Betroiarena

Wikipedia, Entziklopedia askea

Betroiarenak Xenpelar bertsolariaren bertso sorta bat da, erositako bretoi behi makal batekin izandako gorabeherak kontatzen dituena modu umoretsuan.


Bertso berriyak jartzen

orain naiz abiyan,

predikatzera nua

Euskal-erriyan;

betroi bat artu nuen

Ernanin feriyan,

galantziya egingo

zuela agiyan;

tristura begiyan,

beti auleriyan,

ez aren premiyan

nere fameliyan;

Senpelarrek dakizki

Errenteriyan.


Ostegun joan danian

amabost Ernaniñ

betroiaren tratua

genduen egiñ;

Inaziyo saltzalle,

erostuna Fermiñ,

emeretzi ezkutu

geniyon eragiñ;

sabelian du miñ,

iñork ase eziñ,

artuaru muziñ,

eztu nai ediziñ;

atzetik biar ditu

zazpi medeziñ.


Informe txarrak dira

orrentzat auzotik:

espalda ateriya,

urgun besotik;

eztula ta antziya

ukullo-zozotik,

desterratuko nuke

nik nere bototik;

amarra lepotik,

grilluak orpotik,

makillaz ondotik

jotzen det gogotik;

etzaio ajolarik

ezerengatik.


Oraindik gaztia da:

ogei ta sei urte;

ernari omen ditu

bost illabete;

nik eztiyot igertzen,

ala esan dute,

gezurra baldin bada

engañatu naute;

aragiya aparte,

ezurretan torpe,

zañak dauzki fuerte,

zeñek nai du merke?

zikiro baten truka

emango nuke.


Kara iguala du

aurrian ta atzian,

basurdia diruri

zutik jartzian;

konsuelo bat daukat

nere biotzian:

bizirikan gelditzen

bada Ilbeltzian,

ori umatzian,

esnia extian,

gazta abatsian,

gazura arratsian;

belarrak gizenduko

du Maiatzian.


Zure arboletikan

datorren loria,

frutua konserbatzen

pare gabia;

umatzen baldin bada

ai zer poderia!

guardatuko diot

bere onoria;

orren koloria

beltza ta moria,

juan zaio floria,

lenago obia;

nere fameliyaren

ondadoria.


Begi bat itxua du,

adar biyak motzak,

krisellua diruri

aren kokotzak;

ikaratutzen gaitu

eztularen otsak,

burlaka asi zaizka

elizatik ontzak;

sano dauzka ortzak,

agiña zorrotzak,

tristura biotzak,

dantzan dabill otzak;

eztiyo onik egin

leku arrotzak.


Borroka dabillela

juan zaizka adarrak,

eziñ sujetaturik

bere indarrak;

lurrera botatzen du

euliyaren kargak,

talentu onak dauzka

nere betroi zarrak;

jendiaren farrak

ez dirade txarrak;

ganaru elbarrak

juntura igarrak;

burruntziya diruri

aren bizkarrak.


Nere betroiak ez du

auko loalia,

egunero nai ezik

ogi-alia;

alare eziñ jaso

lepoko jualia,

buruba makurtuta

zerbaiten galdia;

aren zaldalia

ezta debaldia,

gauza onen zalia,

bizkotxo jalia;

malezi asko duen

arrantzalia.


Buruba jarri zaio

lurrera begira,

belarriyak zintzilik

ai zer segira!

albaitero guziyak

ikaratzen dira,

zeñek sendatuko du

orlako erida?

bajatzen ari da

irutatik bira;

au nere perdira,

nork nai du erdira;

bañan eztet eman nai

Euskal-errira.


Urtiak gallendu ta

ajiak azaldu,

daukanak obe zuen

artu ezpalu;

etxetikan kanpora

eziñ det bialdu,

joka asten naiz bañan

laister urrikaldu;

aragiya galdu,

larrua ona du,

ezurrak onradu;

frantzesak nai badu,

laban-kirtenetako

obe det saldu.


Orra bertso berriyak

Senpelarrek para,

askok jakin dezala

nere euskara;

ustez alabatu det

betroiaren kara;

ukulluan eztulka

pasatzen du gaba;

au gure ikara,

sano du ijara,

guziya tripara,

orlakua zara;

desterratu nazazu

gezurra bada.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

https://web.archive.org/web/20180211093810/http://kantak.ahotsak.eus/entzun-kantak/030502/err-042-027

http://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/auspoa/10685.pdf

Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Betroiarena