Gaztelu III (Andiako mendia)

Gaztelu III
Datu orokorrak
Garaiera	1.001 m
Mota	mendi
Geografia
Koordenatuak	42°53′20″N 1°50′17″W
Mendikatea	Andimendi
Herrialdea	Euskal Herria
Foru erkidego	Nafarroa Garaia
Mendizaletasuna
Ohiko bidea	Iltzarbe/Urritzola/Satrustegi
Mendikat	Mendikat
Luberri	Luberri

Artikulu hau Andimendiko gailuarrari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Gaztelu (argipena)».

Gaztelu III Nafarroako mendi bat da, Orarregi ere deitua, eta Andia mendilerroan dago. Garaiera 1.001 metrokoa du. Gaztelu mendiaren tontorra zorrotza da eta ondo ikus daiteke Irurtzundik, baita inguruko beste toki batzuetatik ere. Tontorrean, gaztelu baten hondakinak daude, eta hortik datorkio izena.

Kondairak gotorlekua mairuek egin zutela dio, beharbada Sajrat Qays izeneko gotorlekua. Hain zuzen ere, Abderraman III.ak 924. urtean bere erasoetako bat jo zuen Pirinioetako lurraldeen aurka, eta Gazteluko gotorleku honetara iritsi zen Iruñeko erresuman txikizioak eragin ondoren, Iruñea bera suntsituz.

Kordobako omeiatarrak Euskal Herrira Tuteratik sartu ziren, eta Irunberrira pasa ziren Leireko mendilerrotik: hortik, Iruñea eta Irurtzunera jarraitu zuten. Ebro ibairantz jarraitu zuten, baina ez aurretik Gaztelu mendiko gotorlekua suntsitu gabe, Oskiako pasabidea defendatzen zuena. Hain zuzen, Oskiatik igarotzen zen Iruñerrira sartuz Astorga eta Bordele arteko galtzada nagusia erromatarren garaian.

Abiapuntuak

Iparraldetik, Urritzola edo Errotzetik abiatzen da bidea; hegoaldetik, bidea Iltzarbe haranetik abiatzen da. Azken malda pikoa du.

Kanpo estekak

• euskal-herria.org webgunean

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa

• Datuak: Q5554699