Osasuneko oinarrizko arreta

Boulia oinarrizko arreta zentroa

Lehen mailako arreta gaixoak osasun arretarako sistemarekin duen lehen harremana da. Osasun eta ongizate fisiko, mental eta sozialak modu integralean eta pertsonen, familien eta komunitateen beharretan oinarrituta lantzen ditu. Lehen mailako arretak osasun arloko diagnostikoa, tratamendua, jarraipena, sustapena, hezkuntza eta prebentzioa biltzen ditu. Arreta-fluxuak ere kudeatzen eta erregulatzen ditu, eta gizarte- eta ekonomia-kausei aurre egiten die.

Noiz sortu zen

Lehen mailako osasun-arreta, arreta medikoaren kontzeptu eta ikuspegi gisa, 1978ko irailean Alma-Atako Deklarazioan sortu zen, Alma-Atan, Kazakhstanen, Lehen Mailako Osasun Arretari buruzko Nazioarteko Konferentzian. Konferentzia hau Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta Unicefek antolatu zuten.

Alma-Atako Adierazpena mugarri garrantzitsua izan zen, eta lehen mailako arretaren garrantzia nabarmendu zuen, 2000. urterako "Osasuna guztiontzat" helburua lortzeko giltzarri gisa. Deklarazio horretan, honela definitu zen lehen mailako arreta:

"Zientifikoki oinarritutako eta sozialki onargarriak diren metodo eta teknologia praktikoetan oinarritutako oinarrizko arreta, komunitateko gizabanako eta familia guztien eskura jarria, haien parte-hartze osoaren bidez eta komunitateak eta herrialdeak garapenaren etapa bakoitzean jasan dezaketen kostuaren arabera, autoerantzukizunaren eta autodeterminazioaren espirituarekin. Gizabanakoek, familiak eta komunitateak osasun-sistema nazionalarekin duten lehen kontaktu-maila da, eta printzipio hau dakar berekin: osasuna zaintzea funtsezkoa denez, komunitateko gizabanako eta familia guztien eskura egon behar du, eta, beraz, herritarren parte-hartzea funtsezkoa da osasuna lortzeko eta mantentzeko. "

Lehen mailako osasun-arreta funtsezkotzat jotzen da arreta integrala eta irisgarria emateko, prebentzioan, osasunaren sustapenean eta biztanleriaren oinarrizko osasun-premien arretan zentratuta.

Lehen mailako arretak premiaren araberako zerbitzuak eskaini behar ditu, eta arazo gehienei bere mailan erantzun behar die.

Lehen Mailako Arreta balioaniztuna eta erabakitzailea, paziente konplexuei erantzuteko eta osasuna oro har kontuan hartzeko gai dena, eta, horregatik, beste zerbitzu batzuekin, soziosanitarioekin eta estra-sanitarioekin, lankidetzan jardungo duena.

Ekintzak edo ezaugarriak

Lehen mailako arretaren oinarrizko ezaugarriak aurkezpenaren irisgarritasuna, koordinazioa, integraltasuna, luzetarako gaitasuna eta kalitatea dira; horiek dira haren kalitatea eta eraginkortasuna markatzen dutenak.4

Osasun-prestazioa

Lehen mailako arreta arretaren oinarrizko eta hasierako maila da, pazientearen bizitza osoan zehar arretaren osotasuna eta jarraitutasuna bermatzen duena, kasuen kudeatzaile eta koordinatzaile eta fluxuen erregulatzaile gisa jardunez. Osasuna sustatzeko jarduerak, osasun-hezkuntza, gaixotasunaren prebentzioa, osasun-laguntza, osasuna mantentzea eta berreskuratzea, eta errehabilitazio fisikoa eta gizarte-lana barne hartuko ditu.

Faktore soziodemografikoek, zalantzarik gabe, osasunean eragiten duten arren, lehen mailako arretara bideratutako osasun-sistema garrantzi handiko estrategia politikoa da, haren eragina argia eta nahiko azkarra delako, batez ere gaixotasunaren progresioaren prebentzioari eta lesioen ondorioei dagokienez, batez ere adin gazteagoetan.

Zerbitzuak

Lehen mailako arretaren barruan sartzen dira:

• Eskariaren araberako osasun-laguntza, programatua eta urgentea, bai kontsultan, bai gaixoaren etxean.
• Prozedura diagnostikoak eta terapeutikoak adieraztea edo agintzea, eta, hala badagokio, egitea.
• Prebentzioaren, osasunaren sustapenaren, familia-arretaren eta arreta komunitarioaren arloko jarduerak.
• Osasuna babesteko informazio- eta zaintza-jarduerak.
• Oinarrizko errehabilitazioa.
• Emakumeari, haurrei, nerabeei, helduei, hirugarren adinekoei, arrisku-taldeei eta gaixo kronikoei buruzko arreta eta zerbitzu espezifikoak.
• Gaixo terminalei arreta aringarria ematea.
• Osasun mentalaren arreta, arreta espezializatuko zerbitzuekin koordinatuta.
• Osasun estomatognatikoaren arreta.

Egitura

Osasuneko oinarrizko arretan bi egitura mota aurkitu ditzakegu, alde batetik egitura fisikoa (instalazioak eta materialak) eta beste aldetik giza egitura, giza baliabideak antolatzen dituena.

Egitura fisikoa

Materialak:

• Bulegokoak
• Irakasleak
• Klinikakoak
• Miaketa edo diagnostikorako

Osasun-zentroa eraikin edo lokal hauek dira:

• Mediku, odontologo edo espezialistentzako bulegoa
• Erizainentzako bulegoa
• Psikologiako bulegoa
• Gizarte Lanerako bulegoa
• Harrera / informazioa / administrazioa
• Sendaketa-gela / berariazko gelak: EKG, txertoak, odola ateratzekoak, etab.
• Liburutegia / bilera-gela
• Historia klinikoen artxiboa
• Biltegia
• Areto bereziak: bilera, kirurgia txikia, gelak, etab.

