salix sieboldiana
- Salix sitchensis C. A. Sanson ex Bong.
- Salix subfragilis
- Salix subopposita Miq.
- Salix taraikensis
- Salix tarraconensis
- Salix taxifolia Kunth
- Salix tetrasperma Roxb.
- Salix triandra L. – hiru estamineko sahatsa
- Salix udensis Trautv. & C. A. Mey.
- Salix viminalis L. – zume jatorra edo mihimena
- Salix vulpina Andersson
- Salix yezoalpina Koidz.
- Salix yoshinoi
Erreferentziak
- ↑ a b Mabberley, D.J.. (1997). The Plant Book. Cambridge: Cambridge University Press.
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Sahats |
Wikispezieetan bada informazioa gehiago, gai hau dela eta: Salix |