Lankide:Lidelaburu

Sarrera

Eskaintza enpresa eta ekoizleak merkatuari emateko prest dauden baliabide kantitatea da. Enpresek ekoiztutako ondasunak, lehengaiak eta beste hainbat objektu eskain ditzakete.

Hornidura-kurba banakako saltzaile batentzat edo merkatu osoarentzat izan daiteke, saltzaile guztiek emandako kopurua gehituta, eta aldi jakin baterako ematen da (urtebeterako, adibidez).

Ondasunen merkatuan, denbora-unitate bakoitzeko produktu baten kantitatea da eskaintza; ekoizleak prest daude prezio desberdinetan saltzeko, gainerako faktore guztiak konstante mantentzen direnean.

Lan-merkatuan, lan-eskaintza da norbanakoak lanean pasatzeko prest dauden denbora, asteko, hilabeteko edo urteko, soldataren arabera.

Finantza-merkatuetan, diru-hornidura diru-merkatuan dauden aktibo oso likidoen kopurua da, herrialde bateko diru-agintaritzak zehazten edo eragiten duena. Adibidez, txanponak, esku-dirua eta beste aktibo likidoak izendatzeko erabiltzen da.

Eskaintza-egutegia

Eskaintza-egutegi batek erakusten du enpresa bat edo gehiago prest egongo direla prezio zehatzetan hornitzeko, egungo egoeran.

Eskaintzari eragiten dioten faktore garrantzitsuenetako batzuk hauek dira: ondasunaren prezioa, erlazionatutako ondasunen prezioak, ekoizpen-kostuak, teknologia, ekoizpen-funtzioa eta saltzaileen itxaropenak.

Eskaintzari eragiten dioten faktoreak

Hainbat faktore eta inguruabarrek eragina izan dezakete saltzaileak ondasun bat ekoitzi eta saltzeko duen borondatean edo ahalmenean. Hauek dira faktore ohikoenak:

• Ondasunen prezio propioa: horniduraren oinarrizko erlazioa ondasun baten prezioaren eta emandako kopuruaren artean dago. Eskaintza-legearen arabera, beste faktore batzuk konstante mantenduz gero, prezioak igotzen badira, eskainitako zenbatekoa gehituko da.

• Erlazionatutako produktuen prezioak: Erlazionatutako produktuak, produktu finala egiteko erabili diren produktuak dira, beraz, oinarrizko produktuaren prezioa igotzen bada, amaierako produktu gutxiago hornituko da.
• Ekoizpen-baldintzak: garrantzitsuena teknologiaren egoera da, ondasun baten ekoizpenean aurrerapen teknologiko bat badago, eskaintza handitu egiten delako. Beste aldagai batzuek ere eragina izan dezakete ekoizpen-baldintzetan, adibidez, klima, eskala-ekonomiak…
• Itxaropena: saltzaileek merkatuaren etorkizuneko baldintzekiko duten kezkak eragin zuzena izan dezake eskaintzan. Saltzaileak uste badu bere produktuaren eskaria izugarri handituko dela etorkizunean, enpresaren jabeak berehala handitu dezake produkzioa, etorkizunean prezio-igoerarik izan ez dadin.
• Ekoizpen-faktoreen prezioa: hauen barruan lurra, eskulana, energia eta lehengaiak sartzen dira, eta prezioa igotzen bada, hornidura-kurba ezkerretara mugituko da, saltzaileak ez baitaude prest edozein preziotan produktuak saltzeko. Adibidez, elektrizitatearen prezioa igo bada, saltzaile batek produktuaren hornidura murriztu dezake, ekoizpen-kostuak handitu egin direlako.
• Hornitzaile kopurua: industrian enpresa gehiago sartzen diren heinean, merkatuko eskaintza-kurba desegin egingo da, eta prezioak jaitsi.
• Gobernuaren politika eta arautegiak: gobernuaren esku-hartzeak eragin nabarmena izan dezake eskaintzan, adibidez, ingurumen- eta osasun-arauak, ordu eta soldatei buruzko legeak, zergak, gas elektriko eta naturalaren tasak eta zonifikazioari eta lurraren erabilerari buruzko arauak.

Eskaintza-legea hausten duten kasuak / Eskaintza-legearen ezohiko kasuak

• Nekazaritzako produktuak / Ondasun galkorrak: bizitza laburra dutenez, uzta bildu eta berehala merkatuan kopuru handitan saltzen dira, prezio baxuetan. Urtaro lehorrean / ereintzan, kontrakoa da.
• Kantitate finkoetan sortutako salgaiak: adibidez, instalatutako makinaren mende dauden salgai batzuk, kasu honetan merkatuko prezio desberdinetan, salgai kopuru berean eskain daiteke.
• Eskulanaren eskaintza merkatuan: enpresan goi karguak dituztenak soldata altuak dituzte, baina ordu gutxi lan egiten dute. Aldiz, langile arruntek soldata baxuagoak dituzte eta ordu gehiago egiten dituzte lan.

Eskaintza-funtzioa eta ekuazioa

Eskaintza-funtzioa, jatorriaren arabera sailkatu daiteke. Horretarako, I ekoiztutako ondasun daude, eta J faktore. I eta j indizeak, hurrenez hurren, ekoitzitako ondasunei (industriak) eta faktoreei dagozkie. Merkatuan dagoen enpresa kopurua L da, eta kontsumitzaileak, K.

