Sahats: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa: 1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
{{taxotaula automatikoa
|taxon = Salix
|taxon = Salix
|authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
|authority = [[Lineo|L.]]
|subdivision_ranks = Espezieak
|subdivision_ranks = Espezieak
|subdivision = 400 inguru.<ref name=Mabberley/>
|subdivision = 400 inguru.<ref name=Mabberley/>
10. lerroa: 10. lerroa:


== Deskribapena ==
== Deskribapena ==
Ipar Amerikako sahats beltzak (''[[Salix nigra]]''), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (''[[Salix herbacea]]'') espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, [[Sahats negarti]]a da. Bere gainaldea, zabala du, eta adar malguak{{lur erref}}, lurreranzko bidean izaten ditu. Hortik datorkio bere ohiko izena.
Ipar Amerikako sahats beltzak (''[[Salix nigra]]''), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (''[[Salix herbacea]]'') espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, [[Zume negarti|Sahats negartia]] da. Bere gainaldea, zabala du, eta adar malguak{{lur erref}}, lurreranzko bidean izaten ditu. Hortik datorkio bere ohiko izena.


== Erabilpenak ==
== Erabilpenak ==
Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.{{lur erref}}. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, [[aspirina]] ekoizten baita.
Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.{{lur erref}}. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, [[azido azetilsaliziliko|aspirina]] ekoizten baita.


== Espezie hautatuak==
== Espezie hautatuak==
21. lerroa: 21. lerroa:
* ''[[Salix acutifolia]]'' Willd.
* ''[[Salix acutifolia]]'' Willd.
* ''[[Salix alaxensis]]'' (Andersson) Coville
* ''[[Salix alaxensis]]'' (Andersson) Coville
* ''[[Salix alba]]'' L.&nbsp;– [[zume zuri]]a
* ''[[Zume zuri|Salix alba]]'' L.&nbsp;– [[zume zuri]]a
* ''[[Salix amygdaloides]]'' Andersson&nbsp;– [[hiru estamineko sahats]]a
* ''[[Salix amygdaloides]]'' Andersson&nbsp;– [[hiru estamineko sahats]]a
* ''[[Salix arbuscula]]'' L.
* ''[[Salix arbuscula]]'' L.
27. lerroa: 27. lerroa:
* ''[[Salix arctica]]'' Pall.
* ''[[Salix arctica]]'' Pall.
* ''[[Salix arizonica]]'' Dorn
* ''[[Salix arizonica]]'' Dorn
* ''[[Salix atrocinerea]]'' Brot.&nbsp;– [[sahats ilun]]a
* ''[[Sahats ilun|Salix atrocinerea]]'' Brot.&nbsp;– [[sahats ilun]]a
* ''[[Salix aurita]]'' L.&nbsp;– [[sahats arrunt]]a
* ''[[Sahats arrunt|Salix aurita]]'' L.&nbsp;– [[sahats arrunt]]a
* ''[[Salix babylonica]]'' L.&nbsp;– [[zume negarti]]a
* ''[[Zume negarti|Salix babylonica]]'' L.&nbsp;– [[zume negarti]]a
* ''[[Salix bakko]]''
* ''[[Salix bakko]]''
* ''[[Salix barclayi]]'' Andersson
* ''[[Salix barclayi]]'' Andersson
41. lerroa: 41. lerroa:
* ''[[Salix canariensis]]'' Chr. Sm.
* ''[[Salix canariensis]]'' Chr. Sm.
* ''[[Salix candida]]'' Flüggé ex Willd.
* ''[[Salix candida]]'' Flüggé ex Willd.
* ''[[Salix caprea]]'' L.&nbsp;– [[ahuntz-sahats]]a
* ''[[Ahuntz-sahats|Salix caprea]]'' L.&nbsp;– [[ahuntz-sahats]]a
* ''[[Salix caroliniana]]'' Michx.
* ''[[Salix caroliniana]]'' Michx.
* ''[[Salix chaenomeloides]]'' Kimura
* ''[[Salix chaenomeloides]]'' Kimura
* ''[[Salix cinerea]]'' L.&nbsp;– [[sahats hauskara]]
* ''[[Sahats hauskara|Salix cinerea]]'' L.&nbsp;– [[sahats hauskara]]
* ''[[Salix cordata]]'' Michx.
* ''[[Salix cordata]]'' Michx.
* ''[[Salix delnortensis]]'' C.K.Schneid.
* ''[[Salix delnortensis]]'' C.K.Schneid.
50. lerroa: 50. lerroa:
* ''[[Salix drummondiana]]'' Barratt ex Hook.
* ''[[Salix drummondiana]]'' Barratt ex Hook.
* ''[[Salix eastwoodiae]]'' Cockerell ex A.Heller
* ''[[Salix eastwoodiae]]'' Cockerell ex A.Heller
* ''[[Salix eleagnos]]'' Scop. - [[zume hostoestu]]a
* ''[[Zume hostoestu|Salix eleagnos]]'' Scop. - [[zume hostoestu]]a
* ''[[Salix eriocarpa]]''
* ''[[Salix eriocarpa]]''
* ''[[Salix exigua]]'' Nutt.
* ''[[Salix exigua]]'' Nutt.
* ''[[Salix floridana]]''
* ''[[Salix floridana]]''
* ''[[Salix fragilis]]'' L.&nbsp;– [[zume hauskor]]ra
* ''[[Zume hauskor|Salix fragilis]]'' L.&nbsp;– [[zume hauskor]]ra
* ''[[Salix fuscescens]]''
* ''[[Salix fuscescens]]''
* ''[[Salix futura]]''
* ''[[Salix futura]]''
84. lerroa: 84. lerroa:
* ''[[Salix lutea]]'' Nutt.
* ''[[Salix lutea]]'' Nutt.
* ''[[Salix magnifica]]'' Hemsl.
* ''[[Salix magnifica]]'' Hemsl.
* ''[[Salix matsudana]]'' Koidz.&nbsp;– [[zume adar-bihurri]]a
* ''[[Zume adar-bihurri|Salix matsudana]]'' Koidz.&nbsp;– [[zume adar-bihurri]]a
* ''[[Salix melanopsis]]'' Nutt.
* ''[[Salix melanopsis]]'' Nutt.
* ''[[Salix miyabeana]]'' Seemen
* ''[[Salix miyabeana]]'' Seemen
101. lerroa: 101. lerroa:
* ''[[Salix prolixa]]'' Andersson
* ''[[Salix prolixa]]'' Andersson
* ''[[Salix pulchra]]''
* ''[[Salix pulchra]]''
* ''[[Salix purpurea]]'' L.&nbsp;– [[zume gorri]]a
* ''[[Zume gorri|Salix purpurea]]'' L.&nbsp;– [[zume gorri]]a
* ''[[Salix reinii]]''
* ''[[Salix reinii]]''
* ''[[Salix reticulata]]'' L.
* ''[[Salix reticulata]]'' L.
127. lerroa: 127. lerroa:
* ''[[Salix triandra]]'' L.&nbsp;– [[hiru estamineko sahats]]a
* ''[[Salix triandra]]'' L.&nbsp;– [[hiru estamineko sahats]]a
* ''[[Salix udensis]]'' Trautv. & C. A. Mey.
* ''[[Salix udensis]]'' Trautv. & C. A. Mey.
* ''[[Salix viminalis]]'' L.&nbsp;– [[zume jator]]ra edo [[mihimen]]a
* ''[[Zume jator|Salix viminalis]]'' L.&nbsp;– [[zume jator]]ra edo [[zume jator|mihimena]]
* ''[[Salix vulpina]]'' Andersson
* ''[[Salix vulpina]]'' Andersson
* ''[[Salix yezoalpina]]'' Koidz.
* ''[[Salix yezoalpina]]'' Koidz.

