Txikipedia:Leni Riefenstahl

Wikipedia, Entziklopedia askea

Helene "Leni" Bertha Amelie Riefenstahl Berlinen jaio zen, 1902ko abuztuaren 22an. Leni Riefenstahl XX. mendeko zinemagile onenetakoa izan zen.

Leni Riefenstahl

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alemaniar atleta, aktore, zinema zuzendaria eta argazkilaria izan zen, haren filmen estetikarengatik eta zinemagintzan emandako aurrerapausoengatik ezaguna. Haren lanik ospetsuenak Alderdi Naziaren aldeko dokumentalak dira.  Bigarren Mundu Gerraren ondoren argazki bildumak argitaratu zituen.Antzezle izan zen 1923tik aurrera, Alemanian arrakasta handia izan zuten mendi filmetan. 1932an Das Blaue Licht («Argi Urdina») filma egin zuen. Alderdi Nazional-sozialistak Nurenberg hirian egin zuen biltzar handiba agertzen duena, dokumentalaren teknika, sobietar zinemaren eragina duen montaketa eta nazismoaren goraipamena nahasten dituena.[1]

1936an Berlingo Olinpiar Jokoei buruzko film bat egin zuen, Olympische Spiele («Olinpiar Jokoak»). Bigarren Mundu Gerra bukatutakoan, zinema industriak arbuiatu zuen. Hori dela eta, argazkilaritzari ekin zion. Itsasoko bizitzaren gaineko filmak ere egin zituen.

Zinema mutuaren garaian, Riefenstahlek Das Blaue Licht (Argi urdina) lehen film garrantzitsua zuzendu zuen 1932an. Ondo hartu zuten filma, eta garrantzitsuagoa zen goraka zihoan politikari baten arreta, Adolf Hitlerren asmo artistikoez harro baitzegoen. Urte horretan bertan, Riefenstahlek Hitlerri entzun zion bilera publiko batean hitz egiten, eta txundituta geratu zen haren oratoriarekin eta jendea hipnotizatzeko gaitasunarekin.

Amaitu gabeko proiektu gehienak gerraren amaieran galdu ziren. Frantziako Gobernuak bere edizio-talde osoa konfiskatu zuen, Lur Behereko produkzio-orgekin batera. Hainbat urtez legezko liskarrak izan ondoren, 1953,120 itzuli zizkioten, baina salatu zuen Frantziako Gobernuak zenbait film hondatu zituela haiek garatzen eta editatzen saiatu zen bitartean, funtsezko eszena batzuk falta zirela, baina Olympiaren jatorrizko negatiboak aurkitu zituenean harritu egin zen.

14–Kannesko Zinemaldian sartzea ukatu zioten Behe Lurra estreinatu eta handik gutxira;14, ia berrogeita hamar urte gehiago bizi izan zituen arren, bere azken film luzea izan zen. 121 Hainbat aldiz saiatu zen film gehiago zuzentzen 1950 eta 1960 hamarkadetan, baina erresistentziarekin, protesta publikoekin eta kritika gogorrekin egin zuen topo.

Bere zinemako kide askok Alemaniatik Hollywoodera ihes egin zuten eta ez zuten harekin sinpatizatzen. 14 Propaganda nazian parte hartzea eta Hitlerrekiko hurbiltasuna orban bat izan ziren bere ibilbidean, eta, beraz, gerraosteko Alemaniako zinema-negozioko inbertitzaileak urrundu egin ziren.2003ko irailaren 8an hil zen, Pöcking-en.[2]

Pelikulak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Tragödie im Hause Habsburg (1924)
  • Der Heilige Berg (1926)
  • Wege zu Kraft und Schönheit — Ein Film über moderne Körperkultur (1926)
  • Der Große Sprung (1927)
  • Das Schicksal derer von Habsburg (1928)
  • Die Weiße Hölle vom Piz Palü (1929)
  • Stürme über dem Mont Blanc (1930)
  • Der Weiße Rausch — Neue Wunder des Schneeschuhs (1931)
  • Das Blaue Licht (1932)
  • S.O.S. Eisberg (1933)
  • Der Sieg des Glaubens (1933)
  • Triumph des Willens (1934)
  • Tag der Freiheit: Unsere Wehrmacht (1935)
  • Olympia (1938)
  • Tiefland (1954)
  • Impressionen unter Wasser (2002)

Argazki lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • The Last of the Nuba. Harper, New York, (1974).
  • The People of Kau. Harper, New York, (1976).

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • (1935). Hinter den Kulissen des Reichsparteitag-Films.
  • (1937). Schönheit im Olympischen Kampf.
  • (1973). Die Nuba: Menschen wie von einem anderen Stern.
  • (1976). Die Nuba von Kau.
  • (1978). Korallengärten.
  • (1982). Mein Afrika.
  • (1987). Memoiren.
  • (1990). Wunder unter Wasser.
  • (2002). Africa.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) «Leni Riefenstahl» encyclopedia.ushmm.org (Noiz kontsultatua: 2023-02-01).
  2. Leni Riefenstahl. 2022-03-29 (Noiz kontsultatua: 2023-02-01).