Etruskoen literatura

Zagrebeko lihozko liburua

Piacenzako brontzezko gibela.

Pirgiko laminak.

Etruskoen literatura etruskoz idatzitako idazkien multzoari esaten zaio,  etruskoek alfabeto grekoa hartu zutenetik (K.a. VII. mendea) erabiltzeari utzi zioten arte. Erlijioari buruzko idazki batzuk iritsi zaizkigu bakarrik K.a. IV. mendekoak, baita idazle klasiko batzuen aipamenak ere. K.a. I. mendean Siziliako Diodorok idatzi zuen etruskoen idazkera lorpen handia izan zela. Oso gutxi dakigu haien hizkuntzaz, eta dena inskripzioetan aurkitutakoari esker da.

Literatura erlijiosoa

Etruskoek oso erlijiosoak izatearen ospea zuten antzinate klasikoan, eta horrek bere sineskeria zaletasun ustezko buruzko hainbat ipuin sortu zituen, askotan haien kontra erabilita. Ugari dira erritu eszenak eta euren jainko batzuk erretratatzen dira, pintura eta erliebeekin. Hala ere, iritsi zaiguna beste hizkuntza batzuetan ekarria da. Gaur egun gure etruriar erritoen ezagutza erromatarrengatik dator, K.a. I. mendetik.

Hainbat gauza ezagutzen dira haien erlijioari buruz: ispiluak, brontzezko erliebeak, laminak... liburu osoa izan gabe. Poema batzuk iritsi dira, baita kanta batzuk ere.

Beste genero batzuk

Legezko testuak

Gutxi gorabehera, Hamabi Taulen legean oinarrituta daude, K.a. 450  urtean Erromatar foroan jarrita.

Testu historikoak

Ziurra da literatura historikoa sortu zutela, Marco Verrio Flaco gramatikoak eta Tiberio Klaudio erromatar enperadoreak testu horiek erabili zituztelako euren ikerketetan, baina ezer gutxi dakigu. Aristokraziako familien historia jasoko zutela pentsatzen da.

Bibliografia

• Los etruscos, 51-54 or.; Joseph M. Walker, (2003). Edimat Libros.
• Los lenguajes perdidos, Miguel Ángel Elvira, (1994).

Kanpo estekak

• Datuak: Q9022983