Antonio Mateo

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Antonio Mateo
Bizitza
JaiotzaLuanco, 1927ko abenduaren 31
Herrialdea Espainia
HeriotzaIrun, 2012ko abuztuaren 3a (84 urte)
Jarduerak
Jarduerakmargolaria

Antonio Mateo Real (Luanco, 1927ko abenduaren 31 – Irun, 2012ko abuztuaren 3a[1]). Irunen (Euskal Herrian) bizi izan zen margolari espainiarra da, eta olio-paisaiak, akuarela edo marrazkia ditu batez ere. Portzelana-dekoratzaile artistikoa ere izan zen[2].

Biografia[3][aldatu | aldatu iturburu kodea]

Asturiasko Luancon jaioa. Gerra zibilaren ondoren, familiarekin Madrilera joan zen, eta han akademikoki eta artistikoki trebatu zen.

Madrilgo Arte eta Lanbide Artistikoen Eskolan ikasi zuen (Lehen Atala, La Palma kalea . Irakasle izan zituen Enrique Bráñez de Hoyos, José Ramón Zaragoza, Antonio Solís Ávila eta José Nogué Massó. Bitarte horretan, Prado Museoan praktikatu ahal izan zuen, bertako koadroen bertsioak zuzenean margotzeko baimena baitzuen. Aldi berean, hainbat aldizkaritan parte hartu zuen ilustratzaile gisa, eta Arte eta Lanbideetarako beka lortu.

1948an, Irungo Luso Española de Porcelanas enpresa (geroago Porcelanas Bidasoa) Madrilgo hainbat artistarekin harremanetan jarri zen eta dekoratzaile gisa lan egiteko eskaintza egin zien. Antonio Irunera joan zen horietako batzuekin, eta bertan dekorazio artistikoaren sailean lan egin. Ondoren, sail horren ardura hartu zuen, 1987an erretiroa hartu zuen arte[4]. Portzelanaren gainean egindako lan batzuk[5] Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentroan, Gordailua-n, daude.

Bidasoako, Pasaiako badiako edo Pancorboko edo Picos de Europa mendietako paisaiak zituen gustukoen.

Berrogei bat bakarkako erakusketa egin zituen eta hainbat ekitaldi eta erakusketa kolektibotan parte hartu zuen. Horietako azkena Irunen egin zen, 1999an, "Bidasoaldeko Margolariak – Pintores del Bidasoa"[6] izenarekin. Bakarkako azken erakusketa 1990ean egin zuen, Irunen, bere adopzioko hirian. Ondoren, osasun-konplikazioek pintura pixkanaka uztera behartu zuten.

Hainbat sari jaso zituen, besteak beste, Madrilen, Udazkeneko Aretoan[7] (1963ko Udazkeneko XXXIV. Aretoa[8]), Pintoreen eta Eskultoreen Elkarteak[9] antolatua, eta paisaiaren hirugarren domina[10] lortu zuen. Aipatzekoak dira, baita ere, Hondarribiko Kerizpeko lehen eta bigarren sariak; Pasaiako Udalaren Bigarren Mendeurreneko bigarren saria (1970); Zumarragako aire zabaleko pinturaren bigarren saria edo Elias Salaverria Memorialeko lehen saria[11] (1973) eta Elias Salaberria Memorial berean aipamen berezia[12] (1979).

Erakusketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bakarkako erakusketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1958an, Irungo Kasinoko Erakusketa Aretoan.
  • 1960an, Leonen
  • 1963an, Bilbon, Espainiako Artisautzako Arte Ederren Aretoetan.
  • 1964ean, Irungo Kasinoko Erakusketa Aretoan.
  • 1964ean, Donostiako Udal Arte Aretoetan.
  • 1967an, Donostiako Udal Arte Aretoetan.
  • 1968an, Irungo Kasinoko Erakusketa Aretoan.
  • 1969an, Donostiako Udal Arte Aretoetan[13].
  • 1971ean, Gasteizko Olagibel 6ko Kultur Aretoetan.
  • 1972an, Gasteizko Olagibel 6ko Kultur Aretoetan.
  • 1974an, Donostiako San Telmo Museoan[14].
  • 1974an, Gasteizko Olagibel 6ko Kultur Aretoetan.
  • 1975ean, Iruñeko Doncel aretoan.
  • 1975ean, Zaragozako Gambrinus aretoan.
  • 1975ean, Bilboko Urrutia aretoan.
  • 1975ean, Gasteizko Tartalo Arte aretoan.
  • 1976an, Huescako Genero Poza Erakusketa Aretoan.
  • 1976an, Hondarribiko Artzuko Matxin Udal Aretoan.
  • 1976an, Gasteizko Luis de Ajuria aretoetan.
  • 1977an, Santanderreko Informazio eta Turismo Aretoan.
  • 1978an, Irungo Euskadiko Kutxaren Aretoan.
  • 1978an, Gasteizko Luis de Ajuria aretoetan.
  • 1980an, Donostiako San Telmo Museoan[15].
  • 1980an, Iruñeko Euskadiko Kutxaren Aretoan.
  • 1981ean, Gasteizko Luis de Ajuria aretoetan.
  • 1982an, Irungo Euskadiko Kutxaren aretoan.
  • 1983an, Zumarragako Gipuzkoako Kutxaren aretoan.
  • 1984an, Irungo Euskadiko Kutxaren aretoan.
  • 1986an, Irungo Euskadiko Kutxaren aretoan.
  • 1988an, Irungo Euskadiko Kutxaren aretoan.
  • 1990ean, Irungo Euskadiko Kutxaren aretoan.

