Wikipedia, Entziklopedia askea

Kaxamiron/Proba orria

Sao tome, principe eta Annobongo oihanak Gineako golkoan daude, Sao Tome, Principe eta Annobongo irletan.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hirurak uharte bolkanikoak dira. Itsasoaren erdian daude eta aldapatsuak dira, hiruren artean punturik altuena Pico de Sao Tome da (2.024m). Iparralderen, Principe aurkitzen da, bera dago Afrikatik gerturen eta 128km²-ko azalera du. Uharte handiena, Sao Tome da, 836km²-ko azalera du, eta bera dago hegoalderen. Afrikatik urrutien Annobongo dago, bera da txikiena 17km²-ko azalerarekin. Uharte zaharrena Principe da, duela 30 milioi urte sortu zen. Sao Tome, duela 14 milioi urte eta Annobongo duela 4,8 milioi urte.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekuatorean daudenez oihan ekutorialak daude bertan. Ekuatorean daudelako ingurune beroa da, baina itsasoaren erdian duadenez oso hezeak dira. Haizeak ozeano atlantikotik jotzen duenez uhartearen hego-mendebaldea oso hezea da, urtero 5.000mm3-ko prezipitazioa izaten du. Afrikari begira dagoen aldea Ipar-ekialdea lehorragoa da, 1.000mm3-ko prezipitazioa izetan du urtean. Euri gehien egiten duen garaia Urria eta Maiatza artean da.

Batazbesteko tenperatura 27ºC ingurukoa da gehienetan, mendebaldean aldiz 20ºC-tara jeitsi daiteke.

Fauna eta Flora[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Landaretzari dagokionez, espezie endemiko ugari daude bertan. Principen 37 landare espezie endemiko daude. Sao Tomen 95 eta Annobongon 20. 16 espezie bakarrik agertzen dira 3 uhartetan. 3 uhartetan Begonia erraldoiak daude.

Sao Tome uhartean lur baxuetako ohiana deitzen zaion ohian bat dago 800 metrotara, eta mendiko basoa 1.400 metroko altueratik gora.

Animaliei dagokienez, 143 hegazti espezie daude bertan, eta horietako 72 espeziek bertan izaten dituzte ahurrak. 28 espezie dira bertan hazten direnak. Horietatik ezagunenak Sao Tomeko Ibisa, Sao Tomeko Usoa, Annobongo pardisuko hegaztia eta Drongo beltza dira.

Ugaztunetan 3 saguzar mota daude Sao Tomen.