Indiako Zientzia Institutua
| Indiako Zientzia Institutua | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Mota | ikerkuntzarako institutua eta goi mailako hezkuntza-erakundea |
| Jarduera sektorea | Goi hezkuntza |
| Herrialdea | India |
| Jarduera | |
| Kidetza | e-ShodhSindhu (en)  eta Liburutegien Elkarte eta Erakundeen Nazioarteko Federazioa |
| Honen parte | Ministry of Education (en) |
| Eskumendekoak | |
| Enplegatuak | 537 (2022) |
| Erabilitako hizkuntza | ingeles |
| Ikasle-kopurua | 4.695 (2022) |
| Agintea | |
| Zuzendaria | Govindan Rangarajan (en) |
| Egoitza nagusi | |
| Historia | |
| Sorrera | 1909ko maiatzaren 27a |
| Sortzailea | |
webgune ofiziala   | |
Indiako Zientzia Institutua (Bengaluru) (IISc), (ingelesez Indian Institute of Science) ikerketa zientifikoko eta goi-mailako hezkuntzako Bangaloren (India) dagoen unibertsitate publikoa da, 1909an Jamsetji Tataren laguntzarekin sortua, Tata Institutua bezala ere ezagutzen da[1]. Institutua, bere arloan, Indiako erakunderik onena dela uste da[2][3][4][5].
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1893an, Jamsetji Tata eta Swami Vivekananda-ren artean itsasontzi batean izandako ustekabeko bileran, Tatak altzairu-industria Indiara eramateko plana eztabaidatu zuten. Tatak Vivekanandari bost urte geroago idatzi zion: «Japoniatik Chicagorako bidaian, bidaide gisa gogoratuko nauzula uste dut. Oso gogoan dut garai horretan zenuen iritziak Indiako espiritu aszetikoaren hazkundeari buruz... Ideia horiek gogoratzen ditut Indiarako nire Ikerketa Zientifikoko Institutuaren proiektuarekin lotuta, zalantzarik gabe entzun edo irakurriak izango dituzunak»[6][7].
Vivekanandak zientziari buruz zituen iritziez eta bere lidergo trebetasunak txundituta, Tatak bere kanpaina zuzentzea nahi zuen. Vivekanandak gogotsu onartu zuen proiektua, eta Tatak, herrialdearen gaitasun zientifikoak aurrera atera asmoz, behin-behineko batzordea osatu zuen Ikerketa eta Goi Mailako Hezkuntza Institutua sortzeko plana prestatzeko. Batzordeak proposamen zirriborro bat aurkeztu zion Lord Curzoni 1898ko abenduaren 31n[8]. Gero, Sir William Ramsay Nobel saridunari, halako erakunde baterako kokapen egoki bat proposatzea eskatu zitzaion, eta hark Bangalore zela kokalekurik onena iradoki zuen.
Krishna Raja Wadiyar IV.ak eta Tatak berak oparitu zituzten instituziorako lurrak eta beste instalazioak Mysoreko Estatuaren izenean. 150 ha (371 akre) inguru Mysore Estatuak eman zituen[9]. Tatak, berriz, hainbat eraikin laga zituen IISc sortzeko. Mysore Estatuak 500.000 errupia kapital-gastuetarako eta 500.000 errupia urteko gastuetarako ere eman zituen[10][11]. Hyderabad-eko 7. Nizam-ek, Mir Osman Ali Khanek, 3 lakh-errupiako diruarekin ere lagundu zuen 31 urtetan[12].
Lord Minto erregeordeak Institutuaren konstituzioa onartu zuen, eta, 1909ko maiatzaren 27an, bere funtzionamendua ahalbidetzeko beharrezko inbestidura agindua sinatu zen[13]. 1911ko hasieran, Mysoreko maharajak institutuaren lehen harria jarri zuen, eta, uztailaren 24an, lehen ikasle multzoa onartu zuten Norman Rudolf-ek zuzentzen zuen Kimika Orokor eta Aplikatuko eta Alfred Hay-k Ingeniaritza Elektrikoa zuzendutako klaseak. Bi hilabetera, Kimika Organikoaren Saila ireki zen. 1958an, UGCk unibertsitate izaera eman zion institutuari.
1909an, IISc sortu zenean, Sir William Ramsayren gas nobleen aurkikuntzan izandako kide zen Morris Travers izan zen bere lehen zuzendaria. Traversentzat, institutuan egindako berezko lanaren jarraipena zen, haren sorreran parte hartu baitzuen. Lehen zuzendari indioa Sir Chandrasekhara Venkata Raman Nobel sariduna izan zen[13].
Institutua ingeniaritzako masterrak aurkeztu zituen lehena izan zen. Era berean, Zientzia Biologiko, Kimika, Fisika eta Matematikako doktorego programa integratuak martxan jarri ditu natur zientzietan lizentziadunentzat[8].
2018an, IISc Eminentzia Institutu titulua jaso zuen lehen sei institutuetako bat izan zen[14]. 2019an, IISc-ek bere marka adierazpena kaleratu zuen: «Ezagutu eta berritu; eraldatu eta gainditu; zerbitzatu eta lideratu»[15].
2022an, graduondoko mediku institutu bat ezartzeko, IISc-ek 425 milioi indiar errupiako dohaintza pribatua jaso zuen, bere historiako handiena[16].
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «Our Heritage» Pursuit and Promotion of Science (Indian Institute of Science).
- ↑ http://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2013#sorting=1110681+region=+country=+faculty=+stars=false+search=
- ↑ http://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2014#sorting=2006896+region=+country=+faculty=+stars=false+search=
- ↑ http://www.timeshighereducation.co.uk/news/global-employability-university-ranking-2014-results/2017406.article
- ↑ http://www.timeshighereducation.co.uk/news/global-employability-university-ranking-2013/2008497.article
- ↑ President's Address at the Integrity India Campaign by the CII at Coimbatore. Press Information Bureau, Government of India 2006-12-19.
- ↑ Gandhi, Divya. (2007-06-04). «Story of IISc to be relived through an archives cell» The Hindu.
- ↑ a b A Historical Perspective. Indian Institute of Science.
- ↑ «:: Indian Institute of Science ::» www.iisc.ernet.in.
- ↑ https://www.iisc.ac.in/wp-content/uploads/2018/03/ORIGIN.pdf }}
- ↑ Science with a soul. Tata Group.
- ↑ Reminiscing the seventh Nizam's enormous contribution to education. telanganatoday 2017-03-27.
- ↑ a b Warrier, BS. (2012-01-30). «The IISc stamp on science research» The Hindu.
- ↑ Government declares 6 educational 'Institutions of Eminence'; 3 Institutions from Public Sector and 3 from Private Sector shortlisted. Ministry of Human Resource Development 2018-07-09.
- ↑ Press Note on IISc brand Identity. .
- ↑ «Bengaluru: IISc receives Rs 425-crore donation to set up medical institute, 800-bed multi-speciality hospital» The Indian Express 2022-02-15.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Indiako Zientzia Institutua  |
- Sitio web oficial (Ingelesez)
Datuak: Q948720
Multimedia: Indian Institute of Science / Q948720