1927

1927. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa
Urteak	1924 • 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929 • 1930
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1927 ; MCMXXVII
Ab urbe condita	2680
Armeniar egutegia	1376 ; ԹՎ ՌՅՀԶ
Bahá'í egutegia	83 – 84
Bengaliar egutegia	1334
Berber egutegia	2877
Egutegi budista	2471
Myanmarko egutegia	1289
Bizantziar egutegia	7435 – 7436
Koptoen egutegia	1643 – 1644
Etiopiar egutegia	1919 – 1920
Hebrear egutegia	5687 – 5688
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1983 – 1984
Shaka Samvat	1849 – 1850
Kali Yuga	5028 – 5029
Iraniar egutegia	1305 – 1306
Islamiar egutegia	1345 – 1346
Japoniar egutegia	Shōwa 2; (昭和2年)
Korear egutegia	4260
Thailandiar eguzki egutegia	2470
Holozeniar egutegia	11927

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Apirilaren 12: 5.000 eta 10.000 komunista inguru erail zituen Kuomintangek Shanghaiko sarraskian. Lehen Fronte Batuaren amaiera eta Txinako Gerra Zibilaren hasiera izan zen.
Maiatzaren 20: Saudi Arabiaren eta Erresuma Batuaren arteko Jeddahko Ituna sinatu zen.
Maiatzaren 27an Rifeko Gerrak amaitu ziren, Espainia eta Frantzia Rifeko Errepublikaren aurka egindakoak.
Ekainaren 7: Peter Voikov, sobietar enbaxadorea Varsovian, erail zuen Mugimendu Zuriaren jarraitzaile batek.
Abuztuaren 1: Txinako Alderdi Komunistaren kideek Nanchangeko Matxinada hasi zuten.
Azaroaren 12: Leon Trotski Sobietar Alderdi Komunistatik kanporatu zuten, Iosif Stalin lider bakartzat utziz.
Abenduaren 14: Irakek independentzia lortu zuen Erresuma Batutik.

Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 10a – Fritz Lang austriarraren "Metropolis" pelikula kaleratu zen, garaiko film mutu garestiena.
Otsailaren 4a – Lehenengo film soinuduna egin zuten.
Abenduan Duke Ellington jazz musikariaren bandak kontratua sinatu zuen Cotton Club aretoarekin Harlemen (NY).
1927ko belaunaldia izeneko literatura mugimendua abiatu zuten Espainian, besteak beste Rafael Alberti, Federico García Lorca eta Dámaso Alonso idazleek.

Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 7a – Telefono bidezko lehen nazioarteko elkarrizketa egin zuten New York eta Londres artean.
Maiatzaren 21ean Charles Lindbergh estatubatuarrak hegan egin zuen bakarrik eta gelditu gabe New Yorketik Parisera, "Spirit of St. Louis" hegazkinean.

Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pasai San Pedrok irabazi zuen Kontxako Bandera, eta hurrengo 5 urteetan ere garaileak izan ziren, euren historiako tarterik onena izan zena.
Nicolas Frantz holandarrak Frantziako Tourra irabazi zuen, eta hurrengo urtean errepikatu zuen.
Ryder Cup golf txapelketaren lehen edizioa egin zuten Massachusettsen (AEB).

Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 1a – Maurice Béjart, frantziar dantzaria eta koreografoa (h. 2007).
Urtarrilaren 1a – Vernon L. Smith, estatubatuar ekonomialaria, 2002ko Ekonomiako Nobel Saria.
Urtarrilaren 3a – Danel Zenarrutzabeitia, gipuzkoar politikaria (h. 2018).
Urtarrilaren 4a – Barbara Rush, estatubatuar aktorea (h. 2024).
Urtarrilaren 7a – Ignacio Javier Gomara, nafar abokatu eta politikaria (h. 2022).
Urtarrilaren 8a - Virginia Norwood, estatubatuar fisikari, militar eta ingeniaria (h. 2023).
Urtarrilaren 10a – Megumu Tamura, japoniar futbolaria (h. 1986).
Urtarrilaren 10a – Otto Stich, Suitzako presidentea (h. 2012).
Urtarrilaren 13a – Frank Aranguren, AEBetako Marineen Gorputzean aritu zen eusko-estatubatuarra (h. 2013).
Urtarrilaren 13a – Sydney Brenner, hegoafrikar biologoa, 2002ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2019).
Urtarrilaren 14a – M. Aram, indiar hezitzaile eta abokatua (h. 1997).
Urtarrilaren 15a - Montserrat del Amo, haur eta gazte literaturako espainiar idazlea (h. 2015).
Urtarrilaren 15a – Kirti Nidhi Bista, Nepalgo lehen ministroa (h. 2017).
Urtarrilaren 16 – José María Benito del Valle, Ekin eta ETAren sortzaileetako bat (h. 2011).
Urtarrilaren 17a – Eartha Kitt, estatubatuar abeslaria, aktorea, dantzaria, komediantea, aktibista eta abestigilea (h. 2008).
Urtarrilaren 25a – Antônio Carlos Jobim, brasildar musikagile eta piano-jotzailea (h. 1994).
Urtarrilaren 26a – Pedro Masó, espainiar zinema-zuzendaria (h. 2008).
Urtarrilaren 28a – Hiroshi Teshigahara, japoniar zinema zuzendaria (h. 2001).
Urtarrilaren 30a – Olof Palme, Suediako lehen ministroa (h. 1986).
Urtarrilaren 31 – Beñat Dagorret, lapurtar idazle eta irakasle euskaltzalea (h. 1993).
Urtarrilaren 31 – Alicia Iturrioz, gipuzkoar margolaria (h. 2021).
Urtarrilaren 31 – José Monleón, espainiar idazle, antzerki-zuzendari, argitaratzaile eta kritikaria (h. 2016).

Otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Otsailaren 1a – Günter Guillaume, Alemaniako Errepublika Demokratikoaren alde lan egin zuen espioia (h. 1995).
Otsailaren 2a – Stan Getz, estatubatuar saxofoi-jotzailea, jazzaren historiako saxofoi-jotzailerik handienetakoa (h. 1991).
Otsailaren 4a – Tony Fruscella, estatubatuar jazz tronpeta-jotzailea (h. 1969).
Otsailaren 5a – Julio Zachrisson, margolari, grabatzaile eta eskultore panamatarra (h. 2021).
Otsailaren 6a – Gerard O'Neill, estatubatuar fisikaria (h. 1992).
Otsailaren 7a – Joseph Camino, baxenabar idazlea, apaiza eta ohorezko euskaltzaina (h. 2015).
Otsailaren 7a – Juliette Gréco, frantziar kantautore eta aktorea (h. 2020).
Otsailaren 10a – Patxi Goikolea, bizkaitar futbolaria (h. 2000).
Otsailaren 10a – Leontyne Price, estatubatuar sopranoa.
Otsailaren 11 – Jean Hiriart-Urruti Abittu, lapurtar apaiz, idazle eta euskaltzaina (h. 1990).
Otsailaren 15a – Carlo Maria Martini, italiar kardinala, Milango artzapezpikua izandakoa (h. 2012).
Otsailaren 15a – María de los Reyes Fuentes, espainiar poeta (h. 2010).
Otsailaren 17a – Juan Almeida Bosque, kubatar politikari, militar, konpositore eta iraultzaile komunista (h. 2009).
Otsailaren 17a – Víctor Valera, venezuelar eskultorea (h. 2013).
Otsailaren 20a – Sidney Poitier, bahamar-estatubatuar aktore eta zinema zuzendaria (h. 2022).
Otsailaren 21a – Hubert de Givenchy, frantziar jostuna (h. 2018).
Otsailaren 23a – Robert Bellah, estatubatuar soziologoa, Kaliforniako Unibertsitateko (Berkeley) irakaslea (h. 2013).
Otsailaren 23a – Régine Crespin, frantziar sopranoa (h. 2007).
Otsailaren 23a – Mirtha Legrand, argentinar telebistako-aktore eta aurkezlea.
Otsailaren 23a – Silvia Legrand, argentinar aktorea (h. 2020).
Otsailaren 24a – David Mourão-Ferreira, portugaldar idazlea (h. 1996).
Otsailaren 24a – Emmanuelle Riva, frantziar aktorea (h. 2017).
Otsailaren 25a – Humberto Giannini, txiletar filosofo eta idazlea (h. 2014).

Martxoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 1a – Harry Belafonte, estatubatuar abeslari, aktore eta giza eskubideen aldeko borrokalaria (h. 2023).
Martxoaren 1a – Salvador Paniker, kataluniar ingeniaria, filosofo eta idazlea (h. 2017).
Martxoaren 2a – Piotr Kowalski, poloniar jatorriko frantziar artista (h. 2004).
Martxoaren 2a – Ray Prosser, galestar errugbilari eta entrenatzailea (h. 2020).
Martxoaren 2a – Roger Walkowiak, frantziar txirrindularia (h. 2017).
Martxoaren 3a – Pierre Aubert, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 2016).
Martxoaren 3a – Bernarda de Utrera, andaluziar flamenko-kantari ijitoa (h. 2009).
Martxoaren 4a – Jacques Dupin, frantziar poeta, arte kritikari eta L'Éphémère aldizkariaren kofundatzailea (h. 2012).
Martxoaren 4a – Dick Savitt, estatubatuar tenislaria (h. 2023).
Martxoaren 6a – Gabriel García Márquez, kolonbiar idazlea eta kazetaria, 1982ko Literaturako Nobel Saria (h. 2014).
Martxoaren 7a – José Larrañaga, gipuzkoar politikaria (h. 1984).
Martxoaren 8a – Mari Carmen Madariaga, Arrati, bizkaitar erraketista (h. 2004).
Martxoaren 8a – Selma Huxley, kanadar historialaria, Euskal Herriko eta Kanadako itsas historian aditua (h. 2020).
Martxoaren 8a – Stanisław Kania, poloniar politikari komunista (h. 2020).
Martxoaren 9a – Jaime de Armiñán, espainiar antzerki idazle, gidoigile eta zinemagilea (h. 2024).
Martxoaren 10a – Joxe Lizaso, gipuzkoar bertsolaria (h. 2009).
Martxoaren 11 – Miren Begoña Ereñaga, bizkaitar erraketista (h. 2015).
Martxoaren 11 – Josep Maria Subirachs, kataluniar eskultore eta margolaria (h. 2014).
Martxoaren 12a – Raúl Alfonsín, Argentinako presidentea eta giza eskubideen bultzatzailea (h. 2009).
Martxoaren 13a – José Gabriel Sarasa, euskal herritar abokatu eta politikaria (h. 1987).
Martxoaren 15a – Maija Isola, finlandiar margolaria eta ehun-disenatzailea (h. 2001).
Martxoaren 16a – Vladimir Komarov, sobietar kosmonauta (h. 1967).
Martxoaren 17a – Roberto Suazo Córdoba, Hondurasko presidentea (h. 2018).
Martxoaren 18a – Mohamed Ben Ahmed Abdelghani, Aljeriako lehen ministroa (h. 1996).
Martxoaren 20a – Josep Guinovart, kataluniar margolari, marrazkilari eta grabatzailea (h. 2007).
Martxoaren 21a – Hans-Dietrich Genscher, alemaniar politikaria (h. 2016).
Martxoaren 22a – Antonio Isasi-Isasmendi, espainiar zinema zuzendaria, gidoilaria eta zinema ekoizlea (h. 2017).
Martxoaren 24a – Martin Walser, alemaniar idazlea (h. 2023).
Martxoaren 25a – Tina Anselmi, italiar politikaria, Italiako historiako lehenengo emakume ministroa (h. 2016).
Martxoaren 27a – François Furet, frantziar historialaria (h. 1997).
Martxoaren 27a – Miguel Picazo, espainiar zinema zuzendaria (h. 2016).
Martxoaren 27a – Mstislav Rostropovitx, errusiar biolontxelo-jotzailea (h. 2007).
Martxoaren 28a – Theo Colborn, ingurumenaren osasunaren estatubatuar analista (h. 2014).
Martxoaren 29a – John Vane, britainiar farmakologoa, 1982ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2004).
Martxoaren 31 – César Chávez, estatubatuar sindikatu-buruzagia (h. 1993).

Apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Apirilaren 2a – Tomás Oñaederra, bizkaitar txirrindularia.
Apirilaren 2a – Ferenc Puskás, hungariar futbolaria, historiako jokalari onentsuenetako bat (h. 2006).
Apirilaren 3a – Éva Székely, hungariar igerilaria (h. 2020).
Apirilaren 5a – Thanin Kraiwichian, Thailandiako lehen ministroa.
Apirilaren 6a – Gerry Mulligan, estatubatuar jazz musikagilea (h. 1996).
Apirilaren 6a – Venancio Orbe, bizkaitar apaiz katoliko pasiotarra, Peruko Moyobambako gotzaina izandakoa (h. 2008).
Apirilaren 9a – Tiny Hill, zeelandaberritar errugbilaria eta errugbi aukeratzailea (h. 2019).
Apirilaren 10a – Marshall Warren Nirenberg, estatubatuar biokimikaria, 1968ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2010).
Apirilaren 14a – Alan MacDiarmid, zeelandaberritar-estatubatuar kimikaria, 2000ko Kimikako Nobel Saria, (h. 2007).
Apirilaren 16a – Edie Adams, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 2008).
Apirilaren 16a – Benedikto XVI.a, Aita santua (h. 2022).
Apirilaren 17a – Bernardo Alberro, gipuzkoar musikagile, olerkari eta akordeoi-jotzailea.
Apirilaren 18a – Samuel P. Huntington, estatubatuar politologo eta irakaslea (h. 2008).
Apirilaren 18a – Tadeusz Mazowiecki, Poloniako lehen ministroa (h. 2013).
Apirilaren 20a – Chris Heunis, Hegoafrikako jarduneko presidentea (h. 2006).
Apirilaren 20a – Phil Hill, 1 Formulako estatubatuar pilotua (h. 2008).
Apirilaren 20a – Karl Alexander Müller, suitzar fisikaria, 1987ko Fisikako Nobel Saria (h. 2023).
Apirilaren 22a – Laurel Aitken, Godfather of Ska, jamaikar kantari eta konpositorea, Ska musikaren aitzindaria (h. 2005).
Apirilaren 22a – Jose Iribarren Zugasti, nafar apaiza, idazlea, margolaria eta poeta (h. 2000).
Apirilaren 23a – Manuel Rivera, espainiar margolaria (h. 1995).
Apirilaren 25a – Corín Tellado, espainiar idazlea (h. 2009).
Apirilaren 25a – Albert Uderzo, frantziar komikigilea, René Goscinnyrekin batera Asterix komiki sortaren sortzailea (h. 2020).
Apirilaren 26a – Anne McLaren, britainiar biologoa, garapen biologiaren arloan aitzindaria (h. 2007).
Apirilaren 27a – Coretta Scott King, afro-amerikarren eskubideen ekintzailea, eta Martin Luther King Jr.en emaztea. (h. 2006.
Apirilaren 29a – Betsy Ancker-Johnson, estatubatuar plasma fisikaria.
Apirilaren 29a – Dorothy Manley, ingeles atleta (h. 2021).

