Apirilaren 20

Apirilaren 20a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hamargarren eguna da, 111garrena bisurteetan. 255 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Fermin Muguruza Jaiotza: Irun, 1963 Serafín Zubiri Jaiotza: Iruñea, 1964 Iñaki Isasi Jaiotza: Aiara, 1977 Ambrosio Huitzi Jaiotza: Uharte, 1880 Heriotza: Valentzia, 1973ko azaroaren 9a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Adolf Hitler Jaiotza: Adolf-Hitler-Geburtshaus (en) eta Braunau am Inn, 1889 eta 1889 Heriotza: Führerbunker eta Berlin, 1945eko apirilaren 30a Joan Miró Jaiotza: Bartzelona, 1893 eta 1893 Heriotza: Palma Mallorcakoa, 1983ko abenduaren 25a Napoleon III.a Jaiotza: Paris, 1808 Heriotza: Chislehurst (en) , 1873ko urtarrilaren 9a Odilon Redon Jaiotza: Bordele, 1840 eta 1840 Heriotza: Paris, 1916ko uztailaren 6a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 20ko jaiotzak Andy Serkis • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Pedro Erquicia Jaiotza: Donostia, 1943ko martxoaren 24a Heriotza: Madril, 2018 José Joaquín Puig de la Bellacasa Jaiotza: Bilbo, 1931ko ekainaren 5a Heriotza: Madril, 2021 Ignacio Orbaizeta Jaiotza: Eguesibar, 1923ko apirilaren 4a Heriotza: Iruñea, 2011 Juan Antonio Ansaldo Jaiotza: Aretxabaleta, 1901eko ekainaren 24a Heriotza: Donibane Lohizune, 1958 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Octavio Paz Jaiotza: Mexiko Hiria, 1914ko martxoaren 31 Heriotza: Mexiko Hiria, 1998 Bram Stoker Jaiotza: Clontarf, 1847ko azaroaren 8a Heriotza: St George's Square (en) , 1912 Avicii Jaiotza: Stockholm, 1989ko irailaren 8a Heriotza: Maskat, 2018 Paul Celan Jaiotza: Txernivtsi, 1920ko azaroaren 23a Heriotza: Paris, 1970 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 20ko heriotzak August Sander • Carl Loewe • Gersonides • Jerzy Andrzejewski • Chyna • Alexandre-François Desportes • Alberto Magnelli • Alphonse Milne-Edwards • Hubert-François Gravelot • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Nazio Batuetako Txineraren Eguna 1466 - Henrike III.ak Belaguako gotorlekuak bereganatzeko agindu zion Gipuzkoari. 1878 - Enbata izugarri batek gogor astindu zuen Bizkaiko Golkoa. 1937 - Bilbon Euskadiko diruak zabaldu ziren Gerraren testuinguruan. 1972 - Apollo 16 espaziontzia (irudian) ilargiratu zen. 2010 - Mexikoko golkoaren marea beltza hasi zen hedatzen petrolio plataforma baten leherketaren ondorioz, mota honetako inoizko hondamendi ekologikorik handiena izan dena. + Gertaera gehiago... Egutegia << Apirila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2023 Aurreko eta hurrengo urteetan 2020: astelehena 2021: asteartea 2022: asteazkena 2024: larunbata 2025: igandea 2026: astelehena Izendegia Santutegia: Aines Montepulcianokoa, Anizeto Seaska egutegia: Itsaso/Itxaso eta Aretz.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1878 - Bizkaiko Golkoa astindu zuen enbata bortitz batek 322 arrantzale hildako utzi zituen: 132 kantabriar eta 190 euskaldun.
• 2008 -
  • Itsas-lapurrek "Playa de Bakio" euskal atun-ontzia bereganatu zuten Somalian.
  • ETAren izenean bonba lehertu zuten Elgoibarko PSE-EEren egoitzan, Bilboko Abusu auzoan alderdi beraren egoitzaren aurka lehertu zuenetik lau egunera.

Mundua

• 1999 - Columbineko sarraskia: AEBetako Coloradoko izen bereko udalerriko institutu batean bi ikasleek erasoaldi masiboa gauzatu eta 15 lagun hil eta 24 zauritu zituzten.
• 2010 - Mexikoko golkoaren marea beltza hasi zen hedatzen petrolio plataforma baten leherketaren ondorioz, mota honetako inoizko hondamendi ekologikorik handiena izan dena.

