El secreto de sus ojos

El secreto de sus ojos
Jatorria
Argitaratze-data	2009
Izenburua	El secreto de sus ojos
Jatorrizko hizkuntza	gaztelania
Jatorrizko herrialdea	Argentina eta Espainia
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	krimenezko filma, film dramatikoa, thrillerra, film erromantikoa, eleberri batean oinarritutako filma, melodrama (en) eta detective film (en)
Iraupena	129 minutu
Kolorea	koloretakoa
Deskribapena
Oinarritua	The Question in Their Eyes (en)
Grabazio lekua(k)	Buenos Aires
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Juan José Campanella
Gidoigilea(k)	Juan José Campanella; Eduardo Sacheri
Antzezlea(k)
	Ricardo Darín ; Soledad Villamil ; Guillermo Francella ; Pablo Rago ; Javier Godino (en) ; Mariano Argento (en) ; José Luis Gioia ; Carla Quevedo ; Mario Alarcón (en) ; Bárbara Palladino (en) ; Rudy Romano (en) ; Alejandro Abelenda ; Sebastián Blanco (en) ; Juan José Ortíz (en) ; Kiko Cerone ; Fernando Pardo ; Maximiliano Trento ; Sergio López Santana (en) ; Elvio Duvini (en) ; David Di Nápoli ; Pedro Kochdilian (en) ; Oscar Sánchez (en) ; Gabriela Daniell ; Alicia Haydée Pennachi (en) ; Darío Valenzuela (en) ; Carlos Mele (en) ; Iván Sosa (en) ; Judith Buchalter (en) ; Héctor La Porta (en) ; Liliana Cuomo ; Alejandro Pérez (en)
Ekoizpena
Ekoizlea	Mariela Besuievsky (en) ; Juan José Campanella
Ekoizle eragilea	Vanessa Ragone (en) ; Gerardo Herrero
Edizioa	Juan José Campanella
Bestelako lanak
Musikagilea	Federico Jusid
Argazki-zuzendaria	Félix Monti
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Buenos Aires
Argumentu nagusia	Berrantolaketa Prozesu Nazionala
Historia
Jasotako sariak	Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria ; 82. Oscar Sariak
Nominazioak	International Submission to the Academy Awards (en) ; Argentina; Europako film onenaren Saria ; 23rd European Film Awards (en) ; Gerardo Herrero, Mariela Besuievsky (en) , Eduardo Sacheri, Juan José Campanella; Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria ; 82. Oscar Sariak
	elsecretodesusojos.com

El secreto de sus ojos 2009ko Juan José Campanella argentinar zinema zuzendariaren filma da.

Filma, Argentinako eta Espainiako finantziazioarekin egindako koprodukzioa, 2009ko argentinar filmik arrakastatsuena izatea lortu zuen, eta Argentinako zinemaren historian diru gehien bildu duenetako bat izan zen, bi milioi eta erdi ikusle baino gehiagorekin. 2010ean, atzerriko film onenaren Oscar saria irabazi zuen bigarren film argentinarra izan zen, La historia oficial (1985) filmaren ondoren.^[1]^[2]

Juan José Campanella, Guillermo Francella, Cristina Kirchner presidentea, Soledad Villamil eta Ricardo Darín 2010eko Oscar Sariarekin.

Aktoreak

Ricardo Darín: Benjamín Espósito, epailea
Soledad Villamil: Irene Menéndez Hastings, epailea
Guillermo Francella: Pablo Sandoval, Espósitoren laguntzailea epaitegian
Pablo Rago: Ricardo Morales, biktimaren senarra (alarguna)
Javier Godino: Isidoro Gómez, hiltzailea
José Luis Gioia: Inspector Báez
Mariano Argento: Romano, epailea
Carla Quevedo: Liliana Colotto, biltima

Argumentua

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Azken 25 urteetan krimen bat burutik ezin kendu ibili da Benjamín Espósito. Orain, bere heldutasunean, istorio hartara itzultzea erabaki du; berriz ere maitasunak, heriotzak eta laguntasunak zeharkaturiko iragan hartan sartuko da.^[3]

1999an, Benjamín Espósito (Ricardo Darín) agente judizial erretiratuak nobela bat idaztea erabaki zuen, 1974an gertatutako hilketa bati buruz. Ondoren flashback bat gertatzen da: 1974ko ekainean, Benjamin Espósito Liliana Colotto de Morales (Carla Quevedo) neska gazte baten heriotza ikertzen hasten da, Buenos Aires hiriko auzo batean bere etxe barruan bortizki bortxatu eta hil zuten. Ricardo Morales (Pablo Rago) senarra (alarguna) lur jota geratu da; Espósitok hiltzailea aurkitu eta justiziaren aurrera eramango duela agintzen dio. Epaitegian laguntzaile duen Pablo Sandoval-ek (Guillermo Francella) eta Irene Menéndez-Hastings (Soledad Villamil) departamenduko buru berriak lagunduko diote. Romanok, Espósitok auzitegian duen aurkariak, bi langile etorkin akusatu ditu auzia bertan behera uzteko; langile horiek beren burua errudun deklaratzeko torturatuak izan zirela jakin ondoren, Espósitok Romano lankidearekin liskar bat du epaitegiko korridoreetan.

