Alderdi Popularra (Montenegro, 1906)

Alderdi Popularra Народна странка Narodna stranka
Alderdi Popularraren logo
Lehendakaria	Nikolas I.a Montenegrokoa
Buruzagia	Andrija Radović Marko Radulović Mihailo Ivanović
Sorrera	1905
Desegitea	1919
Eremua	Montenegroko Printzerria Montenegroko Erresuma
Egoitza nagusia	Cetinje
Ideologia politikoa	Kontserbadurismo nazionalista Liberalismo kontserbadorea Sindikalismo serbo-montenegroarra Jugoslavismo
{{{webgunea}}}

Alderdi Popularra (serbieraz: Народна странка; erromanizatuta: Narodna stranka; laburtuta: HC/NS), Klubaši edo Narodnjaci bezala ere ezaguna, Montenegroko Printzerriko eta Montenegroko Erresumako alderdi politiko bat izan zen. Alderdiak Nikolas I.a erregearen aurkako oposizioa ordezkatzen zuen. Alderdi Popularraren helburu politiko nagusia Petrović-Njegoš dinastia tronutik kentzea eta Montenegroren bateratzea Serbiarekin zen. Alderdiaren sortzailea Šako Petrović-Njegoš, Nikolas I.aren lehengusua, izan zen, alderdiko beste kide sortzaile garrantzitsu batzuk Andrija Radović, Marko Radulović eta Mihailo Ivanović izan ziren. 1907an Alderdi Popularraren eraketari erantzunez, Petrović-Njegoš dinastiaren aldekoak Benetako Alderdi Popularran antolatu ziren, Eskuindarrak bezala ere ezaguna.

Aurrekariak

Montenegroko Batzar Nazionala 1905eko Konstituzioak eratu zuen. Alderdi Popularra 1906an sortu zen lehen aldiz, Montenegroko Asanbleako 27 diputatuk (60tik, 1905eko Batzar Konstituzionalerako hauteskundeetan hautatuak) Nikolas I.a Petrović-Njegoš-en gobernu absolutistaren aurka egingo zuen klub bat osatzea erabaki zutenean. Parlamentuak gainbegiratze autoritate mugatu bat baino ez zuen, Nikolas I.ak ia laguntzarik gabe gobernatzen zuela. Montenegroko Printzerriko 1905eko Konstituzioari jarraituz, Parlamentuak aurkaratu egin zuen, Herriko Diputatuen Kluba (Klub narodnih poslanika) sortu baitzuen, klubaši (klubeko kideak) goitizena eman ziona.

Historia

Kluba Alderdi Popularrean eraldatu zen 1907ko hasieran. Koroaren agintaldia gehiengo parlamentarioaren ordezkari bihurtu zenean, alderdia bizitza parlamentarioan sartu zen. Mihailo Ivanović, alderdiko burua, Lazar Mijušković-en gobernuaren oinordekoa izan zen, eta, aldi horretan, "Klubaširen gobernua" (klubaška vlada) deiturikoa gobernatu zuen, 1906ko azaroaren 24an Marko Radulović, presidente zela. Programa eta estatutua Mihailo Ivanović, Milosav Raičević, Mitar Vukčević eta Ljubomir Bakić-ek egin zituzten, guztiak parlamentariak. Alderdiak Narodni misao inprimatu zuen.

Alderdiak, "Ideia serbiarra" (panserbismoa) eta "Jugoslaviako ideiaren" (jugoslaviera) laguntza paraleloa jarraitu zituen, hauek, hegoaldeko eslaviarren estatu ezarpenean perspektiba zuela eta gertatu beharko lukeela uste zutelarik. Alderdiaren helburuak, Montenegron demokrazia ezartzea zen, monarkaren gobernua herriari transferituz, Serbiarekin bateratzea eta Otomandar Inperioaren eta Habsburgotar Monarkiaren pean hegoaldeko serbiarrek eta eslaviarrek populatutako gainerako lurrak askatzea. Bere beste helburuak jendearen hezkuntza eta ilustrazioa ziren.

1907ko irailean, Alderdi Popularrak hauteskundeak boikotatzea erabaki zuen, Nikolas-ek Serbiarekin zituen harreman txarren aurka protesta egiteko. Nikolas Printzeak alderdia bertan behera utzi zuen, 1907an Montenegroko batzarra desegin eta gero bere jarraitzaileentzat Benetako Alderdi Popularra osatu zuelarik. Benetako Herriaren Alderdia (pravaši) izan zen aukera bakarra hauteskundeetan eta, beraz, Parlamentuko kide hautatu zuten.

1914ko hauteskundeetan, Alderdi Popularrak, zazpi urte baino gehiagoz debekatua, botoen gehiengo absolutua eta 25 diputatu lortu zituen Montenegro eta Serbia bateratzeko plataformarekin, agintean zegoen Benetako Alderdi Popularrak, aldiz, lau hautetsi baino ez zituen lortu. Hauteskundeak egin eta gutxira, Alderdiak 44 eserlekuko gehiengo parlamentarioa osatu zuen, Lazar Mijušković Benetako Alderdi Popularreko buruzagi ohiaren inguruan bildutako taldearekin aliantzan.

Alderdiak funtsezko papera jokatu zuen 1918ko azaroko Podgoricako Batzarrean, Montenegroko estatuaren abolizioa bozkatu zuena, Petrović-Njegoš dinastia tronutik kendu zuena eta baldintzarik gabe Montenegro Serbiako Erresumara batzea deklaratu zuena.

Legatu

Hauteskunde	Egoitza	Aldaketa	Gobernu	Notak
1905	27/60	27	Oposizio	Herriko Diputatuen Kluba, formalki independenteak.
1906	51/76	24	Gehiengoak	Alderdi Popularra eta independente lerrokatuak.
1907	0/76	51	Egoitzik ez zegoen	Boikota, Alderdi debekatua hauteskundeen ondoren.
1911	9/62	9	Oposizio	Alderdiko kideak, formalki independenteak.
1914	25/62	16	Koalizio	Alderdi Popularra 1919ean disolbatu zen.

Kanpo estekak

• Datuak: Q12958667