Joênia Wapichana

Joênia Wapichana
	; (2023) Irudi gehiago
Q121223689
federal deputy of Roraima (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Joênia Batista de Carvalho
Jaiotza	Boa Vista, 1974ko apirila (49/50 urte)
Herrialdea	Brasil
Talde etnikoa	Wapishana people (en)
Lehen hizkuntza	Wapishana (en) ; Brasilgo portugesa
Hezkuntza
Heziketa	Universidade Federal de Roraima (en)
Hizkuntzak	Wapishana (en) ; Brasilgo portugesa
Jarduerak
Jarduerak	abokatua eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Reebok Human Rights Award (2004) ; Ordem do Mérito Cultural (2010) ; Giza Eskubideen Nazio Batuen saria (2018) ;

Joênia Batista de Carvalho, ezagunagoa Joênia Wapichana izenez (Boa Vista, Brasil, 1974ko apirilaren 20a), Brasilgo abokatua da, Brasilen abokatutza lanean diharduen lehen emakume indigena.

2018ko hauteskundeetan, Brasilgo Diputatuen Ganberako hautetsia izan zen lehen emakume indigena izan zen, Roraima estatuaren ordezkari gisa eta Jasangarritasun Sareko (REDE) kide gisa.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wapishana talde indigenako kidea, zortzi urte zituela, jaio zen herrixka utzi eta amarekin Boa Vistara joan zen bizitzera. Bigarren Hezkuntza amaitu ondoren, kontabilitateko bulego batean hasi zen lanean egunez, gauez Roraimako Unibertsitate Federalean zuzenbidea ikasten zuen bitartean. 1997an graduatu zen.^[2]

Abokatu ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Raposa Serra indigena do Sol barrutian zerbitzatu zuen, Roraimako Kontseilu Indigenaren (CIR) sail juridikoan lan egiteaz gain, baita Brasilgo iparraldeko eskualdean bere lurren jabetzarako indigenen eskubideen defentsan ere.

Brasilgo Abokatuen Ordenako (OAB) Herri Indigenen Eskubideen Batzordeko lehen presidentea izan zen, 2013an sortua.

2018ko legegintza-hauteskundeetan, Roraimagatik Diputatuen Ganberarako hautatu zuten.^[3]

Goraipamenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2004an, Reebok saria jaso zuen, giza eskubideen defentsan egindako lanagatik.^[4] 2010ean, Brasilgo Kultura Ministerioaren Kultura Merezimenduaren Ordenarekin kondekoratu zuten.
2018an Nazio Batuen Erakundearen Giza Eskubideen Saria jaso zuen.^[5]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Emakume indigenen martxa, 2019
Maria Fernanda Ribeiro eta Joenia Wapichana, Emakume indigenen martxa, 2019
Giza Eskubideen eta Partaidetzako Legeen Batzordea, 2020
Joênia "Wapichana" Emakumeen egoera eta giza eskubidea hitzaldian
Acampamento Terra Livre 2023
CTEYANOMAMI - Comissão Temporária Externa Yanomamien egoera eta garimpeiroen irteera bateratzeko, 2023

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ «Brasil tiene a la primera mujer indígena como diputada federal» Agência Brasil 9 de octubre de 2018.
↑ Web, Alfama. «Bacanudo - Liderança indígena» Bacanudo.
↑ Veja como foi a cobertura do primeiro turno das eleições. 15 de octubre de 2018.
↑ Joênia, a 1ª índia a se tornar advogada no Brasil. OAB, 13 de dezembro de 2004
↑ «Na ONU, brasileira Joenia Wapichana recebe o Prêmio de Direitos Humanos 2018» ONU Brasil 19 de diciembre de 2018.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joênia Wapichana

Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, {{{hizkuntza}}} Wikipediako «Joênia Wapixana» artikulutik itzuli da. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.

Datuak: Q3187339
Multimedia: Joênia Wapixana / Q3187339

[1] «Brasil tiene a la primera mujer indígena como diputada federal» Agência Brasil 9 de octubre de 2018.

[2] Web, Alfama. «Bacanudo - Liderança indígena» Bacanudo.

[3] Veja como foi a cobertura do primeiro turno das eleições. 15 de octubre de 2018.

[4] Joênia, a 1ª índia a se tornar advogada no Brasil. OAB, 13 de dezembro de 2004

[5] «Na ONU, brasileira Joenia Wapichana recebe o Prêmio de Direitos Humanos 2018» ONU Brasil 19 de diciembre de 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]