Handik gutxira, Espósitok arrasto bat aurkitzen du eraildako neskaren argazki zahar batzuk begiratzean, Moralesek emandakoak: argazki askotan, biktimari modu susmagarrian begiratzen zion gizon bat aurkitzen du, Isidoro Gomez (Javier Godino) izenez identifikatua. Gómez ikertzenhasten da Espósito, Buenos Aires hirian bizi eta lan egiten duela deduzitu du, baina aurkitu ez du aurkitzen. Espósito eta Sandoval legez kanpo sartzen dira Gomezen amaren etxean, Chivilcoyn. Hiri horretan, bera ez ezik, Liliana Colotto biktima ere hiri horretan jaio zen. Etxean zeudela, Gomezek bere amari idatzitako gutun batzuk aurkitzen dituzte. Sandovalek lapurtu egin ditu, eta Espósitok Buenos Aresera itzultzean jakin du horretaz. Hiriburu Federalera itzultzean, egin duten «bisitak» arazoak baino ez dizkie sortzen epaitegiko nagusiekin, eta gainera gutunetan ez dute inolako informazio ulergarririk lortzen. Gainera, Moralesek Gomezen amari telefonoz egindako dei arduragabe baten bidez jakingo du Gomezek aske jarraitzen duela; izan ere, Moralesek emaztearen hiltzailea aurkitu nahi zuen. Gertakari horien ostean, neskaren hilketaren ikerketa itxi egin dute.

Hurrengo urtean, 1975ean, Espósitok Morales aurkitzen zuen Buenos Aireseko tren-geltoki batean, eta horrela jakin zuen Morales urte oso batez hiriburuko hainbat tren-geltokitara arratsaldean joan dela ea Gómez ikusten zuen lanetik etxerako bidean. Moralesen ausardiak eta Moralesek emazte zenari dion maitasunak hunkituta, Espósitok Irene konbentzitu du ikerketa berriro ireki dezan. Bitartean, taberna batean mozkortzen ari dela, Sandovalek aurkikuntza bat egin du: tabernako bere ezagun batek, Benjaminen aurrean "Akademia futbol taldeko eskribau fanatiko" gisa aurkezten duenak, Avellanedako Racing Clubeko futbolari gisa identifikatzen ditu eskutitzetan aipatutako hainbat izen, Sandovalentzat eta Espósitorentzat guztiz ezezagunak zirenak. Horrela Gómez talde horretako jarraitzaile gisa identifikatuta, Espósito eta Sandoval talde horren partidetara joaten dira Gomez aurkitzeko itxaropenarekin.

Espósitok eta Sandovalek futbol-zelaiko jendetzaren artean aurkitzen dute Gómez. Hala ere, une horretan joko-zelaian sartzen den gol batek ihes egiteko aukera ematen dio, ikusleen artean zalaparta handia sorten da eta. Haren atzetik doaz, eta Gomezek ia ihes egiten du, baina azkenean harrapatu egiten dute poliziaren laguntzari esker, ustekabean kantxara sartu denean, jokalari baten aurka talka eginda. Espósitok eta Irenek galdeketa faltsua eta legez kanpokoa egiten diote bulegoan. Irenek lortzen du Gomezek krimena aitortzea, horretarako gizonaren harrotasuna zauritu ondoren. Gomez epaitu eta zigortu egiten dute, baina hilabete eskas geroago, Romanok, Espósitoren epaile aurkariak, hiltzailea askatzea lortzen du eta Alderdi Justizialistako eskuineko alderdiko sikario gisa kontratatzen du, Espósitoz mendeku hartzeko. Espósito eta Irene askapen ilegal hori anulatzen saiatzen dira, baina Romanoren esku-hartzeak ez die uzten. Lan gogorra egokitzen diote Espósitori: Moralesi jakinarazi behar dio emaztearen hiltzaileak libre jarraituko duela, eta datu horrek suntsituta uzten du gizona.

