Edukira joan

Margaret Floy Washburn

Wikipedia, Entziklopedia askea
Margaret Floy Washburn

President of the American Psychological Association (en) Itzuli

1921 - 1921
Bizitza
JaiotzaNew York1871ko uztailaren 25a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaPoughkeepsie1939ko urriaren 29a (68 urte)
Hezkuntza
HeziketaVassar College (en) Itzuli
Cornell Unibertsitatea Doktoretza
Tesi zuzendariaEdward B. Titchener (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakpsikologoa
Enplegatzailea(k)Cornell Unibertsitatea
Vassar College (en) Itzuli
University of Cincinnati (en) Itzuli
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
American Psychological Association (en) Itzuli
Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra

Margaret Floy Washburn (New York, 1871ko uztailaren 25a - 1939ko urriaren 29a), estatubatuar psikologoa zen, ezaguna animalien portaeran eta garapenaren teoria motorrean egindako lan esperimentalagatik. Psikologiako doktoretza bat jaso zuen lehen emakumea izan zen (1894).[1]

1871ko uztailaren 25ean New Yorken jaioa, Harlemen hazi zen. Aita Francis apezpiku-apaiza zuen, eta ama, Elizabeth Floy, New Yorkeko familia aberats batekoa. Alaba bakarra zen. 7 urterekin sartu zen eskolan, eta 9rekin Ulsterko Konderrira (New York) joan zen bizitzera, aitak parrokia bat jarri zuenean han. 1886ko ekainean graduatu zen bigarren hezkuntzan, hamabost urte zituela. New Yorkeko Poughkeepsie Vassar Collegen sartu zen, prestaketa ikasle gisa latinaren eta frantsesaren faltagatik, eta 1891n graduatu zen. Ondoren, James McKeen Cattell-ekin Columbiako Unibertsitateko laborategi psikologiko ezarri berrian ikasteko erabakia hartu zuen. Columbiak oraindik ez zuenez emakume ikaslerik onartzen, "entzule" gisa bakarrik onartu zuten. Ondo joan zitzaion eta Cattellek Sage School of Philosophy antolatu berrian sartzera bultzatu zuen Cornell Unibertsitatean, 1892an egin zuena.[2]

Cornell-en, E.B. Titchener-ekin ikasi zuen, eta bere lehen ikasle graduatu garrantzitsu bakarra izan zen. Ukipen-pertzepzioaren baliokidetasun-metodoen azterketa esperimentala egin zuen eta 1893an Vassar Collegen Maisutza gradua lortu zuen lan horrengatik. Doktore-tesia egin zuen ikusizko irudiek ukipen-distantziaren eta norabidearen judizioetan duten eraginari buruz. Lan hau Titchenerrek bidali zion Wilhelm Wundti eta Philosophische Studien (1895) aldizkarian argitaratu zen. 1894an, psikologiako doktoretza jaso zuen lehen emakumea izan zen.[2]

Ondoren, Wells Collegen, Cornell Collegen eta Cincinnatiko Unibertsitatean irakasle izan zen. Cincinnatin, bera zen fakultateko emakume bakarra. 1903an, Vassar Collegera itzuli zen Associate Filosofiako Irakasle gisa, eta bertan jarraitu zuen 1937ra arte, erretiroa eskatu zuen arte (Psikologiako Irakasle Emeritu gisa).[2] 1939ko urriaren 29an hil zen Poughkeepsie-n, New Yorken.[1][3]

Washburn-en argitaratutako idazkiek hogeita hamabost urteko iraupena dute eta 127 artikulu inguru biltzen dituzte, besteak beste, pertzepzio espaziala, memoria, estetika esperimentala, banakako desberdintasunak, animalien psikologia, emozioa eta kontzientzia afektiboa. Bere karrerako hainbat momentutan, American Journal of Psychology, Psychological Bulletin, Journal of Animal Behavior, Psychological Review eta Journal of Comparative Psychology aldizkarietako editore izan zen.[2]

