Edukira joan

Sega-ingude

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sega-ingude
directly struck metal sheets (en) Itzuli eta directly struck idiophone (en) Itzuli
Identifikazioa
Hornbostel-Sachs sailkapena111.222
Ingudea subilean, Aizkorbe (Araotz), bertako euskaran, junguria eta supilla.

Sega-ingudea, dailu-ingudea edo sega pikatzeko ingudea ingude mota berezi bat da, alboan eramateko bezain arina, sega pikatzeko erabiltzen dena. Metal goria tratatzeko ingude handiak ez bezala, mailuaz metala jotzeko azalera txikia du gainaldean tresna honek, eta ez da metal goriarekin erabiltzen, sega edo igitai amaituarekin baizik[1].

Euskaraz ingude handiak duen izen bera jasotzen du tresnak oro har, bere barietate lexiko anitzean: [2]: Enkude, inguda, txinburi, txingura, txungurre, ukude, ungide, unguru, ünküdü, jungura, xingudi, xinguri, zinguri...

Jotzen ez den aldetik, behekaldetik, punta zorrotza du tresnak, lurrean edo enbor batean gogor sartu eta tinkaturik erabiltzen baita. Oñati eta inguruetan, adibidez, ohitura da enbor edo subil batean sartuta egotea ingudea, eta subil bera erabiltzea segalariak bertan eseri eta pikatzeko lana egiteko ("junguria ta supilla"[3]).

Sega zorrozteko ezinbesteko lehen urratsa da ingudean pikatzea, segaren ahoa berdintzea. Ondoren, segapotoan gordetzen den arraitz edo segarriarekin pasatzen da berdindutako metal ertza[4].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. «Sega pikatzeko ingudea eta mailua - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-20).
  2. Orotariko Euskal Hiztegia, Euskaltzaindia. «OEH - Bilaketa - Ingude» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-20).
  3. Izagirre, Kandido. (1970). El vocabulario vasco de Aranzazu-Oñate y zonas colindantes. Euskaltzaindia, 144 or. (Noiz kontsultatua: 2021-03-20).
  4. «Sega, erreminta moderno hori» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-03-20).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]