Samurai: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

12:53, 23 azaroa 2017ko berrikusketa

Samurai (japonieraz: 侍^?) Japoniako antzinako gerlaria da, jaun feudal baten zerbitzura izan ohi zena. Bushi izena ("gerragizon" esan nahi duena) aproposagoa da berez. Gaur egun, samurai izena aristokrazia militarra izendatzeko erabiltzen da, eta ez, adibidez, infanteriako soldadu soilak. Nagusirik edota talderik gabeko samuraiak ronin ("olatu gizon") izenarekin ziren ezagunak. Denborarekin, behar militarrak galtzen joan ziren, funtzionario soil bihurturik. Meiji berrezarkuntzako erreformek samuraiak kendu zituzten, armada modernoago baten mesedetan,

Historia

Kamakurako shogun aldian (1192-1333) estoizismoa eta diziplina izan ziren samuraien jokaeraren ezaugarriak. Muromatxi aldian (1338-1573) samuraiek ohore araudi estu bati jarraitzen zioten; geroago Bushido izena eman zitzaion hari. Halaber, zen budismoaren eraginpean samuraien kultura, espero izatekoa ez bazen ere, te zeremoniaren eta lore apainketaren artearen sorburua izan zen. Tokugawa aldia (1603-1867) bake garaia izan zen, eta hirien zein merkataritzaren hazkuntzak samuraiena ez zen kulturaren garapena ekarri zuen. Hori samuraien garrantziaren kaltetan gertatu zen; bestalde, Tokugawa aldiaren amaieran samuraien ekonomia maila apaldu zen. Horrenbestez, samuraietariko batzuek, mendebaleko nazioen esku-hartzeak bultzatuta, Meiji enperadorea berriro ezartzen esku hartu zuten. Feudalismoa desagertuz geroztik (1871), ordea, behin baino gehiagotan matxinatu ziren baina gudaroste nazional berriak laster menderatu zituen.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Samurai

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:A samurai overwhelming a giant serpent.jpg|250px|right|thumb|Samurai bat suge erraldoi baten aurka borrokan]]
-{{nihongo|'''Samurai'''|侍}} [[Japonia]]ko antzinako gerlaria da, jaun feudal baten zerbitzura izan ohi zena. '''Bushi''' izena ("gerragizon" esan nahi duena) aproposagoa da berez. Gaur egun, ''samurai'' izena aristokrazia militarra izendatzeko erabiltzen da, eta ez, adibidez, infanteriako soldadu soilak. Nagusirik edota talderik gabeko samuraiak ''ronin''("olatu gizon") izenarekin ziren ezagunak. Denborarekin, behar militarrak galtzen joan ziren, funtzionario soil bihurturik. [[Meiji Berrezartzea|Meiji berrezarkuntzako]] erreformek samuraiak kendu zituzten, armada modernoago baten mesedetan,
+{{nihongo|'''Samurai'''|侍}} [[Japonia]]ko antzinako gerlaria da, jaun feudal baten zerbitzura izan ohi zena. '''Bushi''' izena ("gerragizon" esan nahi duena) aproposagoa da berez. Gaur egun, ''samurai'' izena aristokrazia militarra izendatzeko erabiltzen da, eta ez, adibidez, infanteriako soldadu soilak. Nagusirik edota talderik gabeko samuraiak ''[[ronin]]'' ("olatu gizon") izenarekin ziren ezagunak. Denborarekin, behar militarrak galtzen joan ziren, [[funtzionario]] soil bihurturik. [[Meiji Berrezartzea|Meiji berrezarkuntzako]] erreformek samuraiak kendu zituzten, armada modernoago baten mesedetan,
 == Historia ==
-[[Kamakura]]ko ''[[shogun]]'' aldian (1192-1333) estoizismoa eta diziplina izan ziren samuraien jokaeraren ezaugarriak. [[Muromatxi]] aldian (1338-1573) samuraiek ohore araudi estu bati jarraitzen zioten; geroago ''Bushido'' izena eman zitzaion hari. Halaber, ''[[zen]]'' [[budismo]]aren eraginpean samuraien kultura, espero izatekoa ez bazen ere, te zeremoniaren eta lore apainketaren artearen sorburua izan zen. [[Tokugawa]] aldia (1603-1867) bake garaia izan zen, eta hirien zein merkataritzaren hazkuntzak samuraiena ez zen kulturaren garapena ekarri zuen. Hori samuraien garrantziaren kaltetan gertatu zen; bestalde, Tokugawa aldiaren amaieran samuraien ekonomia maila apaldu zen. Horrenbestez, samuraietariko batzuek, mendebaleko nazioen esku-hartzeak bultzatuta, Meiji enperadorea berriro ezartzen esku hartu zuten. [[Feudalismo]]a desagertuz geroztik (1871), ordea, behin baino gehiagotan matxinatu ziren baina gudaroste nazional berriak laster menderatu zituen.
+[[Kamakura]]ko ''[[shogun]]'' aldian (1192-1333) estoizismoa eta diziplina izan ziren samuraien jokaeraren ezaugarriak. [[Muromatxi]] aldian (1338-1573) samuraiek ohore araudi estu bati jarraitzen zioten; geroago ''Bushido'' izena eman zitzaion hari. Halaber, ''[[zen]]'' [[budismo]]aren eraginpean samuraien kultura, espero izatekoa ez bazen ere, te zeremoniaren eta lore apainketaren artearen sorburua izan zen. [[Tokugawa]] aldia (1603-1867) bake garaia izan zen, eta hirien zein merkataritzaren hazkuntzak samuraiena ez zen kulturaren garapena ekarri zuen. Hori samuraien garrantziaren kaltetan gertatu zen; bestalde, Tokugawa aldiaren amaieran samuraien ekonomia maila apaldu zen. Horrenbestez, samuraietariko batzuek, mendebaleko nazioen esku-hartzeak bultzatuta, [[Meiji]] enperadorea berriro ezartzen esku hartu zuten. [[Feudalismo]]a desagertuz geroztik (1871), ordea, behin baino gehiagotan [[matxinatu]] ziren baina gudaroste nazional berriak laster menderatu zituen.
 == Erreferentziak ==