Talde erakusketak eta ekitaldiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1950ean, Irunen Eskualdeko Artearen I. Erakusketa. E. eta D.
  • zenbait urtez, Irunen, San Martzial jaietako erakusketa kolektiboak.
  • 1954ean, Gipuzkoako Zirkulu Kultural eta Ateneoko Arte Aretoa.
  • 1956an, Donostiako Udalaren Arte aretoetan Gipuzkoako artista berrien XVIII. Erakusketa[16].
  • 1957an, Donostiako Udalaren Arte aretoetan Donostiako Udalak antolatutako Erakusketa - Pintura Lehiaketa[17].
  • 1957an, Lehen Pintura Lehiaketa, Oargi-Kerizpe Elkartea. Hondarribia.
  • 1960ko hamarkadan, Valdepeñasko Arte Plastikoen Erakusketa Nazionala.
  • 1962an, Zaragozan Pintura Bienala.
  • 1963an, Pintoreen eta Eskultoreen Elkarte Nazionalaren XXXIV. Udazkeneko Aretoa, Madril, Retiro jauregia (hirugarren domina)[18].
  • 1965ean, Euskal Pinturaren Sari Nagusia, Donostia, Arte Aretoak[19].
  • 1965ean, Pintoreen eta Eskultoreen Elkarte Nazionalaren XXXVI. Udazkeneko Aretoa, Madril, Retiro jauregia[18].
  • 1967an, VII. Koadroaren Azoka. Irun
  • 1970ean, Koadroaren Azoka. Irungo Atsegina elkartea. Irun.
  • 1970ean, Itsasoa eta Gipuzkoa bere margolariek ikusita. Donostia.
  • 1971ean, Valdepeñasko Arte Plastikoen Erakusketa Nazionala.
  • 1973an, Irungo Kasinoan.
  • 1973an, Euskal Herriko lehen pintura lehiaketa - Museo de Bellas Artes - Bilbo[20].
  • 1973an, Memorial Elías Salaberria. Lezo (Gipuzkoa).
  • 1974(?)an, Gipuzkoa ibiltaria.
  • 1974an, "Itsasoa" pintura-lehiaketa
  • 1974an, Gipuzkoako margolariak, "itsas espezialitatea"
  • 1974an, Exposición Colectiva Galería Txantxangorri. Hondarribia (Gipuzkoa).
  • 1974an, Pinturako eta Eskulturako Biurteko Plastikoa, "Kordoi Etxea", Gasteiz[21].
  • Amposta Hiria Arte Bienala, birritan.
  • 1975ean, Bilboko Aurrezki Kutxa Munizipalak antolatutako "Bigarren Vasconavarro Pintura Lehiaketa". Bilbo[22]
  • 1985ean, "Mendia eta bere ingurunea". Donostiko San Telmo Museoan[23].
  • 1999an, Irungo Amaia Kulturunean "Bidasoaldeko Margolariak – Pintores del Bidasoa".

Kritikak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere izateko moduak publizitatetik, elkarrizketetatik eta argazkietatik ihes egitera eramaten bazuen ere, prentsan artikulu ugarik ematen zuten bere erakusketen berri, eta arte-kritikak laudorioz erantzun zion bere lanari.