Arte eta kultura

Mundua

• 1891 - El rey que rabió (euskaraz: Amorratu zen erregea), Ruperto Chapíren musika eta Miguel Ramos Carrión eta Vital Azaren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Zarzuelako Antzokian.
• 1957 - The Spirit of St. Louis filma estreinatu zen, Billy Wilderek zuzendu eta James Stewartek antzeztu zuten.
• 1988 - El Dorado filma estreinatu zen, Carlos Saurak zuzendu eta Omero Antonutti, Lambert Wilson, Eusebio Poncela, Gabriela Roel, Inés Sastre, José Sancho eta Patxi Biskert aktoreek antzeztu zuten.

Kirolak

Mundua

• 1985eko Bost Nazioen Txapelketa: Irlanda txapeldun.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1546 - Bernardo de Sandoval, espainiar kardinala, Iruñeko apezpikua izandakoa (h. 1618).
• 1756 - Juan Diaz de Espada, arabar elizgizona eta ongilea (h. 1832).
• 1880 - Ambrosio Huitzi, nafar historialaria eta idazlea (h. 1973).
• 1920 - Manolita del Arco, bizkaitar politikaria, PCEko kidea (h. 2006).
• 1936 - Jorge Ramón Sarasa, nafar idazlea eta soziologoa (h. 2008).
• 1944 - Antton Merikaetxebarria, bizkaitar zinemagilea.
• 1948 - Jesus Mari Arambarri, gipuzkoar futbolari ohia.
• 1958 - Jesús María Segura, nafar txirrindulari ohia.
• 1962 - Ramiro González Vicente, arabar politikaria,
• 1963 - Fermin Muguruza, euskal musikagilea, abeslaria eta ekoizlea.
• 1964 - Serafín Zubiri, nafar abeslaria, piano-jotzailea eta konposatzailea.
• 1970 -
  • Ainhoa Gozategi, gipuzkoar musikaria, Gozategi taldearen sortzaile eta kidea.
  • Jose Luis Padron, euskal poeta.
• 1977 - Iñaki Isasi, arabar txirrindularia.
• 1978 - David Karanka, arabar futbolaria.
• 1981 - Uxue Apaolaza, gipuzkoar idazlea.
• 1988 - Asier Zengotitabengoa, arabar saskibaloi jokalaria.
• 1991 - Juan Lizariturry, gipuzkoar tenislaria.
• 1994 - Iker Azkarate, gipuzkoar txirrindularia.
• 2000 -
  • Jon Barrenetxea, bizkaitar txirrindularia.
  • Elene Errasti, gipuzkoar futbolaria.
• 2002 -
  • Jon Balda, gipuzkoar futbolaria.
  • Iñaki Telletxea, nafar futbolaria.