Lan ezagunena eta, zalantzarik gabe, psikologiari egindako ekarpenik garrantzitsuena The Animal Mind: A Textbook of Comparative Psychology (Animalia-adimena: Psikologia Konparatuko testuliburu bat) izan zen. Jatorriz 1908an argitaratua, liburu honek animalien psikologiako lan esperimentalari buruzko ikerketak biltzen ditu. Lehen edizioan 476 izenburu zituen bibliografiak, eta 4. edizioan 1.683 izenburu izan zituen. Testuak jarduera ugari biltzen zituen, zentzumenak eta pertzepzioa oinarri hartuta, entzumena, ikusmena, zinestesia eta ukimen-sentsazioa barne. Liburuaren ondorengo kapituluek kontzientzia eta goi-mailako prozesu mentalak izan zituzten ardatz. Hala ere, liburuaren ikuspegi nagusia animalien portaera da.[4]

Ezaugarri nabarmenetako bat kontuan hartutako animalia-espezieen aniztasuna da, amebei buruzko kapitulu oso batekin. Liburuak hainbat gehigarri izan zituen, 1917an, 1926an eta 1936an.[5]

Washburn 1931n Zientzien Akademia Nazionalean hautatu zuten lehen emakume psikologoa eta bigarren emakume zientzialaria izan zen.[6] Urte berean, Estatu Batuetako ordezkari gisa aritu zen Kopenhageko Psikologiaren Nazioarteko Kongresuan.[2]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. a b «"Margaret Floy Washburn: 1921 APA President"» www.apa.org (American Psychological Association.) (Noiz kontsultatua: 2024-08-19).
  2. a b c d e Dallenbach, Karl M.. (1940). «Margaret Floy Washburn 1871-1939» The American Journal of Psychology 53 (1): 1–5. ISSN 0002-9556. (Noiz kontsultatua: 2024-08-19).
  3. (Ingelesez) Woodworth, Robert Sessions. (1948). Biographical Memoir of Margaret Floy Washburn, 1871-1939. National Academy of Sciences (Noiz kontsultatua: 2024-08-19).
  4. (Ingelesez) Washburn, Margaret Floy. (1936). The animal mind: A text-book of comparative psychology, 4th ed.. MacMillan Co  doi:10.1037/13303-000. (Noiz kontsultatua: 2024-08-19).
  5. (Ingelesez) Washburn, David A.. (2010-04-01). «The Animal Mind at 100» The Psychological Record 60 (2): 369–376.  doi:10.1007/BF03395714. ISSN 2163-3452. (Noiz kontsultatua: 2024-08-19).
  6. (Ingelesez) Rossiter, Margaret W.. (1998-09-29). Women Scientists in America: Before Affirmative Action, 1940-1972. JHU Press ISBN 978-0-8018-5711-9. (Noiz kontsultatua: 2024-08-20).
  • Martin, M. F. (1940). "The Psychological Contributions of Margaret Floy Washburn". The American Journal of Psychology, 53 (1), 7-18.
  • O'Connell, A. G., & Russo, N. F. (Eds.). (1990). Women in psychology: A bio-bibliographic source book. West Port, CN: Greenwood Press, Inc.
  • Pillsbury, W. B. (1940). "Margaret Floy Washburn (1871-1939)". The Psychological Review, 47 (2), 99-109.
  • Scarborough, E. & Furumoto, L. (1987). Untold lives: The first generation of American women psychologists. New York: Columbia University Press.
  • Thelen, E., & Smith, L. B. (1994). A dynamic systems approach to the development of cognition and action. Cambridge, MA: Bradford Books/MIT Press
  • Washburn, M. F. (1908). The animal mind: A textbook of comparative psychology. New York: Macmillan.
  • Washburn, M. F. (1916). Movement and mental imagery: Outlines of a motor theory of the complexer mental processes. Boston: Houghton Mifflin.
  • Washburn, M. F. (1932). Some recollection. In C. Murchison (Ed.), A history of psychology in autobiography (Vol. 2, pp. 333–358). Worcester, MA: Clark University Press.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]