« "Antonio Mateoren pinturak aparteko indarra du. Badirudi bere paisaietan, kanpoko itxura baino gehiago, lurren eta mendien hondo telurikoa atzematen dela. Naturaren indar bat bezalakoa da (...) Horregatik ez da harritzekoa, Mateoren erakusketa bat inauguratzen denean, bere koadroetako begiraleek uste izatea fenomeno ezohiko baten aurrean daudela, eta horren ezaugarri nagusia indarra dela... " »
Seisdedos (Matices - Diario Vasco)
« Donostiako San Telmo Museoan 1974an egindako erakusketaren ondorioz, Diario Vasco-ko arte-kritikari José Berruezok esan zuen: "Bere maixutasunari dagokionez, Mateok maila gorenean dauka, eta horrek aukera ematen dio bere koadroetan fantasia poetikoaren kutsu leuna sartzeko birtuosismoari, ekialdeko ipuin bat ilustratzeko moduko sorkuntza irudimentsuari, abstraktua dena inguratzen duen errealitatearen deformazio geometrikoari, edo Bernard Buffeten erreplika bati... Baina benetako Artista aurkitzen dugun lekuan, non bere jakinduria guztia paisaiaz bat-batean jabetzen den, berdeen, lurren eta urdinen mendeko paletarekin aurre egiten dio, eta" Itsasoa Jaizkibeletik "lanean dagoen emozio guztia mihisera eramaten du, “Elementu xumeak dituzten itsasoak", "Ibarlako basotxoa" eta "Udazkena"... Antonio Mateo marrazkilari aparta eta koloregile bikaina da, eta benetako sortzaile izateko funtsezko bi baldintzak ditu " »
Jose Berruezo (1974-11-10eko Diario Vascon)
« "Naturaletik zuzenean lan eginez bere koadroak osatzen dituen paisaia-margolariak bere emozio eutsi ezina zabaltzen du ikuspegi bakoitzean. Behatzaile zorrotza, marrazkia tresna erabilgarri bihurtzen du, bere pintzelkadaren euskarri. Pigmentu lodiera desberdinen konbinazio neurtuak perspektiba-efektuak zehaztasun handiagoz ezartzen laguntzen du. Soiltasuneko pintura, gure ingurumen-argiak luzatutako argitasunez blaitua. Oiartzun ibarreko paisaiak, etxeak zuhaizti hostotsuen artean, udazkeneko ikuspegiak hosto erorkorrekin musika-akorde fresko bat orkestratzen. " »
Iñaki Moreno Ruiz de Eguino (1980-12-1eko Diario Vascon)
« Museoa: Eraikineko beste txoko erakargarri bat jendearentzako salmenta denda ere hartzen duen museoa da. Bertan Picasso eta Daliren marrazkiekin egindako platerak, iturriak, pitxerrak eta eskuz margotutako irudiak biltzen dira, “Izan dugun pintorerik onena, eta Europako onenetakoa, Antonio Mateo izan da”, zioen Porcelanas Bidasoa enpresako Metodo eta Denboren zuzendaria zen Ramón Gamonek »
Txema Pardo, (Diario Vasco 1999ko martxoan).

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ "In Memoriam", Luis Lainsa, Diario Vasco 2012-08-08
  2. ↑ Auñamendi Eusko Entziklopedia
  3. ↑ https://www.zubiaurcarreno.com/el-pintor-antonio-mateo-real/
  4. ↑ Marian Álvarez, Maite Jiménez, Amaia Mujika Goñi. (2009). Euskal Lozak eta Portzelanak XVIII-XX Mendeak - Lozas y Porcelanas Vascas Siglos XVIII-XX. , 475, 505, 507 or. ISBN 978-84-933868-3-2..
  5. ↑ Antonio Mateok margotutako portzelanak
  6. ↑ Iñaki Moreno Ruiz de Eguino y Gregorio Díaz de Ereño. Bidasoaldeko Margolariak - Pintores del Bidasoa. Ayuntamiento de Irún, 29, 149 or..
  7. ↑ Udazkeneko Aretoa
  8. ↑ XXXIV Udazkeneko Areto-ko katalogoa
  9. ↑ Pintoreen eta eskultoreen Elkartea
  10. ↑ Paisaiaren hirugarren domina
  11. ↑ J.Javier Fernández Altuna y María Pilar Matey Muñoz. Elias Salaverria memoriala, Euskal Herriko artearen historian istorioa. Donostia- Eusko Ikaskuntza. Colección Lankidetza, 37, 55 or. ISBN 978-84-8419-199-5..
  12. ↑ J.Javier Fernández Altuna y Pilar Matey Muñoz. Elias Salaverria Memoriala. Euskal Herriko artearen historian istorioa. Donostia: Eusko Ikaskuntza. Colección Lankidetzan, 61 or. ISBN 978-84-8419-199-5..
  13. ↑ Donostiako Udal Arte Aretoetan
  14. ↑ Donostiako San Telmo Museoa
  15. ↑ Donostiako San Telmo Museoa
  16. ↑ Gipuzkoako artista berrien XVIII. Erakusketa
  17. ↑ Erakusketa-Pintura Lehiaketa, Donostia
  18. ↑ a b Pintoreen eta Eskultoreen XXXIV Udazkeneko Aretoa, Madrid
  19. ↑ Artium Liburutegia
  20. ↑ Sancho El Sabio, Katalogoa
  21. ↑ Artium Liburutegia
  22. ↑ Artium Liburutegia
  23. ↑ Euskariana[Betiko hautsitako esteka]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Antonio_Mateo&oldid=9636757"(e)tik eskuratuta