Linux Mint

Linux Mint
Jatorria
Sorrera-urtea	2006
Argitaratze-data	2006
Jatorrizko herrialdea	Irlandako Errepublika
Azken bertsioa	LMDE 5
Honen izena darama	Linux kernel (en) eta Menda
Ezaugarriak
Euskarria	x86_64 (en) , x86 (en) eta IA-32 (en)
Telesaila	Linux
Pakete kudeaketa	dpkg (en) eta Advanced Packaging Tool
GUI tresnak	Cinnamon, Xfce eta MATE
Egile-eskubideak	copyrightduna
Lizentzia	GNU General Public License
Deskribapena
Oinarritua	Ubuntu; Debian; Kubuntu
Euskaraz
Euskaraz	bai
	www.linuxmint.com/

Linux Mint Debian eta Ubuntun oinarritutako GNU/Linux banaketa frantziar-irlandarra da. Debian-en bakarrik oinarrituriko aukerako banaketa bat ere badu, Linux Mint Debian Edition (LMDE) deitua.

Linux Mint proiektua Clément Lefèbvre-k sortu zuen 2006an eta Linux Mint Taldeak eta komunitateak aktiboki mantentzen du.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Linux Mint software librean oinarritzen da. 18 bertsiora arte, salbuespen bezala, software jabeduna instalatzen zuen modu lehenetsian, hala nola, Adobe Flash, MP3 eta DVDen erreprodukziorako plugin eta codec-ak.^[1] Aukera hau ezohikoa da, Linux banaketa gehienek ez baitute software jabedunik ekartzen modu lehenetsian.

Esaten da LInux Mint Ubuntu bat dela Ubunturen defekturik gabe. Batetik arinagoa da: baliabide gutxiago eskatzen du, RAM gutxiago erabiltzen du; errazago -edo klasikoagoa- da erabileran, konfiguragarriagoa eta Canonicalen Snap instalazio sistema baztertzen du Apt eta Flatpak sistemen alde.

Linux Mint-ek garatutako softwarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cinnamon: Mint Gnome Shell Exttensions-en (MGSE) egindako berrikuntzetan oinarritutako GNOME Shellen fork edo aldaera bat da. Linux Mint 12an gehigarri bezala argitaratu zen. Linux Mint 13tik aurrera mahaigain ingurune lehenetsietako bat da MATErekin batera.

MintTools: Linux Mint-entzat garatutako tresna multzoa da.
- MintInstall: software kudeatzailea. Ubuntu eta Linux Mint software-biltegietako softwarea instalatzeko diseinatua, baita Launchpad PPA-ak ere. Linux Mint 18.3-tik aurrera, Software-kudeatzaileak Flatpak instalatzailea ere badu, eta Flathub-ekin konfiguratuta dago lehenespenez. GNOME Softwarean inspiratutako interfaze bat dauka, eta GTK3ren gainean eraikita dago.
- MintUpdate: eguneraketa kudeatzailea.
- MintMenu: menu nagusia.
- MintBackup: erabiltzaileen informazioaren babeskopiak egiteko tresna.
- MintUpload: karga kudeatzailea.
- MintNanny: gurasoek nabigazioa kontrolatzeko domeinu blokeatzailea.
- MintDesktop: mahaigainaren konfigurazioa kudeatzeko tresna.
- MintWelcome: Linux Mint 7tik aurrera, instalazioa amaitu ondoren lehen aldiz saioa hastean abiarazten den aplikazioa da. Erabiltzaileari sistema erabiltzen hasteko informazioa eskaintzen dio.
- MintConfig: kontrol-zentro pertsonalizagarria, sistema konfiguratzea errazten duena.
- Warpinator: Linux Mint 20 "Ulyana"-n sartutako tresna. Sare lokal batean ordenagailu, tableta eta mugikorren artean fitxategiak erraz bidaltzea eta jasotzea ahalbidetzea du helburu.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sistema eragile honek ez du kaleratzeen ziklo aurreikusgarri bat jarraitzen, baizik eta bata bestearen atzetik igotzen ditu. Kasu bakoitzean, proiektuak hurrengo bertsioaren helburuak zehazten ditu lehenik. Helburu guztiak lortzen direnean, normalean, beta-abiarazte bat egiten da, gero Release Candidate (RC) baten kaleratzea pasatzen da eta ondoren dena ondo badoa, bertsio egonkorra ateratzeko data iragartzen da.

