Saint-Martin ubidea

Saint-Martin ubidea
	Canal Saint-Martin
	Monumentu historikoa
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Île-de-France
Departamendua	Seine
Territorial collectivity of France with special status	Paris
Udalerri barrutia	Parisko 10. barrutia
Ur-masa	Seine basin (en)
Koordenatuak	48°50′50″N 2°22′00″E / 48.8472°N 2.3667°E
Historia eta erabilera
Eraikuntzaren hasiera	1809
Foundation stone–laying ceremony	1822ko maiatzaren 3a
Inaugurazioa	1825eko azaroaren 4a
Inaugurazioa	1825
Jabea	Parisko Udala
Dimentsioak	4,6 () km ;
Ondarea
Mérimée ID	PA00125440 eta PA00125441

Saint-Martin ubidea (frantsesez: Canal Saint-Martin) Parisen dagoen 4,55 kilometroko (horietatik 2 lurpean) luzera duen kanala da. 10. eta 11. barrutiak zeharkatzen ditu. Jatorrian hiriburura edateko ura ekartzeko eraiki zuten. 1825ean inauguratu zuten. Bederatzi esklusa eta bi zubi birakariz osatua dago, bere erabateko desnibela 25 metrokoa da, eta 1993ko otsailean monumentu historiko izendatu zuten.^[1]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzinako Erregimenaren garaian, hiriburuko edateko uraren hornidura urria zen, eta, askotan, kalitate txarrekoa, putzuak eta akueduktuak egon arren. 1802an, Napoleon Bonaparteren gobernuak egoera hori konpondu eta Ourcq ibaiaren kanalizazio proiektu zaharrari berriro ekitea erabaki zuen. 23 urteko indusketen ondoren eta ardoaren gaineko zerga berri baten sorrerarekin finantzatua, kanala 1825ean jarri zuten martxan. Nabigaziorako saneamendu eta mekanizazioaren abantailez gain, Parisko latsarien jarduera sustatu zuen kanalak.^[2]

XIX. mendean urrezko aroa izan ondoren, XX. mendearen erdialdera arte, hirira edateko ura ekartzeaz gain, bere nabigazioak salgaiak Pariseko bihotzeraino garraiatzea ahalbidetzen zuenean, 1960ko hamarkadatik aurrera trafikoa jaisten hasi zen, errepide bidezko garraioaren eta trenbidearen mesedetan. Horrek, pixkanaka, eraikuntza inguratzen zuten industria eta lantegien itxiera ekarri zuen. 1970eko hamarkadaren hasieran, kanala desagertzeko zorian egon zen, Parisko Udalak, bere tokian, lau erreiko hiri-autobia bat sortzeko asmoa zuen proiektu baten ondorioz. Ideia ezetsi egin zuten azkenean.

2000ko hamarkadatik aurrera funtzio turistiko bat betetzen hasi zen. Batzuetan, salgaiak garraiatzeko erabiltzen jarraitzen da. Urtean 363 egunez dago zabalik eta Pariseko biztanleek paseatzeko erabiltzen dute.^[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. PA00125440. .
↑ Caminade, Michèle. (2005). Linge, lessive, lavoir – une histoire de femmes. Paris: Éditions Christian ISBN 2-8649-6131-8..
↑ Michèle, Jolé. (2006ko urtarrila). «Le destin festif du canal Saint-Martin» Pouvoirs (116): 117-130. doi:10.3917/pouv.116.0117..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q860172
Multimedia: Canal Saint-Martin / Q860172

[bm-1] Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. PA00125440. .

[2] Caminade, Michèle. (2005). Linge, lessive, lavoir – une histoire de femmes. Paris: Éditions Christian ISBN 2-8649-6131-8..

[3] Michèle, Jolé. (2006ko urtarrila). «Le destin festif du canal Saint-Martin» Pouvoirs (116): 117-130. doi:10.3917/pouv.116.0117..

[1]

[2]

[3]