Luxenburgoko Duke Handia

Luxenburgoko Duke Handia
	; ; Groussherzog vu Lëtzebuerg
Noiztik	2000ko urriaren 7tik; Henrike I.a
Egoitza	Luxenburgoko Dukal Handi Jauregia
Webgunea	monarchie.lu/en
Izendatzailea	Jaraunsletza

Luxenburgoko Duke Handia (luxenburgeraz: Groussherzog vu Lëtzebuerg) (edo Luxenburgoko Dukesa Handia (luxenburgeraz: Groussherzogin vu Lëtzebuerg), emakumea bada) Luxenburgoko estatuburua da, herrialdea monarkia parlamentarioa delako. Duke handiaren seme zaharrenak Luxenburgoko Duke Handi Oinordeko titulua jasotzen du. 1964az geroztik, Dukerri Handia Nassauko etxeari dagokio Joan Duke Handiaren borondatez, amaren abizena mantendu baitzuen dinastiaren abizen gisa aitaren (Bourbon-Parma) ez bezala.

Duke Handiari eta Familia Dukal Handiko beste kideei Nassau eta Borboi-Parmako printze eta printzesen duintasuna ematen zaie.

Luxenburgon, monarkia duten beste herrialde batzuetan ez bezala, Dukale Handiko Familiako kide guztien tratamendua Errege Gorentasuna da, monarkarena ez baita bere seme-alaba edo bilobena ezberdina. Gauza bera gertatzen da Liechtenstein eta Monako Printzerriekin.

Luxenburgoko Duke Handien zerrenda^[1][aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herbehereetako Erresuma Batua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irudia	Izena	Jaioteguna	Heriotza-data	Erregealdia	Aurrekoarekin harremana
	Gilen I.a Willem Frederik (Orangeko Guillermo VI.a printzea)	1772ko abuztuaren 24a	1843ko abenduaren 12a	1815eko martxoaren 15a - 1840ko urriaren 7a	Frantziskoren hirugarren lehengusua eta Anne, Luxenburgoko dukesa-ren ondorengo zuzena

Herbehereetako Erresuma[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irudia	Izena	Jaioteguna	Heriotza-data	Erregealdia	Aurrekoarekin harremana
	Gilen II.a Willem Frederik George Lodewijk	1792ko abenduaren 6a	1849ko martxoaren 17a	1815eko martxoaren 15a - 1849ko martxoaren 17a	Gilen I.aren semea
	Gilen III.a Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk	1817ko otsailaren 17a	1890eko azaroaren 23a	1849ko martxoaren 17a - 1890eko azaroaren 23a	Gilen I.aren semea

Nassau-Weilburg etxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1783ko Nassau Familia Itunaren arabera, itunaren garaian Germaniako Erromatar Inperio Santuan Nassau familiaren lurralde haiek (Luxenburgo eta Nassau) zuzenbide erdi-salikoari lotuak zeuden, zeinak emakumezkoen edo emakumezkoen leinuaren bidez oinordetza onartzen zuen desagertzean soilik. dinastiako gizonezko kideena. Gilen III.a hil zenean bere alaba Wilhelmina bakarrik oinordeko utziz, Herbehereetako koroa, familia itunari loturik ez zegoela, Wilhelminaren esku pasatu zen. Hala ere, Luxenburgoko koroa Nassau etxeko beste adar bateko gizonezko bati pasatu zitzaion: Adolfo, Nassauko duke desjabetuari eta Nassau-Weilburgeko adarreko buruari.

1905ean, Adolfo Duke Handiaren anaiorde gaztea, Nikolaus Wilhelm Nassauko printzea, hil zen, Georg Nikolaus seme bat utzi zuen, von Merenberg kondea, baina ezkontza morganatiko baten emaitza zena, eta, beraz, legez Ganberako kide ez zena Nassaukoa. 1907an, Adolforen seme bakarrak, Gilen IV.ak, Luxenburgoko Duke Handiak, bere alaba zaharrenak, Maria-Adelaida, tronuan izateko eskubidea berresten zuen lege baten onarpena lortu zuen, Ganberako gainerako gizon dinastikorik ez zegoelako Nassaukoa, hasiera batean Nassauko Familia Itunean ezarritakoaren arabera. Dukerri Handiko lehen emakumezko errege-erregina bihurtu zen 1912an bere aita hil zenean, eta 1919an bere abdikazioan, bere ahizpa gaztea Karlotak hartu zuen oinordekoa, Borboi-Parmako Felixekin ezkondu zena, Parmako Dukerri ohiko printze batekin. Karlotaren ondorengoek Nassauko dinastia jarraitua izan dute errege, eta Borboi-Parmako Etxearen kadeteen adar bat ere osatzen dute.

Luxenburgo[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena eta erregealdia	Jaiotza	Familia eta Ezkontzak	Heriotza	Oinordetza-eskubidea
Adolfo 1890eko azaroaren 23a - 1905eko azaroaren 17a	1817ko uztailaren 24a Wiesbaden (Prusia )	(1) Elizabeth Dukesa 1844ko urtarrilaren 31 [haur 1 (hilda)] (2) Adelheid-Marie Dukesa Handia 1851ko apirilaren 23 [5 haur]	1905eko azaroaren 17a (88 urte) Colmar-Berg	Gilen III.aren hirugarren lehengusua
Gilen IV.a 1905eko azaroaren 17a -1912ko otsailaren 25a	1852ko apirilaren 22a Wiesbaden (Prusia)	Marie Anne Dukesa Handia [6 haur]	1912ko otsailaren 25a (59 urte) Colmar-Berg	Adolforen semea
Maria-Adélaida 1912ko otsailaren 25a - 1919ko urtarrilaren 14a (abdikatu)	1894ko ekainaren 14a Colmar-Berg	Ezkongabea [seme-alabarik gabe]	1924ko urtarrilaren 24a (29 urte) Lenggries ( Alemania )	Gilen IV.aren alaba
Karlota 1919ko urtarrilaren 14a - 1964ko azaroaren 12a (abdikatu)	1896ko urtarrilaren 23a Colmar-Berg	Felix printzea 1919ko azaroaren 6a [6 haur]	1985eko uztailaren 9a (89 urte) Fischbach	Gilen IV.aren alaba/Maria-Adelaidaren ahizpa
Joan 1964ko azaroaren 12a - 2000ko urriaren 7a (abdikatu)	1921eko urtarrilaren 5a Colmar-Berg	Joséphine Charlotte Dukesa Handia 1953ko apirilaren 9a [5 haur]	2019ko apirilaren 23a (98 urte) Luxenburgo hiria	Karlotaren semea
Henrike 2000ko urriaren 7a – gaur egun	1955eko apirilaren 16a Betzdorf	Maria Teresa Dukesa Handia 1981eko otsailaren 4/14 [5 haur]	Bizitza (68 urte)	Joanen semea

Errferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Luxenburgon, duke handiaren kargua ez zen 1815era arte iritsi. 1815 baino lehenagoko urteetan, herrialdea Germaniar Erromatar Inperio Santuko dukeek, kondeek eta erregeek gobernatu zuten.