Kanji: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

10:23, 18 ekaina 2015ko berrikusketa

Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude.
Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera
ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez.

Kanji (japonieraz: 漢字, "Han karaktereak" esan nahi duena) egungo japoniera idazteko erabiltzen diren karaktere txinatarrak dira, hiraganaz (ひらがな, 平仮名), katakanaz (カタカナ, 片仮名), zenbaki arabiarrez eta latindar alfabetoaz gain (Rōmaji izenaz ezaguna). Horiekin batera, Matematikako eta Fisikako nazioarteko zenbait sinbolotarako, greziar alfabetoa ere erabiltzen da.

Japonieraren finkatze prozesuan, alfabeto silabikoa garatzeaz gain, txinatar ideogramak hartu zituzten: horrela, japoniera idazteko hiru sistema nagusienetariko bat bilakatu zen, hiragana eta katakanarekin batera. Kanjiak kontzeptuak adierazteko erabiltzen dituzte^[1]: bakoitzak bere esanahia du eta hitzaren erroa da. Hari lotuta, hitz-elkarketak, eratorpenak, aditzen konjugazioa-eta egiten dira, kana biak (batez ere hiragana) metatuz^[2]. Gisa horretan, japonierak bere idazkera-sistema sortu zuen. Prozesua III. mende inguru hasi zen. Japonian eta Taiwanen badaude 1960ko hamarkadan Iraultza Kulturalaren ondorioz Txinako Herri Errepublikan jadanik erabiltzen ez diren ikurrak^[1]^[3].

Adibideak

Hona hemen adibide batzuk^[4]: irakurketa bereziak parentesi artean doaz.

Kanjia	Euskaraz	Go-on	Kan-on	Tō-on	Kan'yō-on
明	argia	myō	mei	(min)	—
行	joan	gyō gō	kō kō	(an)	—
極	muturra	goku	kyoku	—	—
珠	perla	shu	shu	ju	(zu)
度	gradua	do	(to)	—	—
輸	garraioa	(shu)	(shu)	—	yu
雄	maskulinoa	—	—	—	yū
熊	hartza	—	—	—	yū
子	umea	shi	shi	su	—
清	garbia	shō	sei	(shin)	—
京	hiriburua	kyō	kei	(kin)	—
兵	soldadua	hyō	hei	—	—
強	indartsua	gō	kyō	—	—

Erreferentziak

↑ ^a ^b DeFrancis, John, "The Chinese Language. Facts and Fantasy", University of Hawaii Press, Honolulu, 1990, passim. ISBN 0-8248-1068-6.
↑ Hadamitzky, W., and Spahn, M., (1981) Kanji and Kana, Boston: Tuttle
↑ Unger, J. Marshall (1996). "Literacy and Script Reform in Occupation Japan: Reading Between the Lines". ISBN 0-19-510166-9
↑ Morohashi Tetsuji, 大漢和辞典/Daikanwajiten 1984-1986. Tokio: Taishukan

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Kanji

[DeFrancis-1] DeFrancis, John, "The Chinese Language. Facts and Fantasy", University of Hawaii Press, Honolulu, 1990, passim. ISBN 0-8248-1068-6.

[2] Hadamitzky, W., and Spahn, M., (1981) Kanji and Kana, Boston: Tuttle

[3] Unger, J. Marshall (1996). "Literacy and Script Reform in Occupation Japan: Reading Between the Lines". ISBN 0-19-510166-9