Mundua

• 1492 - Pietro Bacci Aretino, italiar idazlea (h. 1556).
• 1521 - Pontus de Tyard, frantziar poeta eta erlijio gizona (h. 1605).
• 1586 - Arrosa Limakoa, Peruko mistikoa eta santu katolikoa (h. 1617).
• 1706 - Ensenadako markesa, espainiar politikaria (h. 1781).
• 1745 - Philippe Pinel, frantziar sendagilea (h. 1826).
• 1786 - Marc Seguin, frantziar ingeniaria (h. 1875).
• 1805 - Franz Xaver Winterhalter, alemaniar margolaria (h. 1873).
• 1808 - Napoleon III.a, Frantziako enperadorea (h. 1873).
• 1814 - Georgiana Houghton, britainiar artista eta mediuma (h. 1884).
• 1818 - Heinrich Göbel, alemaniar mekanikari eta asmatzailea (h. 1893).
• 1824 - Francesc Pi i Margall, Espainiako Lehen Errepublikako presidentea (h. 1901).
• 1826 - Dinah Craik, ingeles idazlea (h. 1887).
• 1839 - Karlos I.a Errumaniakoa, Errumaniako lehenengo erregea (h. 1914).
• 1840 - Odilon Redon, frantziar marrazkilaria eta pintorea (h. 1916).
• 1844 - Juan Idiarte Borda, Uruguaiko lehendakaria (h. 1897).
• 1846 - Alexandre Alberto da Rocha de Serpa Pinto, portugaldar esploratzailea (h. 1900).
• 1850 -
  • Daniel Chester French, estatubatuar eskultorea (h. 1931).
  • Jean-François Raffaëlli, frantziar margolaria (h. 1924).
• 1868 - Charles Maurras, frantziar idazle eta politikaria, Action Française mugimenduaren antolatzaile eta ideologoa (h. 1952).
• 1878 - José Miaja, espainiar militarra (h. 1958).
• 1879 - Paul Poiret, frantziar moda diseinatzailea (h. 1944).
• 1889 - Adolf Hitler, Der Führer, alemaniar politiko eta diktadorea, Hirugarren Reicheko kantzelerra (h. 1945).
• 1890 - Adolf Schärf, Austriako presidentea (h. 1965).
• 1893 -
  • Harold Lloyd, zinema mutuko estatubatuar aktorea (h. 1971).
  • Joan Miró, kataluniar margolari, eskulturgile, grabatzaile eta zeramikaria (h. 1983).
• 1895 - Henry de Montherlant, frantziar idazlea (h. 1972).
• 1901 - Michel Leiris, frantziar idazlea eta etnologoa (h. 1990).
• 1908 - Lionel Hampton, estatubatuar jazz musikaria (h. 2002).
• 1915 - María Silva Cruz, María La Libertaria, espainiar libertarioa eta anarkista (h. 1936).
• 1918 - Kai Manne Borje Siegbahn, suediar fisikaria, 1981eko Fisikako Nobel Saria (h. 2007).
• 1923 - Tito Puente, estatubatuar musikagile eta perkusio-jotzailea (h. 2000).
• 1924 -
  • Leslie Phillips, ingeles aktorea (h. 2022).
  • Pierre Tucoo-Chala, frantziar historialaria, Pirinioetako Erdi Aroko historian aditua (h. 2015).
• 1927 -
  • Chris Heunis, Hegoafrikako jarduneko presidentea (h. 2006).
  • Phil Hill, 1 Formulako estatubatuar pilotua (h. 2008).
  • Karl Alexander Müller, suitzar fisikaria, 1987ko Fisikako Nobel Saria (h. 2023).
• 1931 - Louis Pouzin, frantziar informatikaria.
• 1935 - Mario Camus, espainiar zinema zuzendaria (h. 2021).
• 1937 - George Takei, telebistako estatubatuar aktorea.
• 1938 - Betty Cuthbert, australiar atleta (h. 2017).
• 1939 - Gro Harlem Brundtland, Norvegiako lehen ministro ohia, Munduko Osasun Erakundeko buru ohia eta Garapen iraunkorraren kontzeptuaren zabaltzailea.
• 1940 -
  • Pilar Miró, espainiar zinema zuzendaria (h. 1997).
  • Miquel Roca, kataluniar abokatu eta politikaria, Espainiako 1978ko konstituzioaren zazpi aitetako bat.
• 1941 - Ryan O'Neal, estatubatuar aktorea.
• 1942 -
  • Casimir Oyé-Mba, Gabongo lehen ministroa (h. 2021).
