Lankide:Asier R. Balugera/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea
Lost Mediaren simboloa
Lost Mediako seinua

LOST MEDIA[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lost Media (euskeraz: Material galdua) termino generikoa da, eta dagoeneko existitzen ez den komunikabideen eduki multzoa biltzeko erabiltzen da, edo, oro har, ez dago eskuragarri publikoarentzat.

Urteetan zehar, pertsonek "Lost Media" rekiko duten interesa hazi egin da, bai Interneten barruan bai kanpoan, eta bilaketa-talde sortu dira material jakin batzuk berreskuratzeko, eta kasu ezagunenak estekatzeko orrialdeak.

Lost Media Wiki eta Lost Media Wiki Español[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Internet sortu baino askoz lehenago ere bazegoen interesa, museoen aldetik bereziki, galdutako edo eskuragarri ez zegoen eduki artistikoa ikertzeko eta berreskuratzeko. Interneten masifikazioarekin, errazagoa bihurtu zen pertsonek beren esperientziak partekatzea. Lost Media terminoa honen ondorioz sortu zen.

Interneten garai modernoagoetan, bi web-orri sortu ziren material hori dokumentatzeko, aztertzeko eta aurkitzeko. Hauek dira Lost Media wiki (LMW) eta Lost Media wiki español (LMÑ).

Lost Media Wikik material horiek bilatzen eta aurkitzen ditu, talde honek anglohiztun jatorriko materiala eta nazioarteko material pixka bat bilatzen du. Espainierazko lost media wiki delakoak gauza bera egiten du, jatorri hispaniarrekoak bilatzen baitituzte. Bi taldeetan "LMW/LMÑ on the hunt" deritzona egiten da. Talde horiek ados jartzen dira material espezifiko bat elkarrekin aurkitzeko.

Ezaugarriak

Adierazpenaren esanahia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Lost Media" terminoa lehen begiratuan baino konplexuagoa da. Ez da ezagutzen terminoaren prozesu zehatza, baina teoria esanguratzuenak /4chan edo Reddit-en hasi zirela erabiltzen esaten dau. jakina da 2010ean indarra irabazi zuela, garai hartako beste kontzeptu ezagun askoren artean lost media kontzeptuak ospea lortu zuenean.

Sailkapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galdutako materiala bilatzen duten Interneteko foro eta/edo foro guztiek sailkapen mota bera dute.

Materialak sailkapena du haren egoera ezagutzeko eta artikulu guztiak desordenatuta egon ez daitezen eta antolatuago egon daitezen. Hona hemen sailkapenak:

Aurkitutakoa: materiala lehen galduta egoan baina horain aurkituta dago eta 100% daukagu

adibidea: Metropolis

Partzialki aurkitua: materialaren % 50 edo gehiago bakarrik badago eskuragarri.

adibidea: Shrek - I Feel Good

Partzialki galdua: materiala ia % 100ean dago, baina oraindik ez dago erabat.

adibidea: All That

Galdua: materiala osorik eskuragarri ez dagoenean.

adibidea: Inventio Fortunata

Materialaren benetakotasunaren arabera:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egiaztatu gabeko existentzia: Materialaren existentziari buruzko zalantzak daudenean. Hainbat faktorek eragin dezakete hori, hala nola iturrien edo testigantzen fidagarritasunak.

adibidea: Las noches del Hombre Lobo

Ez-existentzia berretsia: Legitimotzat edo zalantzazkotzat jotzen zen materiala erreala ez izatea gertatzen denean.

adibidea: A Day With Spongebob SquarePants

Erabiltzen ez diren terminoak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Ezeztatuta", "Merkaturatzeko prest ez", "Lataratuta/artxibatuta"

Lehenago, bai Lost Media Wiki bai Lost Media en Español izenekoek "baliogabetutako" sailkapena eta eratorriak erabiltzen zituzten publikoari inoiz bota ez zitzaizkion edukiak sailkatzeko. Erabiltzeari utzi zioten nahasterik ez izateko. Orain ezeztatutako lanak beste guztiak bezala sailkatzen dira.

adibidea: Grand Theft Auto 64

Baldintzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galtzeko baldintzak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzina, material bat galtzea eguneroko ogia zen. Kontserbazioa gaur egun duguna baino askoz okerragoa zen, eta horregatik hogeita hamarreko hamarkada baino lehenagoko film asko galdu egiten dira. Arrazoia, normalean, suteengatik izaten zen, garai hartan zintak oso material sukoiarekin egiten baitziren, eta, horren ondorioz, normalean film horiek erre egiten ziren, eta, beraz, galdu egiten ziren.

Hori filmen kasuan, literaturaren munduan, aldiz, oso bestelakoa da. Kristoren aurreko idazkien ehuneko handi bat galduta dago, garai haietan gerrak oso kumalak zirelako eta gerra horietan materiala suntsitu egiten zelako. Kolonizazio garaiko liburuak ere harribitxi arraroak dira. Izan ere, hainbeste gerra egon ez arren, jendeak ez zituen gauzak gaur egun bezain ondo tratatzen. Horregatik, munduko mapari buruzko liburu ospetsu asko galduta daude garai hartan, baina litekeena da oraindik ere hor egotea.

Azken kasua telebistaren munduarena da. Atal kopuru handia duten serieren batean oso litekeena da horietako batzuk galduta egotea. Zentsuratik, babesetik, interes txikitik eta publikoaren gorrototik etor daiteke hori. Lehen aipatutako arrazoiengatik serie batzuk guztiz galdu dira.

Aurkitzeko baldintzak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egunean galdutako bi materialen batez bestekoa aurkitzeko arrazoia askotarikoa da. Normalean, pertsona batek (edo ez) materiala eskuetan eduki eta Internetera igotzen duelako izaten da hori. Hori ez da beti gertatzen, batzuetan pertsona batek izaten duelako, baina erakutsi nahi ez duelako (normalean, arrazoi pertsonalengatik gertatzen da hori). Halaber, gordeta zegoen leku ageno batean egon daiteke, hala nola zabortegietan edo meategietan.

Material guztia suntsitu ez denean eta oraindik zati bat kaltetu gabe dagoenean, materialaren topaketa partziala izan daiteke. Materiala pribatua duen erakundeak zati bat botatzen duenean bilatzaileak asetzeko.

Batzuetan, materiala ezin da atera edo aurkitu, adibidez, kaltegarria bada, edo bideoan grabatutako krimen bat bada poliziak babesten du.

Azpimarratu behar da material guztia ezin dela aurkitu, kopia guztiak suntsituta daudela dakitelako edo inork ez duelako aurkitzeko interesik.