María Cristina Pineda Suazo

Wikipedia, Entziklopedia askea
María Cristina Pineda Suazo
Bizitza
Jaiotza1954 (69/70 urte)
Herrialdea Honduras
Hezkuntza
HeziketaMadrilgo Complutense Unibertsitatea
University at Buffalo (en) Itzuli
Universidad Nacional Autónoma de Honduras (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakastronomoa, fisikaria eta ingeniari zibila
KidetzaNazioarteko Astronomia Elkartea

María Cristina Pineda Suazo de Carias (Honduras, 1954) hondurastar fisikari astronomoa, fisikaria eta ingeniari zibila da, Hondurasko katedradun eta zientzia-dibulgatzailea. Ikasketa Astronomikoen Zentroko zuzendaria izan zen (CE-UNAH). Katedraduna da Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoko Zientzia Espazialen Fakultatean.[1][2]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

María Cristina Pineda Suazo de Carias 1954an jaio zen, Hondurasko errepublikan. 1974an Ingeniari Zibil titulua lortu zuen, Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoan, eta Ameriketako Estatu Batuetan, New Yorkeko Estatu Unibertsitatean eta Buffalon jarraitu zituen ikasketak. 1977an lortu zuen Fisikako masterra, eta, ondoren, Espainiako Unibertsitate Konplutentseko lizentziatura atera zuen.

Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hondurasera itzulita 1974an, Cristina Pineda doktorea Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoko irakasle izendatu zuten, Fisika Orokorra, elektrizitatea, magnetismoa, mekanika estatikoa, mekanika klasikoa, fisika modernoa eta Ingeniaritza Fakultateko Mekanika Analitikoa irakasgaietan. 1982an UNAHeko Administrazio Kontseiluko kide izendatu zuten. 1986an, UNAHko Ikasketa Orokorren Unibertsitate Zentroko zuzendaria izan zen. 2000. urtean Suyapa OOko Erdialdeko Amerikako Astronomia Behatokiko urrutiko pertzepzioaren laborategiaren koordinatzailea. Astronomia irakasgaiaren irakaslea unibertsitateko ikasketa guztietan. 2001ean, Biologia eta Ingeniaritza ikasketetako irakaslea. 2005etik 2009ra, astronomiako eta astrofisikako maisu-tesien zuzendaria; maien astronomiako tonajea; 2004tik 2005era, Maestriako karrera lurralde-antolamendu eta -kudeaketan sortzeko proiektuaren koordinatzailea. Lurraldearen antolamendu eta kudeaketako maisutzaren 2009-1013 Proiektuko zuzendarikidea. 2007an, astronomian eta astrofisikan Erdialdeko Amerikako eskualde-maisutzako irakasle titular izendatu zuten. 1998rako, UNAHko Astronomia Kontaketa irakasgaiaren irakasle titular izendatu zuten. Urte berean, UNAHko Astronomia eta Astrofisika Maisutzako irakasle titularra izan zen. 2005ean, UNAHko Lurralde Antolamendu eta Kudeaketako irakasle titular izendatu zuten. 2009an, Francisco Morazán Departamentuko Lurralde Antolamenduko Departamenturako unibertsitate nazionaletako kontseilari ordezkaria izan zen. UNAHko Zientzia Espazialen Fakultateko Proiektua sortzeko koordinatzailea, 2006tik 2009ra. Maya astronomia-kontaketako irakaslea, 2009an egindako Astronomia-kontaketaren mintegian. 2010ean, UNAHko Zientzia Espazialen Fakultateko Bitarteko Dekanoa da, eta, 2013an, Fakultateko dekano titular izendatu zuten.

2012an, Hondurasko errepublikaren erdian, Comayagua departamentuan meteorito bat erorketari buruzko Ikerketa Zientifikoko Taldearen koordinatzaile izendatu zuten. Gertaera hori meteorito baten erorketaren aurretiko txostenean azaldu zuen. María Cristina Pineda de Carías, Zientzia Espazialen Fakultatea. Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoa, 2012ko abendua.[3]

Urte berean, UNAHko Zientzia Espazialen Fakultatean Zientzia Aeronautikoak ezartzeko erakunde arteko taldearen koordinatzaile izendatu zuten.