Bertsio nagusia kaleratu eta denbora pixka bat igaro ondoren, aukerako bertsioak kaleratzen dira.

Argitalpen bakoitza orden alfabetikoa jarraitzen duen emakumezko izen batekin lotzen da.

Hau da Ubuntun oinarritzen den banaketa nagusiaren historiala:

Bertsioa	Izen espezifikoa	Argitaratze edizioak	Oinarrizko banaketa	Oinarrizko APT	Argitalpen data	Noiz arteko artatzea
1.0	Ada	KDE	Kubuntu 6.06	Dapper	2006/08/27	-
2.0	Barbara	Main	Ubuntu 6.10	Edgy	2006/11/13	2008/04
2.1	Bea	Main	Ubuntu 6.10	Edgy	2006/12/20	2008/04
2.2	Bianca	Main	Ubuntu 6.10	Edgy	2007/02/20	2008/04
3.0	Cassandra	Main	Ubuntu 7.04	Feisty	2007/05/30	2008/10
3.1	Celena	Main	Ubuntu 7.04	Feisty	2007/09/24	2008/10
4.0	Daryna	Main	Ubuntu 7.10	Gutsy	2007/10/15	2009/04
5	Elyssa LTS	GNOME	Ubuntu 8.04	Hardy	2008/06/06	2011/04
6	Felicia	GNOME	Ubuntu 8.10	Intrepid	2008/12/15	2010/04
7	Gloria	GNOME	Ubuntu 9.04	Jaunty	2009/05/26	2010/10
8	Helena	GNOME	Ubuntu 9.10	Karmic	2009/11/28	2011/04
9	Isadora LTS	GNOME	Ubuntu 10.04	Lucid	2010/05/18	2013/04
10	Julia	GNOME	Ubuntu 10.10	Maverick	2010/11/12	2012/04
11	Katya	GNOME	Ubuntu 11.04	Natty	2011/05/26	2012/10
12	Lisa	GNOME + MATE	Ubuntu 11.10	Oneiric	2011/11/26	2013/04
13	Maya LTS	Cinnamon + MATE	Ubuntu 12.04	Precise	2012/05/23	2017/04
14	Nadia	Cinnamon + MATE	Ubuntu 12.10	Quantal	2012/11/20	2014/05
15	Olivia	Cinnamon + MATE	Ubuntu 13.04	Raring	2013/05/29	2014/01
16	Petra	Cinnamon + MATE	Ubuntu 13.10	Saucy	2013/11/30	2014/07
17	Qiana LTS	Cinnamon + MATE	Ubuntu 14.04	Trusty	2014/05/31	2019/04
17.1	Rebecca	Cinnamon + MATE	Ubuntu 14.04	Trusty	2014/11/29	2019/04
17.2	Rafaela	Cinnamon + MATE	Ubuntu 14.04	Trusty	2015/12/04	2019/04
17.3	Rosa	Cinnamon + MATE	Ubuntu 14.04	Trusty	2015/12/04	2019/04
18	Sarah LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 16.04	Xenial	2016/06/30	2021/04
18.1	Serena LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 16.04	Xenial	2016/12/16	2021/04
18.2	Sonya LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 16.04	Xenial	2017/04/02	2021/04
18.3	Sylvia LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 16.04	Xenial	2017/11/27	2021/04
19	Tara LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 18.04	Bionic beaver	2018/06/29	2023
19.1	Tessa LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 18.04	Bionic beaver	2018/12/19	2023
19.2	Tina LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 18.04	Bionic beaver	2019/08/02	2023
19.3	Tricia LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 18.04	Bionic beaver	2019/12/18	2023
20	Ulyana LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 20.04	Focal Fossa	2020/06/27	2025
20.1	Ulyssa LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 20.04	Focal Fossa	2021/01/8	2025
20.2	Uma LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 20.04	Focal Fossa	2021/07/8	2025
20.3	Una LTS	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 20.04	Focal Fossa	2022/01/7	2025
21	Vannessa	Cinnamon + MATE + XFCE	Ubuntu 22.04	Jammy Jellyfish	2022/7/31	2027