Handik aste batzuetara, Sandoval lagunekin betiko tabernan mozkortuta dagoela, beste gizon batekin hasten da borrokan (Benjaminen aurrean "Eskribau" gisa aurkezten zuen gizona, Gomezen gutunen enigma argitzen laguntzen diena), eta Espósitok bere apartamenturaino eraman behar du. Han uzten du tarte batez, Sandovalen emaztearen bila doan bitartean. Espósito Sandovalen emaztearekin itzultzen da apartamendura, eta aurkitzen du atea behartuta, apalategiko argazkiak buelta emanda, eta logelan Sandoval tirokatuta eta hilda. Ondoren, Espósitok ondorioztatzen du Romanok soldatapeko hiltzaileak bidali zituela bera hiltzeko, eta, Sandoval aurkitzean, hark argazkiei buelta eman ziela eta Espósito izatearen plantak egin zituela, laguna salbatzeko. Beste atentaturen beldur, Espósito Jujuyra erbesteratzera behartzen dute Ireneren lehengusuekin, Romanoren hiltzaileak saihesteko. Espósito hirburutik alde, eta Jujuyn bizi izan zen hamar urtez, 1985ean Buenos Airesera itzuli zen arte, orduan aurkitu zuen Gómez desagertuta zegoela, Romano 1976ko diktaduran erailda, eta Irene ezkonduta bi seme-alabekin.

1999ra itzulita (urte horretan dago kontatuta istorioa) eta kasuari zentzua aurkitu nahian, Espósito Morales bisitatzera doa, 1975ean Buenos Aires probintziako kanpoaldean zegoen etxe isolatu batera joan baitzen bizitzera. Bisitan, biek eztabaidatuko dituzte kasuan zehar eta ondoren gertatutako hainbat gertaera, baina Moralesek urduritu jartzen da Espósitok bere emaztearen heriotza nola jasan zuen galdetu zionean, eta are gehiago bere auzia zein bidegabekeriarekin amaitu zen galdetu zionean. Moralesek Espósitori diotso berak Gomez harrapatu zuela, eta bere autoko maletategian tirokatu zuela. Eta Espósito erretiratu egiten da. Autoan abiatu eta gutxira, oroitzapenek gidatutako hausnarketa sakon baten ondoren, ordea, autoa gelditu eta landan barrena atzera abiatu da, Moralesen etxera bueltan, Sandovalek esan ziona gogoratzean: "Inork ezin du grinaz aldatu". Espósitok ondo ulertzen zuen Moralesek zuen grina, Gomez espetxean betiereko egon zedin eta heriotzarekin berehalakoan salba ez zedin. Hortik abiatuta, ondorioztatu zuen ezinezkoa zela kaltetuak bere erasotzaileari "gustua eman izana".

Iluntzera arte zain egon ondoren, Morales ikusten du alboko txabola txiki batean sartzen, ogi zati txikiez osatutako plater bat eskuan daramala. Espósito atzetik doa eta atetik begiratzen du: Moralesek plater hori ziega batera eramaten du, eta iluntasunetik gizon goibel bat ateratzen da, Gomez hiltzailea bera dena –oso itxura zahar eta zatarrarekin– , Moralesek 25 urtez preso eduki duena, eta denbora horretan behin ere ez zion hitzik esan. Gomez, ziega barruan, harritu egin da Espósito ikustean, erretilua erortzen utzi du eta hurbildu zaio gero, Moralesi "hitz egin diezaiola" eskatzeko erregutuz. Moralesek, serioski, zera besterik ez dio esaten Espósitori: "Zuk bizitza osorako esan zenuen", Gomez espetxeratzeko egin zion promesari erreferentzia eginez.

Hiriburu Federalera itzulita, Sandovalen hilobia bisitatzen du lehen aldiz Espósitok. Gero Ireneren bulegora doa, maite duela esateko prest. Hori zen Irenek Espósitorengatik beti espero izan zuen gauza. Biak irribarretsu eta erne, elkarrekin geratzen dira bulegoan, eta atea ixten dute.

Erreferentziak

↑ «El secreto de sus ojos, ganadora del Oscar - lanacion.com» web.archive.org 2010-03-11 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
↑ (Ingelesez) «The Oscars 2025 | 97th Academy Awards» ABC (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
↑ www.sansebastianfestival.com

Kanpo estekak

Datuak: Q748851

[1] «El secreto de sus ojos, ganadora del Oscar - lanacion.com» web.archive.org 2010-03-11 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).

[2] (Ingelesez) «The Oscars 2025 | 97th Academy Awards» ABC (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).

[3] www.sansebastianfestival.com

[1]

[2]

[3]