Kardinalitate

Wikipedia, Entziklopedia askea

Matematikan, kardinaltasuna edo kardinalitatea multzo bateko elementu-kopurua adierazten du. Adibidez, A = {2, 4, 6} multzoaren kardinalitatea 3 da, hiru elementu dituelako. A multzo baten kardinalitatea | A |, n(A), card(A), edo # A adierazten da.

Multzoen kardinalitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Multzo finitu baten kardinalitatea bere elementuen kopurua besterik ez den bitartean, nozioa multzo infinituetara zabaltzeko, normalean, konparazioaren nozioa multzo arbitrarioetan (bereziki infinituetan) definitzen hasten gara. N-ren funtzio bijetiboa E-n. E N-ren azpimultzo propioa den arren, bi multzoek kardinalitate bera dute.

1. definizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

|A | = | B | A eta B multzo bik kardinaltasun bera dute bijekzio bat badago, hau da, funtzio injektiboa eta surjetiboa, A-tik B-ra. Multzo hauek ekipotenteak edo talde-lenteak direla esaten da. Erlazio hau A ≈ B edo A ~ B adieraz daiteke. Adibidez, zenbaki bikoiti ez-negatiboen E = {0, 2, 4, 6, ...} multzoak naturalaren N = {0, 1, 2, 3, ...} multzoaren kardinalitate bera du. zenbakiak, f (n) = 2n funtzioa E-ren N-ren bijekzioa baita. 7

2. definizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

|A | ≤ | B | A-k B-ren kardinalitatearen berdina edo txikiagoa du A-tik B-rako funtzio injektibo bat badago.

3. definizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

|A | << B | A-k kardinalitatea B-ren kardinalitatea baino hertsiki txikiagoa du B-n A-ren funtzio injektibo baina ez bijektibo bat badago.

Zenbaki kardinalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurrekoan, kardinalitatea funtzionalki definitu zen. Hau da, multzo baten kardinalitatea ez zen objektu zehatz gisa definitzen. Hala ere, honela defini dezakezu objektu bat: Kardinalitate bera edukitzearen erlazioari ekipotentzia deritzo, eta hau multzo guztien klasearen baliokidetasun-erlazioa da. Erlazio honen pean A multzo baten baliokidetasun-klasea, beraz, A-ren kardinalitate bera duten multzo guztiek osatzen dute. Bi modu daude multzo baten kardinalitatea definitzeko. A multzo baten kardinalitatea bere baliokidetasun-klase gisa definitzen da ekipotentzian. Multzo adierazgarri bat izendatzen da baliokidetasun-klase bakoitzerako. Aukerarik ohikoena klase horretako hasierako ordinala da. Hau multzo axiomatikoen teorian zenbaki kardinalaren definizio gisa hartzen da. Aukeraren axioma onartuz, multzo infinituen kardinalitateak adierazten dira:

Ordinal bakoitzerako , , . baino handiagoa den kardinalik txikiena da.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]