Lankide:Juleneflama/Proba orria
Fermin Balentzia [1] (Salinas de Ibargoiti; 1948) nafar abeslari herrikoia da, Tafallan bizia izan da eta egun Iruñan bizi da. 1968an hasi zen abesten eta konposatzen, Francoren diktaduraren aurkako protesta oinarri hartu zuelarik. Gaztelaniaz nahiz euskaraz abesten du. Ferminek ehunka jota eta bertso egiteaz gain, hainbat abesti eta doinu zahar ere berreskuratu ditu bere ibilbide profesionalean zehar. Gainera, bere konposizio batzuk ereserki garrantzitsuak izan dira memoria historikoa berreskuratzeko prosezuan zehar [2].
Bizitza pertsonala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Fermin Balentziak meatzari bezala lan egin zuen Potsasasen eta Salinas de Ibargoitin igaro zuen haurtzaroa. Txikitatik kantu-giroak erakartzen zuen, batik bat, bere herriaren inguruko abestiak entzutea gustatzen zitzaion. 10 urterekin jada bere lehen diskoa grabatu zuen bere osabaren laguntzaz. Euskal Herria eta Nafarroaren inguruko gaietan jartzen zuen belarria, izan ere, haurtzaroa gerra osteko kalteekin igaro zuen, frankismo garai bete-betean.
Bizitza profesionala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere poesia eta gitarrarekin batera, Fermín Balentzia 1968an hasi zen kantatzen eta kantak konposatzen, 20 urte besterik ez zituela. Musika bakuneko konposizioak ziren, baina eduki sakonekoak. Askatasunaz, langileen borrokaz, elkartasunaz, errepresio politiko eta polizialaz hitz egiten zuen, eta hori frankismo garai sutsuan egiteak jazarpena, atxiloketa eta isuna ekarri zizkion.
Lan horretan, garai hartako kantautore eta talde handiekin bat egin zuen agertoki askotan Paco Ibáñez, Ana Belén, Amancio Prada, Oskorri, Labordeta, Quintín Cabrera… eta, profesionaltasunera igaro gabe, lanean jarraitu zuen, eta, aldi berean, inolako irabazi-asmorik gabe eskatzen zitzaizkion lekuetan kontzertuak eginez.
.jpg)
Oraindik ere Ferminek Gobernu Zibilak jarritako isunak gordetzen ditu, kantatzeko oztopo asko jarri baizitzaizkion. Halere, horrek ez zion eragotzi Euskal Herriko auzo eta herriak muxutruk bisitatzen jarraitzea haren abestien mezuak transmitituz. Fermin Balentziak ORT-n militatu zuen eta euren abestiak «nazionalistegiak» zirela leporatu ziotenean antolakuntza utzi zuen. Haren esanetan, Frankismoak garaitu ez bazuen, ez zuen onartuko antolakunde politiko batek euren erraietatik ateratako musika egiten ez uztea.[3]
Diktaduratik monarkiara igaro ondoren, ondo prestatutako euskal taldeak sortu ziren, Fermín Balentzia iritsi ezin zen musika-muntaiekin. Bere ahotsa eta gitarra bakarrik zituen, eta Euskal Herriko kaleak eta plazak izan ziren ohiko agertokiak. Beranduago kantatzeari eta konposatzear utzi zion. Urte batzuk igaro ondoren, euskal musikaren eremuan hutsune handia zegoela ikusi zuen eta lantzen ez ziren gai politiko eta sozialak asko zirela ikusita, kantuari berriro ekitera, plazetan eta gaztetxeetan ibiltzera eta belaunaldi berriak beren errebindikazio eta eduki sozialeko abestiekin uztartzera bultzatu zuen. Bere konposizioetarako harengan eragina izan zuten gertaeretan edo bere bizipen pertsonaletan oinarritu zen. Horrela, "La pastora de Ibardin", "Txantxangorria", "Elogatzaga", "Foreigners", "The Americans arrive", "El Botellón", "El pantano de Lumbier", "Lo nire txikitxoa "," Nafarroak kateak ditu "," El paloteado "," Amaiur "," Germán "," Maravillas ","Tafallak abesten badu " edo "Zahartzen ari naiz " bezalako abesti ezagunak sortu ditu. Gainera, ehunka jota eta bertso egin ditu eta lagunei abesti intimoak eskaini dizkie.
Haren obra batzuk ikono herrikoa bilakatu badira ere, ez du diskorik grabatu nahi izan. Inoiz ez da grabazio estudio batera hurbildu sekula ospeak erakarri ez duelako. Ez da dizkoetxeen zirkulu komertzialetan sartu, ezta iruditxo moduan bizi ere. Gaur egun, gaurkotasuneko taldeek eta musikari gazteek beren abestiak jartzen dituzte beren errepertorioetan.
Obrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Vivir para cantarla. Kantuari emana liburua (2019).[4]
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Txupin Etxepare (2019) [5]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) www.funtsak.com, Funtsak-Diseño y Programación Web-. «Libros de Fermin Balentzia. Biografía y bibliografía» www.txalaparta.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-09).
- ↑ www.funtsak.com, Funtsak-Diseño y Programación Web-. «Fermin Balentzia-(r)en liburuak. Biografia eta bibliografia» www.txalaparta.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2019-11-24). «Libro-homenaje a Fermín Balentzia, el cantautor que no ha querido grabar discos» naiz: (Noiz kontsultatua: 2021-11-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Fermin Balentzia:"Lo bueno es saber que lo que haces permanece vivo en otros"» EITB Radio Televisión Pública Vasca 2020-06-07 (Noiz kontsultatua: 2021-11-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2019-06-20). «El cantautor Fermin Balentzia, galardonado con el Txupin Etxepare» naiz: (Noiz kontsultatua: 2021-11-23).