Informazio Geografikoko Sistemen XIV. Konferentzia Iberoamerikarraren esparruan, Tegucigalpa hirian, M.D.C. 2012an eta 2013an, Cristina Pineda doktorea ekitaldiaren antolaketa-batzordearen koordinatzaile izendatu dute.

Astronomia-behatokia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1997an, María Cristina Pineda doktorea izan zen unibertsitate nazionalerako astronomia-behatokia sortzeko proiektuaren egilea eta kudeatzailea. Tegucigalpa hiriburuko Suyapa muinoan dago eraikita. M.D.C. 1994an izendatu zuten behatoki horretako zuzendari 2010era arte.

Karguak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1982-1985. UNAHko Administrazio Kontseiluko kidea.
  • 2006-2009. Goi Mailako Hezkuntza Kontseiluko kidea, UNAH.
  • 2005. Nikaraguako Unibertsitate Nazional Autonomoko Soin orientazio astronomikoko lizentziaturako epaimahaiko kidea.
  • 2009-2013. Lurralde Antolamendu eta Kudeaketako maisutza aztertzen duen Auzitegiko kidea, UNAH.
  • 2002-2009. UNAHko Astronomia eta Astrofisikako maisutzako epaimahai aztertzaile kidea.
  • 2009. UNAHko Zientzia Espazialen Fakultateko Zientzia Espazialen Aldizkariaren zuzendaria.
  • 2010. UNAHko Espazio Zientzien Fakultateko Bitarteko Dekanoa (FAES).
  • 2013. UNAHko Espazio Zientzien Fakultateko (FAES) dekanoa.

Kideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • International Astronomical Union (IAU).[4]
  • Erdialdeko Amerikako Astronomoen Batzarra (AAAC).
  • Zientziaren Aurrerapenerako Salvador Moncada Fundazioa.

Argitalpen zientifikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hondurasko zientzialariak argitaratutako lan eta ikerketa askoren artean hauexek daude:

  • María Cristina Pineda de Carías. “Una Década de Astronomía Centroamericana en Honduras/ Hondurasko Erdialdeko Amerikako Astronomia Hamarkada.” Artikulua Etorkizunerako mezua. Suyapa Erdialdeko Amerikako Astronomia Behatokia, Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoa. 2000ko abendua.
  • María Cristina Pineda de Carías, The Central America Master´s Program in Astronomy and Astrophysics. Kapitulua: Astronomy for Developing Countries, IAU Special Session at the 24th General Assembly, 2001. Alan H. Batten, arg. Elkarte astronomikoa. Michigan, U.S.A. 2001. (69-79 orrialdeak).
  • María Cristina Pineda de Carías, Vito Véliz eta Ricardo Agurcia Fasquelle. “Del grande y complejo plan de 18 Conejo para la Plaza del Sol del Parque Arqueológico de Copán Ruina/ Copán Ruinas parke arkeologikoko Eguzki Plazarako 18 untxiaren plan handi eta konplexutik." Hondureño de Antropología e Historia Institutuko aldizkariko artikulua. 50. urteurreneko oroitzapenezko edizioa: 1952-2002. Hondurasko Antropologia eta Historia Institutua. Tegucigalpa, Honduras. 2002. (126-134 orrialdeak).
  • María Cristina Pineda de Carías, Vito Véliz eta Ricardo Agurcia Fasquelle. “Estela D: Reloj Solar de la Plaza del Sol del Parque Arqueológico de Copán Ruinas, Honduras/ D hilarria: Hondurasko Copán Ruinas parke arkeologikoko Eguzki Plazako eguzki-erlojua". Artikulua Yaxkin aldizkarian. Hondurasko Antropologia eta Historia Institutua. 34. urtea, XXV, 2. zk. 2009. (orrialdeak: 111-138).
  • María Cristina Pineda de Carías. “Base de datos de eventos solares observados desde la Plaza del Sol del Parque Arqueológico de Copán Ruinas/ Copán Ruinas parke arkeologikoko Eguzki Plazatik behatutako eguzki-gertaeren datu-basea.” Zientzia eta Teknologia aldizkariko artikulua. Ikerketa Zientifikoko Zuzendaritza, UNAH. 4. zenbakia (ISSN 1995-9613 ISSN 1995-9613). Tegucigalpa, Honduras. 2009. (20-35 orrialdeak).
  • María Cristina Pineda de Carías. ¿Qué es el Observatorio Astronómico Centroamericano de Suyapa de la Universidad Nacional Autónoma de Honduras?/ Zer da Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoko Suyapa Erdialdeko Amerikako Astronomia Behatokia? Aldizkari honetako artikulua: Zientzia Espazialak, Zientzia Espazialen Fakultatea, UNAH. 1. liburukia 2 (ISSN 2225-5249 ISSN 2225-5249). 2009. (128-144 orrialdeak).
  • Liliam Sofía Gómez eta María Cristina Pineda de Carías. “Atlas Multimedia Prototipo del Centro Histórico del Distrito Central de Honduras/ Hondurasko Barruti Zentraleko Zentro Historikoaren Multimedia Prototipoa.” UNAHko graduatu ondoko aldizkarian argitaratutako artikulua (ISSN 2071-8470 ISSN 2071-8470). Tegucigalpa, MDC, Honduras. 2010. (185-196 orrialdeak).
  • Joaquín Bosque Sendra eta María Cristina Pineda de Carías. “I Congreso Internacional de Ordenamiento Territorial y Tecnologías de la Información Geográfica. Resúmenes y Comunicaciones/ Lurralde Antolamenduari eta Informazio Geografikoaren Teknologiei buruzko I. Nazioarteko Biltzarra. Laburpenak eta komunikazioak.” Alclaláko Unibertsitatea, Alcalá de Henares, Madril, Espainia. Espainian inprimatua. 2010. ISBN ά8138-886-2.
  • María Cristina Pineda de Carías. “International Year of Astronomy 2009 – Final Report. Capítulo: Honduras/ International Year of Astronomy 2009 – Azken txostena. Kapitulua: Honduras.” Pedro Russo eta Lars Lindberg Christensenek argitaratua. Nazioarteko Astronomia Batasuna. 2010. 666-676 orrialdeak.
  • Erakunde arteko taldea: UNAH/Zientzia Espazialen Fakultatea: María Cristina Pineda de Carías, Gerardo Enrique Inestroza Euceda, Omri Alberto Amaya Carías; UNAH/Unibertsitate Loturako Zuzendaritza/Hezkuntza Ez Formala: Alex Geovanni Matamoros Castro; Aeronautikako Zuzendaritza Nagusia Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoko Zientzia Espazialen Fakultatean Zientzia Aeronautikoak ezartzeko oinarriak. Tegucigalpa MDC, Honduras. 2012ko abendua. ISBN ά99926-96-74-3.
  • María Cristina Pineda de Carías, Vilma Lorena Ochoa eta Rafael Enrique Corrales. Artikulua: ““Detección de cambios en la cobertura de la tierra de un sector del occidente de Honduras, Período 1991-2006./ Hondurasko mendebaldeko sektore bateko lur-estalduran aldaketak atzematea, 1991-2006 aldia”. Revista Ciencia y Tecnología, Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoko Ikerketa Zientifikoko Zuzendaritza. 11. zenbakia, 2012ko abendua. (orrialdeak). 78-109)
  • María Cristina Pineda de Carías, Eduardo L. Moreno Segura, Vilma Lorena Ochoa. “XIV Conferencia Iberoamericana de Sistemas de Información Geográfica. Resúmenes de Conferencias y Comunicaciones. Universidad Nacional Autónoma de Honduras/Facultad de Ciencias Espaciales (FAES), Sociedad Iberoamericana de Sistemas de Información Geográfica./ Informazio Geografikoko Sistemen XIV. Konferentzia Iberoamerikarra. Hitzaldien eta komunikazioen laburpenak. Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoa / Zientzia Espazialen Fakultatea (FAES), Informazio Geografikoko Sistemen Elkarte Iberoamerikarra.” Tegucigalpa, M.D.C. Honduras. 2013ko uztaila. ISBN ά99926-96-59-0.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «María Cristina Pineda Suazo - Bilatu» www.bing.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-01).
  2. ↑ «María Cristina Pineda Suazo - Wikipedia @ WordDisk» WordDisk (Noiz kontsultatua: 2022-10-01).
  3. ↑ «Departamento de Astrofisica (UCM),» webs.ucm.es (Noiz kontsultatua: 2022-10-01).
  4. ↑ «International Astronomical Union | IAU» www.iau.org (Noiz kontsultatua: 2022-10-01).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=María_Cristina_Pineda_Suazo&oldid=9049855"(e)tik eskuratuta