Lleida

Lleida
Katalunia
La Seu Vella katedralaren irudia.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Katalunia
Probintzia	Lleida
Eskualdea	Segrià
Izen ofiziala	Lleida
Alkatea	Àngel Ros (PSC)
Posta kodea	25001 - 25008
INE kodea	25120
Kokapena
Koordenatuak	41° 37′ 00″ N, 0° 38′ 00″ E
Lleida Lleida (Espainia)
Lleida Lleida (Katalunia)
Demografia
Biztanleria	138.542 bizt. (2015) -634
% 49,38    % 50,62
Eremua	211,7 km2
Dentsitatea	118,66 bizt/km²
Garaiera	155 m
Distantzia	130 km Bartzelonara
Datu gehigarriak
Sorrera	K. a. VI. mendea
http://www.lleida.cat/

Lleida Kataluniako mendebaldeko hiria da, Segrià eskualdeko eta Lleidako probintziako hiriburua dena. 2009ko urtarrilaren 1eko erroldan, 135.919 biztanle zituen hiriak, eta 200.000 bat biztanle metropoli eremuak. Katalunia osoko zazpigarren udalerririk populatuena da.

Lleida Segre ibaiaren ertzean dago, eskualde lau emankorraren (Pla de Lleida edo Segrià) erdian, muino baten oinetan (Seu Vella). Unibertsitatea eta apezpikutegia ditu.

La Paeria jauregia, Lleidako udaletxea.

Banaketa administratiboa

Barrutiak

Centre històric Rambla de Ferran - Estació Universitat Príncep de Viana - Clot Instituts - Templers Xalets - Humbert Torres Camp d'Esports Joc de la Bola La Mariola

Balàfia Secà de Sant Pere Pardinyes Cappont La Bordeta Els Magraners Polígon - Vilanoveta Ciutat Jardí

Historia

K. a. III. mendean Iltirda izenaz ageri zen: ilergeteen hiriburu zen. K. a. 218. urtean suntsitu zuten hiria erromatarrek eta Lleidatik hurbil gudu latza gertatu zen Zesarren eta Ponpeioren artean (K. a. 49). IV. mendean zehar mertzenarioen erasoek hiriaren gainbehera ekarri zuten, eta sueboek 449. urtean guztiz birrindu zuten.

Musulmanen inbasioa gerrarik gabe gertatu zen. Bartzelonako konde Ramon Berenguer IV.ak konkistatu zuen 1149. urtean, eta ordutik XIV. mende arte ezagutu zuen hiriak oparotasun handiena, zuraren eta nekazaritzako produktuen merkataritzari esker. Ondorengo mendeetako izurriteek, goseteek (1333, 1348-1351, 1391, 1589, 1599-1600, 1834, 1854, 1865, 1885), eta gerrek (Joan II.a Aragoikoaren aurkakoa, 1464; Kataluniako Gerra, 1644, 1646 eta 1647; Kataluniako Gerra Zibila) hiriaren gainbehera ekarri zuten.

Klima

Datu klimatikoak (Lleidako aireportua)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.6	13.7	17.5	19.8	24	28.5	32.2	31.6	27.3	21.2	14.2	9.8	20.8
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.0	2.2	4.2	6.5	10.5	14.4	17.2	17.4	14.1	9.4	4.4	2.1	8.6
Pilatutako prezipitazioa (mm)	26	14	27	37	49	34	12	21	39	39	28	28	369
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	4	3	4	5	6	4	2	3	4	4	4	4	46
Hezetasuna (%)	81	70	61	58	58	54	51	56	63	71	79	83	66
[erreferentzia behar]

Ekonomia

Lleida da Kataluniako mendebaldeko eta, neurri handi batean, Aragoiko ekialdeko merkataritzagune nagusia. Oso garrantzitsua da bertako nekazaritzako produktuen azoka. Industria biziki hazi ez bada ere, azken urteotan gora egin du (janari industria, metalurgia, kimika, ehungintza, eraikuntzarako gaiak).

Demografia

Katedraleko klaustroa

Ondasun nabarmenak

Arteari dagokionez aipagarri dira, besteak beste, XIII. mendearen hasierako katedral bizantziar-gotikoa (XIV. mendeko klaustroa, XV. mendeko kanpandorrea, ate erromaniko eta gotikoak), katedral berria (1761-1781), XIV. mendeko Laurendi santuaren eliza, La Paeria jauregi erromaniko berantiarra (XIII. mendeko fatxada), XV. mendeko Santa Maria erietxea, eta La Alcazaba gaztelua (XII. mendea).

Garraiobideak

Ondo lotuta dago errepide, autobide (A-2) eta AVE (Madril-Zaragoza-Bartzelona bidean) bidez. Hiriburuaren ondoko herri batean, Alguairen, Lleidatik 15 kilometrora kokatutako udalerrian, alhan da aireportu bat, 2008ko udatik.

Kultura

Kirolak

Lleida hiriak dituen kirol elkarteen artean, aipatzekoak dira hauek:

• Unió Esportiva Lleida. (futbola)
• Club Bàsquet Lleida (saskibaloia)
• Lleida Llista Blava (patin-hockeya)
• Club handbol Pardinyes (eskubaloia)

Hedabideak

• Egunkariak: Diari Segre.

Argazkiak

• 

  Gune historikoaren gaueko ikuspegia

• 

  San Martin eliza (XVII. mendea)

• 

  Roser konbentua

• 

  Baró etxea (1921)

• 

  Lleidako tren geltokia

Lleidatar ezagunak

• Enrique Granados (1867 - 1916), musikagilea.
• Landelino Lavilla (1934), politikaria eta legelaria.
• Albert Costa (1975), tenislaria.

Ikus, gainera

• Lleidako udalerrien zerrenda

Kanpo loturak

• Lleidako Udalaren webgunea (Katalanez) (Ingelesez) (Gaztelaniaz) (Frantsesez)
• Lleidako hiriaren ataria (Katalanez) (Gaztelaniaz) (Ingelesez) (Frantsesez)

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Lleida