Zaraputz (Lizarra)

Koordenatuak: 42°38′42″N 2°00′45″W / 42.64512°N 2.012411°W / 42.64512; -2.012411
Wikipedia, Entziklopedia askea
Zaraputz» orritik birbideratua)
Zaraputz
 Euskal Herria
Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa
UdalerriaLizarra
Administrazioa
Posta kodea
Geografia
Koordenatuak42°38′42″N 2°00′45″W / 42.64512°N 2.012411°W / 42.64512; -2.012411
Demografia

Zaraputz Lizarrako historikoki hustua izan zen auzoa eta monasterioa da. Monasterioren erorkinak gordetzen dira. Izen eta grafia desberdinekin idatzita jaso egin da: "Zarapuz", "Zampuzo", "Sarapuç", "Zarapuzu", "Çarapuço".

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lizarra udalaren barruan kokatuta dago, Villatuerta, Arintzano, Iratxe eta Noveleta auzoa artean dago, Jurramendiren oinean. Oso toki estrategikoa izan zen, Ega ibaiaren ertza ondoan eta Irantzu ibaiatik gertu.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zaraputzeko monasterioa 989an agertzen da aipatuta, Lizarra bera sortu baino lehen, 1090ean. 992ko data duten dokumentu batzuk Antso II.a Garzeitz Abarkak Zaraputz auzoa San Juan de la Peña monasterioari eman zion. 1068an Iratxeko monasterioaren menpera pasa zen.

Zaraputz Villatuerta eta Iratxe arteko Donejakue bidearen puntu estrategikoa izan zen. Bertan erromesen ospitalea ireki zen.[1]

1090ean Antso V.a Remiritz errege nafarrak Lizarra sortzea erabaki zuen, Ega ibaiaren beste aldean. Erabakia Zaraputzeko monjeen interesen aurkakoa izan zen zeren eta hauek monasterioa bere leku estrategikoa betetzen jarraitzea nahi zuten[2]. Beraz, ordura arte, XII. mende arte, Zaraputzek egun oparoak ezagutu bazituen, Lizarra sortu ondoren eta Donejakue Bidearen aldaketarekin Lizarrara monasterioa hondamendira eraman zuen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «ZARAPUZ - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-09-18).
  2. Martinena, Ricardo Cierbide. (1992). «La lengua de los francos de Estella: intento de interpretación» Archivo de filología aragonesa (48): 9–46. ISSN 0210-5624. (Noiz kontsultatua: 2021-09-18).

Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]