2010eko irailaren 7an, Linux Mint Debian Edition (LMDE) iragarri zen. Edizio honen helburua edizio nagusitik (GNOME) ahalik eta hurbilen egotea da, baina Debian-en oinarrituta (Ubuntutik autonomia bermatzeko). Beste desberdintasun nabarmen bat rolling release-aren berritze-zikloa da (etengabeko bertsioaren bertsioa), banaketaren garapenarena, Arch linux-en antza izateko saiakera batekin, hau da, zorrozki rolling release-a, zeinarekin behin sistema instalatuta dagoenean, ez luke izan behar. eginda. ez dago eguneratzerik edo bertsio-aldaketarik.

Hau Linux Mint Debian Edition (LMDE)ren historiala:

Bertsioa	Izen espezifikoa	Edizioa	Oinarrizko distribuzioa	APT oinarria	Argitalpen data
2010-12	LMDE	GNOME	Debian	Testing	2010/12
2011-01	LMDE GNOME	GNOME	Debian	Testing	2011/01
2011-04 RC	LMDE XFCE	XFCE	Debian	Testing	2011/03
2011-04	LMDE XFCE	XFCE	Debian	Testing	2011/04/06
2011-08 RC	LMDE GNOME	GNOME	Debian	Testing	2011/08/18
2011-09	LMDE XFCE	XFCE	Debian	Testing	2011/09/16
2012-04 RC	LMDE	MATE/Cinnamon o XFCE	Debian	Testing	2012/04/11
2012-04	LMDE	MATE/Cinnamon o XFCE	Debian	Testing	2012/04/24
2013-03	LMDE	MATE/Cinnamon	Debian	Testing	2013/03/22
2014-03	LMDE	MATE/Cinnamon	Debian	Testing	2014/03/02
2015-03	LMDE 2 "Betsy"	MATE/Cinnamon	Debian	Stable	2015/04/10
2015-03	LMDE 3 "Cindy"	Cinnamon	Debian	Stable	2015/04/10
2020-03	LMDE 4 "Debbie"	Cinnamon	Debian	Stable	2020/03/20
2022-03	LMDE 5 "Elsie"	Cinnamon	Debian	Stable

Linux Mint-en edizioak 32 biteko eta 64 bitekoak izan dira Linux Mint 20arte, hortik aurrerako bertsioak 64 biteko sistemetarako soilik daude eskuragarri).

Mantentzaileak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere edizio bakoitzak mantentzaile bat du, zeina argitalpen zehatz bakoitzaren helburuak zehazteaz arduratzen dena, baita hurrengo bertsioan sartuko den softwarea hautatzeaz ere.

Gaur egun proiektuaren mantentzailea eta liderra honakoa da:

Clement Lefebvre Nuvola

KDE desagertutako edizioaren mantentzailea izan zen:

Frederic Gaudet Nuvola

Linux Mint GNU/Linux Ubuntu banaketan erabiltzen diren software-biltegietan oinarritzen da eta erabiltzen ditu, baita jabedun eta hirugarrenen biltegi batzuetan ere.

Finantziazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Banaketa honen finantzaketak hiru zati ditu:

Babesleak: partikularrak, enpresak, webguneak, GKEak, besteak beste; zeinari publizitatea eskaintzen zaio Linux Mint-en orri ofizialean.
Dohaintzak: komunitateak egindakoak, banaketaren laguntzara zuzenean doazenak, eta haien kontu publikoa webgune ofizialean erakusten duena.
Elkarteak: Linux Mint enpresa batean sartzen da, Linux Mint-ekin erlazionatutako zerbitzu bat eskaintzen duen edo produktu bat saltzen duen, eta horren truke dirua jasotzen du.