Kritikotasun istripu

Kritikotasun istripua fisio nuklearreko kate erreakzio bat da. Batzuetan, eskurtsio kritiko deitzen zaio. Horrelako gertaeretan, material fisileko (adibidez, uranio aberastu edo plutonioko) masa kritikoaren ezusteko metaketa edo uztarketa gertatzen da. Kritikotasun istripuek erradiazio dosi hilgarriak aska ditzakete babes gabeko ingurune batean gertatzen badira.

1946ko Slotin istripuaren itxuraketa

Baldintza normaletan, fisio erreakzio kritiko edo gainkritiko bat (energia iraunkor beregaina edo energia hazkorra dituena) behar bezala babestutako leku batean gertatu beharko litzateke bakarrik, adibidez, erreaktore baten muinean edo test ingurune egoki batean. Kritikotasun istripu bat ezusteko erreakzioan gertatzen da, adibidez, segurua ez den ingurunean edo erreaktore baten mantentze lanetan.

Kritikotasun istripuak Estatu Batuetan lehergailu atomikoa sortzeko esperimentuetan hasi ziren gertatzen, Manhattan Proiektuaren barruan. 1944an gertatu zen lehen aldiz Los Alamosen, ikertzaileak eta langileak babes neurri eskasekin ari zirenean. Horrek erradiazio bidezko pozoitzeak eta heriotzak eragin zituen zenbait kasutan.

Ikus, gainera

• Deabruaren nukleoa
• Erradiazio kutsadura

Kanpo estekak

• Datuak: Q1321523