Erlijioen historia

Erlijioen historia giza zientzia edo gizarte-zientzia bat da, erlijioak ikertzea helburu duena, edo, zehatzago esanda, erlijio-praktiken eta erlijio-sinesmenen, erritoen eta mitoen multzoak.

Beste disziplinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Teologiaren, hau da, jainkotasunaren azterketa filosofikoa —haren existentziaren kontsiderazioa barne—, eta Elizaren historiaren, izaera konfesional katoliko nabarmeneko historiografiaren adar bat, disziplina bereizi gisa ezarri zen XIX. mendearen bigarren erdialdetik aurrera. Gertaera hori ideia laikoen garapenaren, Eliza-Estatua banaketaren eztabaidaren eta beste gizarte-zientzia batzuen hasieraren esparruan, bereziki antropologiaren, erlijioaren eta psikologiaren arloan mugimenduekin lotu behar da.

Erlijioen azterketa zientifikoaren beste ikuspegi batzuetatik oso hurbil dago: erlijio konparatua, mitologia konparatua, erlijioaren fenomenologiarekin ez hain zuzena (erlijioaren filosofia, fededunen orientazioarekin bat etorriz); eta diziplina horiekin guztiekin, erlijioaren zientzia, erlijioaren zientziak edo ikerketa erlijiosoak deitu ohi den diziplina globalean sartzen da, nahiz eta, batzuetan, erlijioaren ikuspegi zabal baten baliokide egiten den, eta, zentzu zabal batean, erlijioaren ikasketa integral gisa ulertzen den.

Ez da komeni Historia Sakratuarekin nahastea, giza historiaren ikuspegi probidentzialista, Bibliako historiara mugatu ohi den arren, Biblian jasotako narrazio historikoa.

Lan esparrua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erlijioen historiak erlijio-fenomenoak ikuspegi ez-konfesional batetik eta ikuspegi historiko zein antropologiko batetik jorratzen ditu, bai eta denborari eta espazioari erreferentzia eginez ere. Lotura estua du etnologiarekin, filologiarekin eta historiarekin. Bere ahizpa-diziplinak modu berean, behaketa-zientzia bat da, datuen azterketa kritikoan eta konparazio-metodoan oinarritzen dena.^[1]

"Erlijioa gizon eta emakume askoren dimentsio pertsonaletako bat da. Aldi berean, giza taldeen eta gizarteen egituraren osagai nagusietakoa da gaurko garaian eta munduan". Erlijio bakoitzak gizakiaz eta munduaz ikuskera bat eskaintzen du. "Ikuspegi horretatik, gizarteek denboran zehar izan duten bilakaera eta iraganeko gizarteek egungo kulturari utzi dioten ondarea ezagutzeko orduan erlijioak leku nabarmena hartzen du".^[2] Horretan datza bere garrantzia. Erlijioaren azterketa garrantzitsua da: erlijioak eta antzeko kontzeptuek zibilizazioen legea eta kode moralak, egitura soziala, artea eta musika moldatu dituzte sarritan.

Lehen urratsak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Religionsgeschichtliche Schule izeneko historia erlijiosoaren eskolak, XIX.mende amaierako Alemaniako pentsamendu-eskolak, erlijioaren azterketa sistematikoa fenomeno soziokultural gisa sortu zuen. Religionswissenschaft, Friedrich Max Müllerrek (1823-1900) sortutako nozioa, orientalista ospetsua, mitologoa eta XIX. mendeko indoeuroparrean aditua zen. Garai hartan, erlijioen azterketa akademizismo erromantikoaren esparru intelektualean kokatzen zen. Erlijioa giza kulturarekin eboluzionatzen ari zela irudikatzen zuen, politeismo primitibotik monoteismo etikoraino. Religionsgeschichtliche Schule Alemanian eta beste leku batzuetan Bibliaren eta elizaren historiaren ikerketa jakintsuak loratu ziren garaian sortu zen.^[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=erlijio
↑ Erlijioen Historia eta Kultura, Nafarroako dekretu kurrikularra.[1]
↑ Albert Raffelt: Müller, Max. In: Lexikon für Theologie und Kirche. 3. Aufl. Bd. 7 Maximilian bis Pazzi. Freiburg: Herder 1998, Sp. 518–519.