Tajikistan eta Txina arteko muga

Tajikistan eta Txina arteko muga
	borders of China; [[]]
Geografia
Herrialdeak	Txinako Herri Errepublika; Tajikistan
Luzera	414 km

Txinaren eta Tajikistanen arteko muga Tajikistan eta Txinako Herri Errepublika bereizten dituen 477 kilometroko nazioarteko muga da. Kulma pasabidea bi herrialdeen arteko sarbide bakarra da. Kirgizistanekin biek duten puntu hirukoitzetik haste da, iparraldetik hegoaldera, gutxi gorabehera, Pamir mendikateko tontorretatik barrena, eta Afganistanekin duten puntu hirukoitzeraino.^[1] Mugak, Tajikistanen aldetik, Murghob barrutia (Badakhxan Garaiko Probintzia Autonomoa) eta Akto konderria (Kizilsuko kirgizen prefektura autonomoa, iparraldean) banatzen ditu, baita Tashkurgango barruti autonomoa ere (Kashgarreko prefektura, hegoaldean), biak Xinjiangeko Uigur Eskualde Autonomoan.

Sobietar Batasuna desegitean nazioarteko muga gisa ezarri zen 1991n. Iparraldean, muga hirukoitza dago: Txina, Tajikistan, Kirgizistan eta hegoaldean, Txinaren eta Tajikistanen arteko muga hirukoitza eta Badajshango Afganiar probintziako korridore estua.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tajikistan Errusiako Inperioari erantsi zitzaion 1868an. 1917 eta 1921 artean tajikoek Armada Gorriaren aurka borroka egin zuten, baina herrialdea Sobietar Batasunari atxiki zitzaion 1929an. Orduan, muga Txinako Herri Errepublikaren eta Sobietar Batasunaren arteko muga luzearen zati bat besterik ez zen, Afganistanetik Mongoliara hedatzen zena. Tajikistanek independentzia lortu zuen 1991n Sobietar Batasuna desegitean. Ordutik, Tajikistan independentearen eta Txinako Herri Errepublikaren arteko muga ofiziala da.

2011n, Tajikistanek berretsi egin zuen 1999ko akordioa, Pamir mendietan 1.000 km² lur lagatzeko Txinako Herri Errepublikari, eta 130 urteko eztabaidarekin amaituz. Tratatuan, Txinak ere uko egin zien Tajikistani eskatzen zizkion 28.000 kilometro koadro eskatzeari.^[2]^[3]