Eskaintza-funtzioa, eskaintzaren eta hornitzaile batek produktuak saltzeko duen prestasunari eta gaitasunari eragiten dieten faktoreen arteko erlazioaren adierazpen matematikoa da.

Mugimenduak

Kurban gertatzen diren mugimenduak, salgaiaren prezioa aldatzearen ondorioz hornitutako kantitatea aldatzen bada gertatzen dira. Eskaintza-kurbaren aldaketak, erlazionatuta dauden produktuak egiteko osagaien prezioa aldatzen bada gertatzen dira. Adibidez, ondasun erlazionatu bat ekoizteko erabiltzen den osagai baten prezioa handituko balitz, hornidura-kurba ezkerrerantz mugituko litzateke.

Enpresa merkatura hornitzeko bihurgunea

Merkatuko eskaintza-kurba enpresaren eskaintza-kurben batura horizontala da.

Merkatuko eskaintza-kurba ekuazio bihur daiteke.

Oharra: eskaintza-funtzio bakoitzerako egin daitezkeen hipotesi guztiak ez dira zuzenean merkatuaren eskaintza-funtzioetara joaten.

Merkatuko eskaintza-kurbaren forma

Eskaintza legeak dio, gainerako faktoreak konstante mantentzen badira, eskainitako produktuaren prezioa igotzen bada, kantitatea ere igoko dela. Bestela esanda, hornidura-kurba gorantz doa. Hala ere, hornidura-legearen salbuespenak daude. Hornidura-kurba guztiak ez dira gorantz okertzen.

Elastikotasuna

Eskaintzaren prezio-elastikotasunak (EPE) eskainitako kopuruak prezio-aldaketei erantzuteko duen gaitasuna neurtzen du; izan ere, eskainitako kantitatearen zein ehuneko igoko den, prezioa % 1 igota. Honela kalkulatzen da: ${\textstyle S=(\Delta .Q/\Delta .P)*P/Q}$(ΔQ/ΔP)×P/Q . Prezioa igotzen den heinean, eskaintza ere igotzen denez, eskaintzaren prezio-elastikotasuna positiboa da gehienetan.

Determinatzaile adierazgarriak hauek dira:

• Produkzioaren konplexutasuna: adibidez, ehungintza nahiko sinplea da. Lana, neurri handi batean, ez da oso kualifikatua, eta ekoizpen-instalazioak eraikinak baino ez dira; ez da egitura berezirik behar. Hala, ehunetarako EPEak elastikoak dira. Bestalde, motordun ibilgailu mota zehatzetarako EPEak nahiko ez-elastikoak dira, izan ere, fabrikazio automatikoak zenbait etapa ditu, eta ekipo espezializatuak, eskulan kualifikatua, hornitzaile-sare handia eta I+Gko kostu handiak behar ditu.
• Erantzuteko denbora: hornitzaile batek zenbat eta gehiago iraun prezio-aldaketei erantzuten, orduan eta malguagoa da eskaintza. Adibidez, kotoi-nekazari batek ezin dio berehala erantzun sojaren prezioaren igoerari.
• Gaitasun handiegia: duen gaitasuna erabiltzen ez duen ekoizle batek berehala erantzun diezaieke merkatuko prezio-aldaketei, faktore aldakorrak erraz eskura daudela emanez.
• Inbentarioak: ondasunen hornidura edo biltegiratze-ahalmen erabilgarria duen produktore batek bizkor erantzun diezaieke prezio-aldaketei.

Eskari eta eskaintzaren oreka

Eskari-eskaintzaren oreka eskatutako kopurua eta eskainitako kopurua berdinak diren prezio-kopuru parea da. Eskaintza- eta eskari-kurben elkargunea irudikatzen du. Oreka desberdinen analisia mikroekonomiaren funtsezko alderdia da:

• Merkatuaren oreka: merkatuaren egoera, non prezioa hain handia den, non kontsumitzaileek eskatzen duten kantitatea behar bezala orekatzen den enpresek hornitu nahi duten kopuruarekin.
• Merkatuaren orekan aldaketak: eskaintzaren eta eskariaren analisiaren erabilera praktikoak orekaren prezioa eta kantitatea aldatzen dituzten aldagaietan zentratu ohi dira, dagozkien kurben desplazamendu gisa adierazita. Mota honetako desplazamendu baten konparaziozko estatikak hasierako orekatik oreka berrira arteko eraginak marrazten ditu.

Eskaintza eta eskariaren arteko oreka-puntua bakarra izan dadin, eskari-kurbak hainbat ezaugarri bete behar ditu:

• Beheranzkoa: funtzioaren domeinu osoan prezioarekiko elastikotasuna negatiboa izatea eskatzen du.
• Jarraitasuna: ondasunaren zatigarritasun amaigabearen arabera da.
• Deribagarritasuna: indiferentzia-kurben egituraren arabera da.
• Lehentasun osoak: kontsumitzaileak jakin behar du kasu hauetako zein aplikatzen zaion: X>Y edo X<Y edo X~Y. Esan nahi duena da bakoitzak zer nahiago duen: X edo Y edo berdin zaion.
• Kontsumitzaileen arrazionaltasuna: kontsumitzaileak nahiago du X Y baino, Y Z baino, eta X Z baino.