Martina Castells Ballespí
| Martina Castells Ballespí | |
|---|---|
 (1882) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Martina Castells i Ballespí |
| Jaiotza | Lleida, 1852ko uztailaren 23a |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | Reus, 1884ko urtarrilaren 21a (31 urte) |
| Heriotza modua | : Nefritisa |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Antoni Constantí Bages (en)  |
| Haurrideak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Bartzelonako Unibertsitatea (1877 - 1882) lizentzia : medikuntza, Kirurgia |
| Hizkuntzak | gaztelania katalana |
| Irakaslea(k) | Josep de Letamendi i de Manjarrés (en) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | medikua |
| Influentziak | Josep de Letamendi i de Manjarrés (en) |
_firma.png) | |
Martina Castells eta Ballespí (Lleida, Katalunia, 1852ko uztailaren 23a – Reus, 1884ko urtarrilaren 21a) mediku katalana, eta Espainian medikuntzan doktoratu zen lehenengo emakumea.[1][2][3][4]
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lleidan jaio zen 1852ko uztailaren 23an. Martín Castells Melcior medikuaren eta Luisa Ballespí Solanesen alaba. Espainiako medikua izan zen, Espainiako lehen hiru emakumeetako bat zelako ezaguna, María Elena Maseras eta Dolores Aleu Rierarekin batera, matrikulatzen (1877) eta medikuntzan lizentziatzen (1882, Bartzelonako Unibertsitatean). Lizentziatu ondoren, doktoretza lortu zuen lehen emakumea izan zen, 1882ko urriaren 4an, Dolores Aleu baino lau egun lehenago, eta María Isidra de Guzmán y de la Cerda baino mende bat geroago —Alcaláko Unibertsitateak Giza Arte eta Letren Fakultatean doktoratu zuen 1785ean—.[5]
Medikuen biloba eta alaba, Jose de Letamendik babestu zuen lizentziatzeko behar ziren baimenak lortzeko. Pediatrian espezializatu eta Reusera joan zen. Han Ospitale Militarrean eta Pere Mata Institutuan egin zuen lan.
Antonio Constantirekin, mediku militarrarekin, ezkondu zen. Martina Castells 1884ko urtarrilaren 21ean hil zen Reusen, hogeita hamaika urterekin, lehen haurdunaldian gertatutako nefritisaren biktima.[6]
.jpg)
Sariak eta aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lleidako gizarteak Martina Castells ohoratu nahi izan du hainbat aintzatespen eta ekimenekin:
- Rambla bat Cappont auzoan.
- Cappont Kultur Kolektiboak 1999ko ekainaren 5ean bere izena zeraman erraldoi bat bataiatu zuen, bere garaiko jantziekin eta mediku maletatxoarekin eta fonendoskopio bat eskuan.
- Cappont Kultur Kolektiboak brontzezko busto bat egiteko ekimena sustatu zuen, Miquel Gaston eskultore targararen lana, eta Martina Castellsen ramblan jarri zuten.[7]
2013an Bartzelonan ere medikua ohoratu nahi izan dute, Arrabaleko plazatxo eta haur parke bati bere izena jarrita.[8][9]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «Martina Castells Ballespí | Real Academia de la Historia» dbe.rah.es (Noiz kontsultatua: 2024-06-25).
- ↑ (Gaztelaniaz) Martina Castells i Ballespí, primera doctora española en Medicina - Red Historia. 2018-10-04 (Noiz kontsultatua: 2024-06-25).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Nace Martina Castells, la primera mujer doctorada en Medicina» ElNacional.cat 2017-07-23 (Noiz kontsultatua: 2024-06-25).
- ↑ Hernández, Publicado por Hortensia. Martina Castells Ballespí primera doctora en medicina en España. (Noiz kontsultatua: 2024-06-25).
- ↑ Martina Castells i Ballespí. Centre de Recursos per a l'Aprenentatge i la Investigació. Universidad de Barcelona. septiembre 2003.
- ↑ Castells Ballespí, Martina. Galería de Científicos Catalanes. Consultado el 10/11/2012.
- ↑ Montagud, M. Conxa. (tardor 2009). «Homenatge a Martina Castells, la primera doctora en Medicina de l'estat» Ara Lleida 38: 73-77..
- ↑ «La placita de Martina Castells» (en castellà), Tot Barcelona, 1 de maig del 2013. [Accedit el 24-07-2021].
- ↑ Àrea de joc infantil a la Placeta de Martina Castells, Parcs i Jardins de l'Ajuntament de Barcelona. [Accedit el 24-07-2021].
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q11691294
Multimedia: Martina Castells Ballespí / Q11691294