  • Arto Paasilinna, finlandiar idazlea (h. 2018).
• 1943 - John Eliot Gardiner, britainiar orkestra-zuzendaria.
• 1945 - Jimmy Winston, ingeles musikari eta aktorea, Small Faces taldeko kidea (h. 2020).
• 1946 - Diane Elson, britainiar ekonomilaria, soziologoa eta gizarte ikertzailea, generoa eta garapenean aditua.
• 1948 - Paul Milgrom, estatubatuar ekonomialaria, 2020 Ekonomiako Nobel Saria.
• 1949 -
  • Massimo D'Alema, Italiako lehen ministroa.
  • Jessica Lange, estatubatuar aktorea.
• 1950 - Aleksandr Lebed, errusiar militar eta politikaria (h. 2002).
• 1955 - Svante Pääbo, suediar genetikalaria, 2022ko Medikuntzako Nobel Saria.
• 1957 - Lluís Homar, kataluniar aktore eta antzerki zuzendaria.
• 1960 - Miguel Díaz-Canel, Kubako presidentea.
• 1963 - Rachel Whiteread, britainiar artista.
• 1965 -
  • Bernardo Fernandes da Silva, brasildar futbolari ohia.
  • Rolf Sørensen, daniar txirrindulari ohia.
• 1967 - Gilles Simeoni, korsikar abokatu eta politikaria.
• 1968 -
  • Kazuaki Kiriya, japoniar argazkilari eta zinemagilea.
  • Jelena Välbe, errusiar iraupen-eskiatzaile ohia.
• 1969 -
  • Felix Baumgartner, austriar paraxutista eta BASE jauskaria.
  • Seiichi Negishi, japoniar futbolari ohia.
• 1970 -
  • José David Carracedo, espainiar soziologo eta politikaria.
  • Abdelmalek Drukdel, aljeriar buruzagi jihadista (h. 2020).
• 1972 - Carmen Electra, estatubatuar aktore, modelo, abeslari eta ekoizlea.
• 1973 -
  • Gabry Ponte, italiar DJa.
  • Toshihide Saito, japoniar futbolari ohia.
• 1975 - Atifete Jahjaga, Kosovoko presidente ohia, Errepublikako lehenengo emakumezko presidentea.
• 1976 - Sotaro Yasunaga, japoniar futbolari ohia.
• 1979 - Camila de Castro, brasildar aktore pornografiko eta modelo transexuala (h. 2005).
• 1981 - Laura Mora, kolonbiar zinema-zuzendaria eta gidoilaria.
• 1982 - Jānis Blūms, letoniar saskibaloi jokalaria.
• 1983 - Miranda Kerr, australiar modeloa.
• 1984 - Bárbara Lennie, espainiar aktorea.
• 1985 - Billy Magnussen, estatubatuar aktorea.
• 1987 - Flavita Banana, espainiar ilustratzaile, biñetista eta marrazkilaria.
• 1989 - Conor Murray, irlandar errugbilaria.
• 1992 - Gigi Gorgeous, kanadar modelo eta aktorea.
• 1993 -
  • Shayne Gostisbehere, euskal jatorriko estatubatuar izotz-hockey jokalaria.
  • Ryosuke Yamanaka, japoniar futbolaria.
• 1995 - Natalia Szroeder, kaxubiar abeslari, abesti-idazle eta musikaria, kaxubieraz eta polonieraz abesten duena.
• 1997 - Alexander Zverev, errusiar jatorriko alemaniar tenislaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1956 -
  • Ricardo Bueno Ituarte, gipuzkoar mediku, neuropsikiatra eta administratzailea (j. 1904).
  • Maurice Dartigue, lapurtar txirrindularia (j. 1877).
• 1958 - Juan Antonio Ansaldo, gipuzkoar aristokrata eta militarra, Espainiako Armadako hegazkinlaria (j. 1901).
• 2011 - Ignacio Orbaizeta, euskal txirrindularia eta enpresaburua (j. 1923).
• 2015 -
  • José Luis Etxebarria Goiri, Begoñako dantzari, dantza-talde zuzendari eta txistularia (j. 1925).
  • Teresa Murga, Ermuko Lobiano jauregiaren azken jabea (j. 1910).
  • Ignazio Otsoa Oltzako Sanz, Iñaki Desormais, nafar poeta (j. 1940).
• 2018 - Pedro Erquicia, gipuzkoar kazetaria, Madrilen (j. 1943).
• 2020 - Joxe Ulibarrena, nafar eskultorea eta etnografoa (j. 1924).