Maiatza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Maiatzaren 1a – Greta Andersen, daniar igerilaria (h. 2023).
Maiatzaren 1a – Laura Betti, italiar aktorea (h. 2004).
Maiatzaren 1a – Aurelio Menéndez, espainiar legelaria eta politikaria (h. 2018).
Maiatzaren 1a – Albert Zafy, Madagaskarreko presidentea (h. 2017).
Maiatzaren 2a – Miguel Ángel Álvarez Muro, gipuzkoar margolaria (h. 2011).
Maiatzaren 5a – Sylvia Fedoruk, kanadar fisikaria (h. 2012).
Maiatzaren 5a – Jesús Pardo, espainiar idazle eta kazetaria (h. 2020).
Maiatzaren 8a – Chumy Chúmez, gipuzkoar marrazkilari eta idazlea (h. 2003).
Maiatzaren 8a – Nora Marks Dauenhauer, Tlingitak amerindiar tribuko idazlea, poeta eta emakume jakintsua (h. 2017).
Maiatzaren 8a – Josefina Samper, espainiar sindikalista (h. 2018).
Maiatzaren 9a – Manfred Eigen, alemaniar fisikari eta kimikaria, 1967ko Kimikako Nobel Saria (h. 2019).
Maiatzaren 13a – Jose Maria Jimeno Jurio, nafar historialaria eta etnografoa (h. 2002).
Maiatzaren 15a – Consuelo Rubio, espainiar soprano eta mezzosopranoa (h. 1981).
Maiatzaren 18a – François Nourissier, frantziar kazetari eta idazlea (h. 2011).
Maiatzaren 20a – Aingeru Iker Jayo Basterra, bizkaitar margolaria.
Maiatzaren 20a – Jose Luis Robles, Bilboko alkatea (h. 2007).
Maiatzaren 21a – Tomás Segovia, Espainian jaiotako mexikar idazlea eta irakaslea (h. 2011).
Maiatzaren 22a – Michael Constantine, greko-estatubatuar aktorea (h. 2021).
Maiatzaren 22a – Peter Matthiessen, estatubatuar idazle, eleberrigile eta naturalista (h. 2014).
Maiatzaren 22a – George A. Olah, hungariar kimikaria, 1994ko Kimikako Nobel Saria (h. 2017).
Maiatzaren 25a – Robert Ludlum, estatubatuar idazlea (h. 2001).
Maiatzaren 25a – María Josefa Uharte, nafar arte bildumagile eta filantropoa (h. 2015).
Maiatzaren 26a – Jacques Bergerac, lapurtar antzezlea (h. 2014).
Maiatzaren 30a – Joan Birman, estatubatuar matematikaria, trentza teorian eta korapilo teorian espezializatua.

Ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekainaren 4a – Geoffrey Palmer, ingeles aktorea (h. 2020).
Ekainaren 7a – Dell Hymes, estatubatuar hizkuntzalaria, soziolinguista, antropologo eta folklorista (h. 2009).
Ekainaren 8a – Jerry Stiller, estatubatuar aktorea eta komediagilea, Stiller eta Meara bikoteko kidea (h. 2020).
Ekainaren 9a – Franco Donatoni, italiar musikagilea (h. 2000).
Ekainaren 9a – Luis Lopetegi, Agerre I, gipuzkoar harri-jasotzailea (h. 1969).
Ekainaren 10a – László Kubala, hungariar futbolaria (h. 2002).
Ekainaren 10a – Eugene Parker, estatubatuar zientzialaria, eguzkiaren inguruko gertaeretan aditua (h. 2022).
Ekainaren 13a – Slim Dusty, australiar country musikaria (h. 2003).
Ekainaren 13a – Franco Maria Malfatti, italiar politikaria, Europako Batzordeko 3. lehendakaria (h. 1991).
Ekainaren 15a – Magda Hollander, hungariar jatorriko idazle, hezitzaile eta psikologo frantsesa (h. 2023).
Ekainaren 15a – Hugo Pratt, italiar idazle eta komikigilea (h. 1995).
Ekainaren 16a – Nicolás Redondo Urbieta, bizkaitar sindikalista eta politikaria, UGTko Idazkari Nagusia (h. 2023).
Ekainaren 17a – Lucio Fulci, italiar zinema zuzendari, gidoilari eta aktorea (h. 1996).
Ekainaren 18a – Paul Eddington, ingeles aktorea (h. 1995).
Ekainaren 18a – Jean Nesprias, lapurtar dantza irakaslea (h. 2018).
Ekainaren 23a – Bob Fosse, estatubatuar koreografo eta zinema zuzendaria (h. 1987).
Ekainaren 24a – Martin Lewis Perl, estatubatuar fisikaria, 1995eko Fisikako Nobel Saria (h. 2014).
Ekainaren 26a – Juan Velarde Fuertes, espainiar ekonomista (h. 2023).
Ekainaren 28a – Frank Sherwood Rowland, estatubatuar kimikaria, 1995eko Kimikako Nobel Saria (h. 2012).
Ekainaren 29a – Amable Arias, euskal herritar eskultore, margolari eta grabatzailea (h. 1984).
Ekainaren 30a – Sleim Ammar, idazle eta mediku tunisiarra (h. 1999).
Ekainaren 30a – Shirley Fry, estatubatuar tenislaria (h. 2021).

Uztaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uztailaren 3a – Ken Russell, ingeles zinema zuzendaria (h. 2011).
Uztailaren 4a – Gina Lollobrigida, italiar aktorea (h. 2023).
Uztailaren 4a – Neil Simon, estatubatuar antzerkigilea (h. 2018).
Uztailaren 6a – Janet Leigh, estatubatuar aktorea (h. 2004).
Uztailaren 11 – Theodore Harold Maiman, estatubatuar fisikaria, lehen laserraren sortzailea (h. 2007).
Uztailaren 11 – Gregorio Salvador Caja, espainiar lexikologoa eta dialektologoa (h. 2020).
Uztailaren 11 - Milagros Txurruka, bizkaitar dantzari ohia, bikotean hainbat euskal dantza-sueltoko txapelketa irabazitakoa.
Uztailaren 13a – Simone Veil, frantziar politikaria, Europako Parlamentuko lehen emakume lehendakaria (h. 2017).
Uztailaren 18a – Antonio García-Trevijano, ideologia errepublikanoko espainiar politikari eta pentsalaria (h. 2018).
Uztailaren 18a – Kurt Masur, alemaniar orkestra-zuzendaria (h. 2015).
Uztailaren 19a – María Wonenburger, espainiar matematikaria, Fulbright beka jaso zuen lehen espainiar emakumea (h. 2014).
Uztailaren 20a – Joan Jara, britainiar dantzari eta aktibista politikoa, Víctor Jararen emaztea (h. 2023).
Uztailaren 27a – Gisèle Halimi, tunisiar-frantziar abokatua, idazlea eta ekintzaile feminista (h. 2020).
Uztailaren 27a – Berta Riaza, espainiar aktorea (h. 2022).
Uztailaren 28a – John Ashbery, estatubatuar poeta, AEBetako poetarik esanguratsuenetakoa (h. 2017).
Uztailaren 28a – David Viñas, argentinar eleberrigilea (h. 2011).
Uztailaren 29a – Harry Mulisch, herbeheretar idazlea (h. 2010).
Uztailaren 31 – Cecilia Mangini, italiar zinemagile dokumentalista, gidoilaria eta argazkilaria (h. 2021).

Abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 2a – Paul Garabedian, estatubatuar matematikaria eta zenbakizko analista (h. 2010).
Abuztuaren 3a – Elliot Silverstein, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2023).
Abuztuaren 4a – Naomi Polani, israeldar zuzendari, abeslari, ekoizle, aktore eta dantzaria (h. 2024).
Abuztuaren 5a – Vicente Luis Lapatza, bizkaitar futbolaria, atezaina (h. 2008).
Abuztuaren 6a – Arturo Armando Molina, El Salvadorko presidentea (h. 2021).
Abuztuaren 6a – Theodor Wagner, austriar futbolaria (h. 2020).
Abuztuaren 9a – Marvin Minsky, estatubatuar zientzialaria, adimen artifizialaren aitatzat hartua (h. 2016).
Abuztuaren 9a – Robert Shaw, ingeles aktore eta eleberri idazlea (h. 1978).
Abuztuaren 10a – Vittorio Gregotti, italiar arkitektoa (h. 2020).
Abuztuaren 11 – Giancarlo Astrua, italiar txirrindularia (h. 2010).
Abuztuaren 17a – Txomin Solabarrieta, bizkaitar apaiza eta ohorezko euskaltzaina (h. 2019).
Abuztuaren 18a – Rosalynn Carter, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 2023).
Abuztuaren 18a – Marvin Harris, estatubatuar antropologo, idazle eta unibertsitateko irakaslea (h. 2001).
Abuztuaren 19a – L.Q. Jones, estatubatuar aktorea (h. 2022).
Abuztuaren 20a – Ana Itelman, txiletar-argentinar balet-dantzaria, koreografoa, balet zuzendaria eta aitzindaria (h. 1989).
Abuztuaren 20a – Jimmy Raney, estatubatuar jazz gitarra-jotzailea (h. 1995).
Abuztuaren 21a – Barry Foster, ingeles zinema, antzerki, telebista eta irratiko aktorea (h. 2002).
Abuztuaren 23a – Dick Bruna, herbeheretar diseinatzaile eta ilustratzailea (h. 2017).
Abuztuaren 23a – Ľubor Kresák, eslovakiar astronomoa (h. 1994).
Abuztuaren 23a – Martial Solal, frantziar piano-jotzailea, musikagilea eta orkestra-zuzendaria.
Abuztuaren 24a – David Ireland, australiar eleberrigilea (h. 2022).
Abuztuaren 24a – Harry Markowitz, estatubatuar ekonomialaria, 1990eko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2023).
Abuztuaren 25a – Althea Gibson, estatubatuar tenislari eta golflaria, tenis txapelketa bat jokatu zuen lehen kirolari afro-amerikarra (h. 2003).
Abuztuaren 25a – Francisco Queipo de Llano Acuña, madrildar militar eta politikaria (h. 2002).
Abuztuaren 26a – B. V. Doshi, indiar arkitektoa (h. 2023).
Abuztuaren 27a – Mari Wolf, zientzia-fikziozko idazle eta zutabegile estatubatuarra.
Abuztuaren 28a – Izaskun Arrue, arabar irakasle eta erizaina, Arabako ikastoletako lehenengo andereñotzat onartua (h. 2016).
Abuztuaren 31 – Roland Simounet, frantziar arkitektoa (h. 1996).

Iraila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irailaren 1a - Paquita Bretos Andueza, gipuzkoar mendigoizalea, ateoa eta komunista,. kontabandista eta mugalaria.
Irailaren 2a – Nicole Buffetaut, frantziar idazlea.
Irailaren 4a – John McCarthy, estatubatuar informatikaria, adimen artifiziala kontzeptuaren hedatzailea (h. 2011).
Irailaren 7a – François Billetdoux, frantziar antzerkigilea (h. 1991).
Irailaren 8a – Patxi Altuna, gipuzkoar euskalaria, idazlea eta jesulaguna (h. 2006).
Irailaren 9a – Elvin Jones, estatubatuar jazz bateria-jotzailea (h. 2004).
Irailaren 11 – Abel San Martín, Barberito I.a, esku huskako errioxar pilotaria (h. 1980).
Irailaren 12a – Freddie Jones, ingeles aktorea (h. 2019).
Irailaren 13a – Tzannis Tzannetakis, Greziako lehen ministroa (h. 2010).
Irailaren 16a – Peter Falk, estatubatuar aktorea, Columbo detektibea antzezteagatik ospetsua (h. 2011).
Irailaren 16a – Sadako Ogata, japoniar politikaria (h. 2019).
Irailaren 18a – Dionisio Blanco, bizkaitar margolaria (h. 2003).
Irailaren 23a – Miguel Angel Etxauri, nafar margolaria.
Irailaren 25a – Colin Davis, ingeles orkestra-zuzendaria (h. 2013).
Irailaren 26a – Romano Mussolini, italiar jazz pianista eta margolaria (h. 2006).
Irailaren 29a – Edith Eger, Holokaustoa biziraun zuen gatibua eta psikologian aditua, trauma osteko estresaren nahasmenduan espezialista.
Irailaren 29a – Martin Garziarena, Garziarena, nafar aizkolaria (h. 2005).
Irailaren 30a – W S. Merwin, estatubatuar poeta eta itzultzailea (h. 2019)

Urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urriaren 3a – Kenojuak Ashevak, emakume inuit margolaria, inuit arte modernoaren aitzindaritzat joa (h. 2013).
Urriaren 6a – Paul Badura-Skoda, austriar piano-jotzailea eta musikologoa (h. 2019).
Urriaren 7a – Juan Benet, espainiar idazlea (h. 1993).
Urriaren 8a - Emilia Currás, espainiar irakaslea, kimikaria, dokumentalista eta informatologoa (h. 2020).
Urriaren 8a – César Milstein, argentinar-britainiar biokimikaria, 1984ko Medikuntzako Nobel saria (h. 2002).
Urriaren 9a – Iker Belaustegigoitia, euskal kirolaria, belan aditua.
Urriaren 10a – Dana Elcar, estatubatuar aktorea (h. 2005).
Urriaren 10a – Manuel Hernández Mompó, espainiar margolaria (h. 1992).
Urriaren 11 – Josefina Karlota Belgikakoa, Luxemburgoko dukesa handi ezkontidea (h. 2005).
Urriaren 13a – Lee Konitz, estatubatuar musikagilea (h. 2020).
Urriaren 13a – Turgut Özal, Turkiako presidentea (h. 1993).
Urriaren 14a – Thomas Luckmann, batez ere Alemanian aritutako esloveniar soziologoa (h. 2016).
Urriaren 14a – Roger Moore, britainiar aktorea (h. 2017).
Urriaren 16a – Pedro Manuel Aristegi, gipuzkoar diplomatikaria (h. 1989).
Urriaren 16a – Günter Grass, alemaniar idazlea, 1999ko Literaturako Nobel saria (h. 2015).
Urriaren 17a – Friedrich Hirzebruch, alemaniar matematikaria, bere belaunaldiko figura nabarmena (h. 2012).
Urriaren 18a – George C. Scott, estatubatuar aktorea (h. 1999).
Urriaren 18a - Alba Solís, argentinar abeslari, aktore eta vedettea (h. 2016).
Urriaren 19a – Pierre Alechinsky, belgikar pintore, grabatzaile eta poeta.
Urriaren 23a – Edward Kienholz, estatubatuar eskultorea (h. 1994).
Urriaren 23a – Leszek Kołakowski, poloniar filosofoa (h. 2009).
Urriaren 24a – Gilbert Bécaud, frantziar abeslari, musikagile, piano-jotzaile eta aktorea (h. 2021).
Urriaren 25a – Jorge Batlle Ibáñez, Uruguaiko presidentea (h. 2016).
Urriaren 25a – Lawrence Kohlberg, estatubatuar psikologoa (h. 1987).
Urriaren 29a – Pablo Antoñana, gaztelaniazko nafar idazlea (h. 2009).

Azaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azaroaren 2a – Steve Ditko, estatubatuar komikigilea (h. 2018).
Azaroaren 3a – Odvar Nordli, Norvegiako lehen ministroa (h. 2018).
Azaroaren 5a – Emilio Lledó, espainiar filosofoa.
Azaroaren 7a – Juan Arcocha, kubatar intelektuala, abokatua, idazlea, kazetaria, itzultzailea eta interpretea (h. 2010).
Azaroaren 8a – Patti Page, estatubatuar abeslari eta aktorea (h. 2013).
Azaroaren 11 – Juan Maria Lekuona, euskal olerkari, irakasle eta idazlea (h. 2005).
Azaroaren 14a – Narciso Yepes, espainiar gitarra-jotzailea (h. 1997).
Azaroaren 15a – Bill Rowling, Zeelanda Berriko 30. lehen ministroa (h. 1995).
Azaroaren 16a – Mercedes Luzuriaga, bizkaitar aktorea (h. 2023).
Azaroaren 18a – Eldar Riazanov, sobietar zinemagilea (h. 2015).
Azaroaren 20a – Andres Narbarte, Xalto, nafar bertsolaria (h. 1971).
Azaroaren 20a – Estelle Parsons, estatubatuar aktorea.
Azaroaren 21a – Ernesto de la Peña, mexikar itzultzailea eta akademikoa (h. 2012).
Azaroaren 23a – Angelo Sodano, italiar kardinala (h. 2022).
Azaroaren 24a – Ahmadou Kourouma, mandinga jatorriko bolikostar eleberrigilea (h. 2003).
Azaroaren 24a – Alfredo Kraus, espainiar tenorra (h. 1999).
Azaroaren 25a – Juan Artzamendi, gipuzkoar musikagilea (h. 2004).
Azaroaren 28a – Abdul Halim Kedahkoa, Kedahko sultana eta Malaysiako erregea (h. 2017).

Abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abenduaren 4a – Gae Aulenti, italiar arkitektoa (h. 2012).
Abenduaren 4a – Rafael Sánchez Ferlosio, espainiar idazlea (h. 2019).
Abenduaren 5a – Bhumibol Adulyadej, Thailandiako erregea (h. 2016).
Abenduaren 6a – Jacques Bondon, frantziar musikagilea (h. 2008).
Abenduaren 8a – Niklas Luhmann, alemaniar soziologoa (h. 1998).
Abenduaren 9a – Thérèse Clerc, frantziar aktibista feminista (h. 2016).
Abenduaren 9a – Pierre Henry, frantziar musikagilea (h. 2017).
Abenduaren 12a – Robert Norton Noyce, Fairchild Semiconductor eta Intel Corporation erakundeen sortzaileetako bat eta mikrotxiparen asmatzaileetako bat (h. 1990).
Abenduaren 13a – Juan Alonso, gipuzkoar futbolaria (h. 1994).
Abenduaren 13a – Genevieve Page, frantziar aktorea.
Abenduaren 16a – Manuel Lasarte, euskal bertsolaria eta idazlea (h. 2012).
Abenduaren 16a – Jelena Samarina, errusiar aktorea (h. 2011).
Abenduaren 17a – Antonio Fernández Alba, espainiar arkitektoa.
Abenduaren 18a – Ramsay Clark, estatubatuar abokatu, ekintzaile eta politikaria (h. 2021).
Abenduaren 18a – Críostóir Ó Floinn, irlandar idazlea (h. 2023).
Abenduaren 19a – Thomas Manterola, lapurtar errugbilaria (h. 2013).
Abenduaren 20a – Kim Young-sam, Hego Koreako presidentea (h. 2015).
Abenduaren 24a – Mary Higgins Clark, misteriozko eleberrien estatubatuar idazlea (h. 2020).
Abenduaren 25a – José Luis Olaizola, gipuzkoar idazle eta gidoilaria.
Abenduaren 28a – Edward Babiuch, Poloniako lehen ministroa (h. 2021).
Abenduaren 30a – Robert Hossein, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria (h. 2020).
Abenduaren 30a – Hamed Karoui, Tunisiako lehen ministroa (h. 2020).
Abenduaren 31 - Antonio Mateo, Irunen bizi izandako asturiar margolaria (h. 2012).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jose Grazenea, gipuzkoar margolaria (h. 2021).
Jose Mari Apezetxea, nafar margolaria, Bidasoko Eskolako kidea eta Baztango Margolariak taldearen sortzaileetakoa (h. 2017).
Juan Cordero, gipuzkoar musikagilea (h. 2014).
Juan Jauregi, nafar txirrindulari ohia.
Juan Cruz Gantzarain, gipuzkoar txirrindulari ohia.
Mari Treku, Mattin Treku bertsolariaren emaztea (h. 2005).
Maria Antonia Uzkudun, Anoetako txikita, gipuzkoar erraketista (h. 2008).
Patxi Buldain, nafar margolaria (h. 2024).
Santiago Hernández Redondo, Txantxillo, donostiar xilofono-jole eta eskalea, pertsonaia herrikoia (h. 2003).
Ahmed Agouliz, marokoar ekintzailea, Askapen Nazionalerako Armadako kidea (h. 1964).
Gérard Blanchard, frantziar tipografo, grafista, idazle eta marrazkilaria (h. 1998).
Kristian Brisson, bretainierazko idazlea (h. 2013).
Marcos Kaplan, argentinar soziologoa (h. 2004).
María Lourdes Albertos, espainiar hizkuntzalaria, Hispaniako onomastikan aditua (h. 1985).
Pearse Hutchinson, eskoziar-irlandar poeta, itzultzaile eta esataria (h. 2012).
Piarre Erramuzpe, baxenafar bertsolaria.
Rosario Ustáriz Borra, idazlea eta poeta aragoiera hizkuntzan (h. 2009).

Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 5a – Salvador Azpiazu, arabar marrazkilari eta ilustratzailea (j. 1867).
Urtarrilaren 9a – Ramon Illarramendi, gipuzkoar antzerkigilea (j. 1879).
Urtarrilaren 19a – Karlota Belgikakoa, Mexikoko enperadorea (j. 1840).

Otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Otsailaren 6a – Sam Maguire, irlandar errepublikar eta futbol gaeliko jokalaria (j. 1887).
Otsailaren 9a – Charles Doolittle Walcott, estatubatuar paleontologo eta naturalista, Burgess Shale aztarnategiaren aurkitzailea (j. 1850).
Otsailaren 17a – Serafín Basterra, bizkaitar eskultorea (j. 1850).
Otsailaren 19a – Georg Brandes, daniar filosofo, literatura-kritikari eta kazetaria (j. 1842).
Otsailaren 27a – Luke Fildes, ingeles ilustratzaile eta margolaria (j. 1843).

Martxoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 3a – Mikhail Artsybaxev, ukrainar idazlea (j. 1878).
Martxoaren 4a – Max Théon, poloniar kabalista eta okultista judua (j. 1848).
Martxoaren 16a – Victoria Aguirre Anchorena, argentinar margolaria, arte bildumagilea eta Sociedad de Beneficencia elkarteko kidea (j. 1858).
Martxoaren 23a – Paul César Helleu, frantziar margolaria (j. 1859).
Martxoaren 25a – Marie-Alphonsine, palestinar moja, Jerusalemgo Errosario Santuko Ahizpak domingotar kongregazioaren sortzailea (j. 1843).
Martxoaren 27a – Klaus Berntsen, Danimarkako lehen ministroa (j. 1844).
Martxoaren 29a – Luigi Luzzatti, Italiako lehen ministroa (j. 1841).
Martxoaren 31 – Kang Youwei, Txinako idazlea, filosofoa eta politikaria (j. 1858).

Apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Apirilaren 1a – José Tomás Errázuriz, txiletar margolari eta diplomazialaria (j. 1856).
Apirilaren 7a – Domingo Iturrate, Fray Domingo del Santísimo Sacramento, bizkaitar apaiz trinitarioa (j. 1901).
Apirilaren 15a – Gaston Leroux, frantziar kazetari eta eleberrigilea (j. 1868).
Apirilaren 18a – José Tartiere, Bilbon jaiotako asturiar enpresaburu eta ingeniari industriala (j. 1848).
Apirilaren 20a – Enrique Simonet, espainiar margolaria (j. 1866).
Apirilaren 21a – Hugo Schuchardt, alemaniar hizkuntzalaria (j. 1842).
Apirilaren 28a – Li Dazhao, txinatar iraultzailea (j. 1888).

Maiatza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Maiatzaren 7a – Ruth Prawer Jhabvala, Alemanian jaiotako britainiar estatubatuar eleberrigile eta gidoilaria (h. 2013).
Maiatzaren 9a – Lucrecia Arana, espainiar zarzuela-abeslaria, tiple-kontraltoa (j. 1867).
Maiatzaren 11 – Juan Gris, espainiar margolaria (j. 1887).
Maiatzaren 12a – Louise Catherine Breslau, alemaniar-suitzar margolaria (j. 1856).
Maiatzaren 25a – Henri Hubert, frantziar arkeologoa eta erlijio konparaketan soziologo aditua (j. 1872).
Maiatzaren 28a – Boris Kustodiev, errusiar margolaria (j. 1878).
Maiatzaren 29a – Georges Eekhoud, belgikar idazlea (j. 1854).

Ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekainaren 9a – Victoria Woodhull, emakumeek bozkatzeko eskubideraren aldeko lider bat Ameriketako Estatu Batuetan (j. 1838).
Ekainaren 14a – Jerome K. Jerome, ingeles idazlea (j. 1859).
Ekainaren 15a – Ottavio Bottecchia, italiar txirrindularia (j. 1894).
Ekainaren 26a – Armand Guillaumin, frantziar margolari inpresionista (j. 1841).

Uztaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uztailaren 5a – Albrecht Kossel, alemaniar biokimikaria, 1910eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1853).
Uztailaren 7a – Gösta Mittag-Leffler, suediar matematikaria (j. 1846).
Uztailaren 10a – Kevin O'Higgins, irlandar politikaria, IRAk eraila (j. 1892).
Uztailaren 15a – Constance Markievicz, irlandar nazionalista, sufragista, iraultzailea eta sozialista (j. 1868).
Uztailaren 20a – Fernando I.a Errumaniakoa, Errumaniako erregea (j. 1865).
Uztailaren 24a – Akutagawa Ryunosuke, japoniar idazlea (j. 1892).

Abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 4a – Eugène Atget, frantziar argazkilaria (j. 1857).
Abuztuaren 4a – John Dillon, irlandar mediku eta politikari abertzalea (j. 1851).
Abuztuaren 13a – James Oliver Curwood, estatubatuar eleberrigile eta kazetaria (j. 1878).
Abuztuaren 13a – Marianne Stokes, austriar margolaria, Viktoriar aroko margolaririk garrantzitsuenetarikoa (j. 1855).
Abuztuaren 15a – Bertram Boltwood, estatubatuar fisikari eta kimikaria (j. 1870).
Abuztuaren 23an, errugabeak izanik Sacco eta Vanzetti auzian aulki elektrikoan hiltzera zigortuak:
- Nicola Sacco, italiar-estatubatuar anarkista (j. 1891).
- Bartolomeo Vanzetti, italiar-estatubatuar anarkista (j. 1888).

Iraila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irailaren 14a – Hugo Ball, alemaniar egile eta olerkaria, Dada mugimendu artistikoaren sortzailea (j. 1886).
Irailaren 14a – Isadora Duncan, estatubatuar dantzaria (j. 1877/78).
Irailaren 19a – Michael Ancher, daniar margolaria (j. 1849).
Irailaren 29a – Willem Einthoven, herbeheretar sendagilea, 1924ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1860).

Urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urriaren 2a – Svante Arrhenius, suediar kimikaria, 1903ko Kimikako Nobel Saria (j. 1859).
Urriaren 7a – Paul Sérusier, frantziar margolaria (j. 1864).
Urriaren 8a – Ricardo Güiraldes, argentinar idazlea (j. 1886).
Urriaren 24a – Joxe Jabier Uresberueta, Donostiako traineru patroia (j. 1850).

Azaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azaroaren 5a – Augusta Déjerine-Klumpke, frantziar medikua, neuroanatomian egin zuen lanagatik ezaguna (j. 1859).
Azaroaren 6a – Vicente García Castañón, nafar meatz-ingeniaria.
Azaroaren 11a – Wilhelm Johannsen, daniar botanikoa (j. 1857).
Azaroaren 21a – Laurits Tuxen, daniar margolari eta eskultorea (j. 1853).
Azaroaren 23a – Stanislaw Przybyszewski, poloniar idazlea (j. 1868).

Abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abenduaren 21a – Francisco Rafael Uhagon, bizkaitar legelari, historialari eta politikaria (j. 1858).
Abenduaren 25a – Teodora Fracasso, Elia San Klementerena, italiar moja karmeldarra (j. 1901).
Abenduaren 27a - Gregorio Urkaregi Otxandiano, Begoña elizateko hargin, obra-eraikitzaile eta kontratista (j. 1869).
Abenduaren 30a – José Salis, gipuzkoar pintorea (j. 1863).
Abenduaren 31a – Pedro Navascues, nafar historialari eta idazlea (j. 1903).

Nobel saridunak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q18110
Multimedia: 1927 / Q18110