Ipurdiko

Ipurdiko ipurdian hartu edo ematen den kolpea da.^[1] Gorputz-zigor gisa ipurmasailetan kolpeak ematea da, tresnekin edo gabe, eskuarekin.^[2] Haurtzaroan oso zigor ohikoa izaten zen eta, oraindik, leku askotan, izaten da. Biktima zigorra aplikatzen duen bera izan daiteke, bere buruari kalte egin nahi diona arrazoi penitentzialengatik (erlijiosoak: diziplinatzailea, flagelantea) edo sadomasokistengatik (sexualak). Zentzu sinbolikoaz "porrota" esanahia izan dezake.^[3]

Familia eremuan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irudi klasikoetan haurrak diziplinatzeko moduetako bat zen bizkarra hanketan jartzea ahurrak ireki edo gerrikoa hartu eta ipurmasailetan ahalik eta gogorren jotzen hastea. Ipurdikoak etxeko diziplina-metodo gisa erabili ohi dira, nahiz eta horien praktika gutxituz joan, hain inbaditzaileak eta kaltegarriak ez diren metodoek ordezkatu baitute. Gaur egun metodo egingarritzat jotzen bada ere, ez da gomendatzen, eta estatu eta herrialde askotan legeak debekatzen du.^[4]

Familia-eremuan ere, antzina, kultura askok onargarritzat jotzen zuten senarrek emazteei aplikatzen zieten etxeko diziplina. Gaur egun, praktika hori onartezintzat jotzen da, baina oraindik ez da erabat baztertu, eta kristau talde fundamentalista ultrakontserbadoreek defendatu eta gauzatzen dute ("Etxeko diziplina kristaua").^[5]

Gizarte patriarkaletan emazteei aplikatzen zaien etxeko diziplina ezabatzeari buruzko aurrerapen hori haurrei diziplina hori aplikatzen ez uzteko beste arrazoi bat bezala erabiltzen da. Emakumearekiko abusu edo ekintza onartezina edozein gizakirena izan behar dela uste da, baita haurrena ere.

Sexu ekintza gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ipurdiko erotikoak, spanking, azotaina erotikoak edo diziplina ingelesa ipurdikoak egiteari dagokio, ipurdikoak ematen eta/edo jasotzen dituena sexualki estimulatzeko dira. Helduen artean, sexu-jolas baimendu gisa erabiltzen da, eta praktika kitzikagarria da bikotearentzat. Jokoan, funtsean, bi paper daude: zigorkatzailearena eta zigortzearena.