20:33, 4 apirila 2015ko berrikusketa

Sahats
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaMalpighiales
FamiliaSalicaceae
Generoa Salix
Azpibanaketa
400 inguru.[1]
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakwillow wood (en) Itzuli eta willow (en) Itzuli

Sahatsak edo zumeak Salix generoko eta Salicaceae familiako zuhaitzak dira. Familia honetan, 350 espezie daude. Guztiek loratzen dute. Sahatsak, hainbat bariante aurkezten ditu. Honek, mundu zabalean egotea erraztarazi dio: Europan, Afrikan, Amerikan, Japonian...

Salix izen generikoa, zeltikozko "sal" (hurbil) eta "lis" (ura) hitzetatik omen dator, zona hezeetan hazteko joera baitu.

Deskribapena

Ipar Amerikako sahats beltzak (Salix nigra), 35 metroko altuera lor dezake. Kontrako aldean, (Salix herbacea) espeziekoaren garaiera, berriz, 8 zentimetrokoa da. Baina, ezagunena, Sahats negartia da. Bere gainaldea, zabala du, eta adar malguak[2], lurreranzko bidean izaten ditu. Hortik datorkio bere ohiko izena.

Erabilpenak

Zenbait sahats motaren kimu berriak (zumeak) saskiak eta otarrak egiteko erabiltzen dira.[3]. Industria farmazeutikoan du bere erabilpen ezagunenetako bat. Izan ere, bere enbor azaletik, aspirina ekoizten baita.

Espezie hautatuak

Salix generoaren barnean 400 espezie zuhaitz edo zuhaixka inguru daude[1]:

Erreferentziak

  1. a b Mabberley, D.J.. (1997). The Plant Book. Cambridge: Cambridge University Press.
  2. Lur entziklopedietatik hartua.
  3. Lur entziklopedietatik hartua.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Sahats Aldatu lotura Wikidatan
Wikispezieetan bada informazioa gehiago, gai hau dela eta: Salix