Teseo
Teseo greziar mitologiako pertsonaia garrantzitsuenetako bat da. Antzinako Atenasen bizi zen heroi mitiko hau ausardia handiz egin zituen balentriengatik zen ezaguna, eta baita ere bere herria mehatxatzen zuten indar gaiztoen aurka borrokatzeagatik.
Kondairak dioenez, Trezena hirian jaio zen Teseo, Peloponeso penintsulan. Egeo zuen aita, Atenasko erregea, eta ama Etra, Peloponesoko printzesa bat. Jaio zenetik, abenturaz eta arriskuz beteriko bizimodua izan zuen, aitak kobazulo batean ezkutatu zuelako, etsaiek semea akabatuko ziotelakoan.
Baina 18 urte bete zituenean, Atenasera joatea erabaki zuen, aita ezagutu eta hiriari laguntzeko. Atenasera bidean, arrisku eta munstro askori egin zien aurre, adibidez, Ziterongo lehoiari eta Maratongo zezenari. Halaber, Ariadna apaizemearekin topo egin zuen. Horrek Minotauroa hiltzen lagundu zion eta, jakina, jarraian Kretako labirintotik ihes egiten.
Azkenik, Atenasera iritsitakoan, aita Egeorekin elkartu zen eta Kretako piratak hiriari erasotzen ari zirela jakin zuen. Teseo buruzagi izan zen piratei irabazteko eta Atenas haien mehatxutik askatzeko espedizioan. Horregatik, hiritarrak Teseo laudatzen hasi ziren eta entzute handiko heroi bilakatu zen bai hirian, eta bai greziar lurralde osoan.
Bizi bitartean, Teseok erronka askori egin zien aurre eta etsai zein munstro askorekin borrokatu zen, esaterako, Erimantoko basurdearekin, Kretako zezenarekin eta Estinfalo txori erraldoiarekin. Istorioek diotenaren arabera, Argonautekin batera, Jasoni eta haren lagunei Urrezko ahari-larrua berreskuratzen lagundu ziela.
Baina heroien moduko balentriez gain, izan zituen amodio-harremanengatik ere da famatua Teseo. Kretako Fedra printzesarekin ezkondu zen, eta hainbat seme-alaba izan zituzten elkarrekin. Hala ere, Antiope amazonarekin maitemindu zen eta elkarrekin Hipolito izeneko semea eduki zuten. Amodio-harreman horiek arazo eta liskar ugari ekarri zizkioten Teseori.
Hori guztia dela eta, greziar mitologiako pertsonaia garrantzitsua da Teseo, greziar kulturako idealen ordezkari delako. Heroi ausart eta kementsu honek, indar gaiztoen aurka borrokatuta, bere herria defendatu zuen. Zibilizazioaren eta kulturaren sinbolo ere bada, indarkeria eta kaosa nagusi zen tokietan, justizia eta ordena ezarri zituen-eta.
Horrez gain, ongiaren eta gaizkiaren arteko borrokaren irudi da Teseo, arrazoimenaren eta emozioaren artekoaren irudi. Bertuteak eta gabeziak agerian dituen pertsonaia konplexua da. Horren adibide, batzuetan senak mugitzen du Teseo eta pentsatu gabe aritzen da, baina, era berean, ausarta eta ohoretsua da ezer egiterakoan.