Oinarrizko eremua

• Osasun-zentro baten eragin-eremua da.
• Auzo, herri edo hiri bat edo gehiago har ditzake.
• Osasun-zentrotik 30 minutu baino gutxiagora dauden distantziak.

Osasun Arloa Oinarrizko zenbait zona elkartzea da.

Osasun-barruti bat = 1 gerentzia.

250 000 biztanle inguru hartzen ditu, edo probintzia bat.

Giza egitura

Osasun arloko profesionalek osatzen dute Oinarrizko Osasun Laguntzako Taldea.

1. Medikuak. Familiako mediku bat 1500-2000 pazienteko, pediatra bat 14 urtetik beherako 1.000 haurreko.

Eginkizunak:

• Prebentzioa, diagnostikoa, tratamendua eta errehabilitazioa
• Kontsulta osasun-zentroan edo etxean
• Eskatutako edo programatutako arreta
• Saio klinikoak
• Batzordeetan parte hartzea
• Oinarrizko Osasun Laguntzako zentroa koordinatzea.

2. Erizainak. 2000 pazienteko bat.

Eginkizunak:

• Zainketen plangintza. Pazienteak bere burua zaintzeko entrenamendua
• Kontsulta monotematiko programatua
• Etxez etxeko laguntza
• Sendaketak eta injektagarriak
• Aho-hortzetako osasuna
• Erauzketak
• Teknikak: EKG, espirometriak, etab.
• Batzordeetan parte hartzea.
• Osasun-hezkuntza

3. Administrariak. Osasun-zentroaren tamainaren arabera aldatzen da.

Eginkizunak:

• Aurretiko hitzordua
• OTI / medikua esleitzea
• Analisiak, erradiografiak, deribazioak, errezetak Ikuskaritzara bideratzea
• Estatistika egitea
• Batzordeetan parte hartzea.

4. Zeladoreak. bat lan txanda bakoitzeko.

Eginkizunak:

• Informazioa
• Materialak berrezartzea
• Historia klinikoak banatzea.

Oinarrizko Osasun Laguntzaren Eguna

2011n, apirilaren 12an, "Oinarrizko Osasun Laguntzaren Egun Nazional" gisa ezarri zen Espainian, Osasun Sistema Nazionalaren ardatz nagusia izateko, haren eraginkortasuna hobetzeko eta jasangarritasuna bermatzeko.

Prozesua

Jarduera klinikoak:

• Kontsulta osasun-zentroan: eskatuta edo programatuta
• Etxeko kontsulta: eskatuta (larrialdiak edo abisuak) edo programatuta
• Prebentzio primarioa, sekundarioa, tertziarioa eta kuaternarioa.

Irakaskuntza-jarduerak:

• Saio klinikoak
• Etengabeko prestakuntza
• Osasun-hezkuntza (dibulgazioa)
• Azterketa zientifikoak
• Argitalpenak: aldizkariak, liburuak, etab.
• Biltzarrak: komunikazioak, posterrak.

Administrazioa eta/edo kudeaketa

• Batzordeak: barnekoa, irakaskuntza, erregistroak, kalitatea
• Koordinatzailea: medikua (administrazio arrunta, nagusirik gabe)
• Erizainen eta administrarien arduraduna
• Zerbitzu-zorroa: ikuskapenak.

Emaitzak

Informazio-iturriak

• Arazoek bideratutako historia klinikoa (funtsezko erregistroa)
• Kontsulten arteko partea (PIC) (lehengo P10)
• Proba osagarriak: ECG, ECO, espirometriak, erradiografiak, odol-analisiak, gernu-analisiak, etab.
• Laneko bajak
• Gastua eta sendagai motak.

Kontrol-/ebaluazio-sistema

• Protokoloak, programak, zerbitzuak
• Zerbitzu-zorroa: urtero aldatzen da, sinatu egiten da, estaldurak
• Gutxieneko arau teknikoak (NTM)
• Auditoriak (1 urtean: kanpokoa eta barnekoa)
• Ez dira emaitza klinikoak ebaluatzen, prozesua baizik.

Pizgarriak

• Ekonomikoak: zerbitzu-zorroa betetzea (farmazia-gastuak, ordezkoak eta materialak; NTM eta estaldurak betetzea)
• Prestakuntza: saio klinikoak, ikastaroak, irakaskuntza-unitatea
• Meritu profesionalak: karrera profesionala, antzinatasuna, irakaskuntza, argitalpenak.

Estatistikak

• Maiztasuna: kontsultan (35 bisita/egun) etxean (bisita 1/egun)
• Ebatzi: bisiten % 90-95 (bisitak. pazienteak)
• Kontsultaren batez besteko iraupena bulegoan: 5-10 minutu bisita bakoitzeko.

Historial Klinikoa

Mediku guztien erregistroaren funtsezko elementua da. Pazienteak bere historia klinikoaren kopia bat izateko eskubidea izan arren, datuak konfidentzialak dira beti (sekretu profesionala).

Motak:

1. Kronologikoa
2. Arazoengatik bideratua
3. Protokolizatua
4. Familia-karpeta
5. Banakako karpeta: urdina edo arrosa
6. Datu orokorren karpeta
7. SOAP
8. Analitikoak
9. Erabilera anitzeko orriak
10. Orri zuriak
11. Protokoloetarako edo zerbitzu-zorrorako orriak
12. Adina/sexua: historia indibiduala
13. Historia espezifikoaren zenbakia: familia-historia edo familia-fitxa

Bibliografia

WIKIPEDIA