[4] Morohashi Tetsuji, 大漢和辞典/Daikanwajiten 1984-1986. Tokio: Taishukan

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{japonieraz}}
-'''Kanji''' ([[japoniera]]z: 漢字, "[[han etnia|Han]] karaktereak" esan nahi duena) egungo [[japoniera]] idazteko erabiltzen diren karaktere [[txinako Herri Errepublika|txinatarrak]] dira, [[hiragana]] (ひらがな, 平仮名), [[katakana]] (カタカナ, 片仮名), [[arabiar zifrak|zenbaki arabiarrak]] eta batzuetan [[latindar alfabetoa]]z ([[Romaji|Rōmaji]] izenaz ezaguna) gain.
+'''Kanji''' ([[japoniera]]z: 漢字, "[[han etnia|Han]] karaktereak" esan nahi duena) egungo [[japoniera]] idazteko erabiltzen diren karaktere [[txinako Herri Errepublika|txinatarrak]] dira, [[hiragana]]<nowiki/>z (ひらがな, 平仮名), [[katakana]]<nowiki/>z (カタカナ, 片仮名), [[arabiar zifrak|zenbaki arabiarr]]<nowiki/>ez eta [[latindar alfabetoa|latindar]] alfabetoaz gain ([[Romaji|Rōmaji]] izenaz ezaguna). Horiekin batera, Matematikako eta Fisikako nazioarteko zenbait sinbolotarako, greziar alfabetoa ere erabiltzen da.
+[[Japoniera]]ren finkatze prozesuan, alfabeto silabikoa garatzeaz gain, txinatar ideogramak hartu zituzten: horrela, japoniera idazteko hiru sistema nagusienetariko bat bilakatu zen, [[hiragana]] eta [[katakana]]<nowiki/>rekin batera. ''Kanji''ak [[kontzeptu]]ak adierazteko erabiltzen dituzte<ref name="DeFrancis">DeFrancis, John, ''"The Chinese Language. Facts and Fantasy"'', University of Hawaii Press, [[Honolulu]], [[1990]], ''passim''. ISBN 0-8248-1068-6.</ref>: bakoitzak bere esanahia du eta hitzaren erroa da. Hari lotuta, hitz-elkarketak, eratorpenak, aditzen konjugazioa-eta egiten dira, ''[[Kana (japoniera)|kana]]'' biak (batez ere ''hiragana'') metatuz<ref>Hadamitzky, W., and Spahn, M., ([[1981]]) ''Kanji and Kana'', [[Boston]]: Tuttle</ref>. Gisa horretan, japonierak bere idazkera-sistema sortu zuen. Prozesua [[III. mendea|III. mende]] inguru hasi zen. [[Japonia]]n eta [[Taiwan]]en badaude [[1960ko hamarkada]]n [[Txinako Iraultza Kulturala|Iraultza Kulturala]]<nowiki/>ren ondorioz [[Txinako Herri Errepublika|Txinako Herri Errepublika]]<nowiki/>n jadanik erabiltzen ez diren ikurrak<ref name="DeFrancis" /><ref>Unger, J. Marshall ([[1996]]). ''"Literacy and Script Reform in Occupation Japan: Reading Between the Lines"''. ISBN 0-19-510166-9</ref>.
-[[Japoniera]]ren finkatze prozesuan, alfabeto silabikoa garatzeaz gain, txinatar ideogramak hartu zituzten: horrela, japoniera idazteko hiru sistema nagusienetariko bat bilakatu zen, [[hiragana]] eta [[katakana]]<nowiki/>rekin batera.
-[[Txinera]]z ez bezala (hizkuntza hartan fonetikoak dira), ''kanji''ak [[kontzeptu]]ak adierazteko erabiltzen dituzte<ref name="DeFrancis">DeFrancis, John, ''"The Chinese Language. Facts and Fantasy"'', University of Hawaii Press, [[Honolulu]], [[1990]], ''passim''. ISBN 0-8248-1068-6.</ref>.
-''Kanji'' bakoitzak bere esanahia du eta hitzaren erroa da, gero hitz-eratorpenak, adizkitegiak eta beste hitzak sortzeko. Horretarako, ''[[Kana (japoniera)|kana]]'' biak (batez ere ''hiragana'') erabiltzen dute<ref>Hadamitzky, W., and Spahn, M., ([[1981]]) ''Kanji and Kana'', [[Boston]]: Tuttle</ref>. Gisa horretan, japonierak bere idazkera-sistema sortu zuen. Prozesua [[III. mendea|III. mende]] inguru hasi zen. Hori dela eta, [[Japonia]]n eta [[Taiwan]]en badaude [[1960ko hamarkada]]n [[Txinako Iraultza Kulturala|Iraultza Kulturala]]<nowiki/>ren ondorioz [[Txinako Herri Errepublika|Txinako Herri Errepublika]]<nowiki/>n jadanik erabiltzen ez diren ikurrak<ref name="DeFrancis" /><ref>Unger, J. Marshall ([[1996]]). ''"Literacy and Script Reform in Occupation Japan: Reading Between the Lines"''. ISBN 0-19-510166-9</ref>.
 == Adibideak ==
@@ 11. lerroa: / 8. lerroa: @@
 {| class="taulapolita"
-! Kanji
+! Kanjia
 ! [[Euskara]]z
 ! [[Go-on]]
@@ 19. lerroa: / 16. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 明
-| Argia
+| argia
 | ''myō''
 | ''mei''
@@ 26. lerroa: / 23. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 行
-| Joan
+| joan
 | ''gyō''<br />''gō''
 | ''kō''<br />''kō''
@@ 33. lerroa: / 30. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 極
-| Muturra
+| muturra
 | ''goku''
 | ''kyoku''
@@ 40. lerroa: / 37. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 珠
-| Perla
+| perla
 | ''shu''
 | ''shu''
@@ 47. lerroa: / 44. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 度
-| Gradua
+| gradua
 | ''do''
 | (''to'')
@@ 54. lerroa: / 51. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 輸
+| garraioa
-| Garraioa
 | (''shu'')
 | (''shu'')
@@ 61. lerroa: / 58. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 雄
+| maskulinoa
-| Maskulino
 | —
 | —
@@ 68. lerroa: / 65. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 熊
-| Hartza
+| hartza
 | —
 | —
@@ 75. lerroa: / 72. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 子
-| Umea
+| umea
 | ''shi''
 | ''shi''
@@ 82. lerroa: / 79. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 清
-| Garbia
+| garbia
 | ''shō''
 | ''sei''
@@ 89. lerroa: / 86. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 京
+| hiriburua
-| Hiriburua
 | ''kyō''
 | ''kei''
@@ 96. lerroa: / 93. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 兵
+| soldadua
-| Soldadua
 | ''hyō''
 | ''hei''
@@ 103. lerroa: / 100. lerroa: @@
 |-
 ! style="font-weight: normal;" | 強
+| indartsua
-| Indartsua
 | ''gō''
 | ''kyō''