Mundua

• 1314 - Klemente V.a, Aita santua (j. c. 1264).
• 1693 - Claudio Coello, espainiar margolari barrokoa (j. 1642).
• 1724 - Agnes Block, herbeheretar menonita, arte bildumagile eta hortikultorea (j. 1629).
• 1786 - John Goodricke, astronomo zaletu ospetsua (j. 1764).
• 1812 - George Clinton, Ameriketako Estatu Batuetako 4. presidenteordea (j. 1739).
• 1825 - Nicolás Ambrosio Garro, espainiar estatu-gizona eta ministroa (j. 1747).
• 1836 - Juan Egaña, txiletar politikaria eta idazlea (j. 1769).
• 1842 - Bon Adrien Jeannot de Moncey, frantziar militar eta politikaria (j. 1754).
• 1872 - Ljudevit Gaj, kroaziar hizkuntzalari, politikari, kazetari eta idazlea (j. 1809).
• 1885 - Gustav Nachtigal, alemaniar botanikaria, medikua eta esploratzailea, batez ere Erdialdeko Afrika esploratu zuena (j. 1834).
• 1912 -
  • Pedro Lira, txiletar margolari eta arte kritikaria (j. 1845).
  • Bram Stoker, irlandar nobelagile eta ipuin idazlea (j. 1847).
• 1918 -
  • Karl Ferdinand Braun, alemaniar fisikaria, 1909ko Fisikako Nobel Saria (j. 1850).
  • Niko Pirosmani, georgiar margolari primitibista (j. 1862).
• 1927 - Enrique Simonet, espainiar margolaria (j. 1866).
• 1928 - Charles Henry Gilbert, estatubatuar iktiologoa, iktiologian aitzindaria (j. 1859).
• 1929 - Charles Allan Gilbert, estatubatuar artista eta ilustratzailea (j. 1873).
• 1932 - Giuseppe Peano, italiar matematikaria (j. 1858).
• 1947 - Kristian X.a Danimarkakoa, Danimarkako erregea (j. 1870).
• 1951 - Ivanoe Bonomi, Italiako lehen ministroa (j. 1873).
• 1970 - Paul Celan, errumaniar jatorriko austriar poeta lirikoa (j. 1920).
• 1973 - Robert Armstrong, estatubatuar aktorea (j. 1890).
• 1982 - Archibald MacLeish, estatubatuar olerkaria (j. 1892).
• 1990 - Horst Sindermann, Alemaniako Errepublika Demokratikoko lehen ministroa (j. 1915).
• 1991 -
  • Steve Marriott, ingeles musikari, abeslari, abesti egile eta gitarra-jotzailea (j. 1947).
  • Don Siegel, estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (j. 1912).
  • Yumjaagiin Tsedenbal, Mongoliako Herri Errepublikako estatuburua (j. 1916).
• 1992 - Benny Hill, ingeles aktore eta umorista (j. 1924).
• 1993 - Mario Moreno, Cantinflas, mexikar aktore eta umorista (j. 1911).
• 1995 - Milovan Djilas, jugoslaviar politikaria (j. 1911).
• 1997 - Jean Louis, frantziar jantzi-disenatzailea (j. 1907).
• 2001 - Giuseppe Sinopoli, italiar musikagile eta zuzendaria (j. 1946).
• 2003 - Bernard Katz, Alemanian jaioa britainiar sendagile eta biofisikaria, 1970eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1911).
• 2006 -
  • Kathleen Antonelli, ENIACen sei programatzaile originaletako bat (j. 1921).
  • Paul Moritz Cohn, alemaniar matematikaria (j. 1924).
• 2009 - Senedu Gebru, etiopiar irakasle, idazle eta politikaria, Etiopiako lehen emakume parlamentaria (j. 1916).
• 2014 - Rubin Hurricane Carter, estatubatuar boxeolaria (j. 1937).
• 2015 - Albert Kalonji, kongotar politikaria Hego Kasaiko enperadorea (j. 1929).
• 2016 - Guy Hamilton, ingeles zinema zuzendaria (j. 1922).
• 2017 - Magdalena Abakanowicz, poloniar eskultorea (j. 1930).
• 2018 - Avicii, suediar DJa (j. 1989).
• 2020 - Luz Pozo Garza, galiziar poeta (j. 1922).
• 2021 -
  • Idriss Déby, Txadeko presidentea (j. 1952).
  • Monte Hellman, estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle, idazle eta muntatzailea (j. 1929).
  • José Joaquín Puig de la Bellacasa, bizkaitar diplomazialaria (j. 1931).
  • Alfred Teinitzer, austriar futbolaria (j. 1929).
• 2023 - Josep Maria Fusté, kataluniar futbolaria (j. 1941).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Itsaso/Itxaso eta Aretz.
• Nazio Batuetako Txineraren Eguna

Kanpo estekak

• Datuak: Q2524
• Multimedia: 20 April

Apirilaren 19 | Urteko egutegi | Apirilaren 21