Asun Casasola

Wikipedia, Entziklopedia askea
Asun Casasola

Bizitza
JaiotzaVillamuriel de Cerrato, 1957 (66/67 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakemakumeen eskubideen aldeko ekintzailea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea

Asun Casasola Pardo (Villamuriel de Cerrato, Palentzia, 1957) genero indarkeriaren aurkako aktibista soziala eta indarkeria matxistaren aurkako sinbolo zibikoa da. 2008an Nagore Laffage Casasola alabaren hilketak bultzatuta egin zuen jauzi esparru publikora.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Asun Casasola Pardo Villamuriel de Cerraton (Palentzia) jaio zen 1957an. Amak, etxekoandreak, eta aitak, jornalariak, Irunera (Gipuzkoa) emigratu zuten berak eta ahizpak zortzi eta sei urte zituztenean, hurrenez hurren. Administrari Laguntzailea eta Kanpo Merkataritzako Teknikaria ikasi zuen, baina ez zuen lan egin.[1]

2008ko uztailaren 7an bere alaba Nagore Laffage (23 urte) Iruñean hil zuen Diego Yllanesek Sanferminetan.[2] Une horretatik aurrera, militantzia eta aktibismo soziala garatu zituen indarkeria matxistaren aurkako salaketa publikoan, Laffage auziko epaiaren aurkakoan eta gazteei ikastetxeetan beren esperientzia kontatzeko eta indarkeria matxista prebenitzeko egiten dituen sentsibilizazio-programetan prestakuntza ematean: "Mundu honetatik alde egin baino lehen, jakin nahi dut oso ondo egindako lana daramagula eta ideia horiek zabaldu egingo ditugula eta askoz mundu hobea utziko dugula".[3]

Espainiako Zigor Kodea aldatzeko lan egiten du, alkoholaren kontsumoa aringarritzat har ez dadin, alabaren hiltzailearen aurkako epaiketan gertatu zen bezala. Proposamenak 150.000 sinadura herrikoi baino gehiago jaso zituen.[4][5]

Asun Casasola erresilientziaren eta emakumeen askatasunaren eta ezetz esateko eskubidearen aldeko borrokaren sinbolo bihurtu da.[6] 

“Borrokatzea alabaren duintasunari eta oroimenari eusteko modua da, baina baita herrialde honetako emakume guztiek beren gorputzarekin eta bizitzarekin nahi dutena egiteko duten askatasuna aldarrikatzeko modua ere, gizonik haien gainera bidali gabe eta haiek bortxatu edo hil gabe. Nire alabari gertatu zitzaiona beste inori ez gertatzea nahi dut”.[7]

2014an "Asun Casasola" kontakizun laburren literatur lehiaketa sortu zen, indarkeria matxistarik gabeko bizitzak sustatzeko eta sortzeko literatura erabiltzea helburu duena.[8][9]

Alaba, Nagore Laffage[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nagore Laffage Irunen jaio zen 1988an. Erizaintza ikasi zuen Iruñean, eta han Diego Yllanes Vizcay ezagutu zuen, 27 urteko psikiatra, Iruñeko Unibertsitate Klinikan BAME egiten ari zena. Biek uztailaren 7ko gauean egin zuten bat, San Fermin jaiak ospatuz. Pixka batean berriketan aritu ondoren, Nagorek agur esan zien lagunei eta Jose Diegori etxera lagundu zion. Hura bortxatzen saiatu zen, eta Nagoreren erresistentzia ikusita, bortizki jo zuen. Autopsiak agerian utzi zuen Diego Yllanesek sekulako jipoia eman ziola Nagoreri. Bere gorputzak 36 kolpe izan zituen: masailezurra hautsita, burezurra hautsita eta azkenean itota hil zen.[10]

Nagoreren hiltzaileak lagun bati deitu zion uztailaren 8ko arratsaldeko ordu batean, eta laguntza eskatu zion hilotza kentzeko. Hain zuzen ere, pertsona horrek eman zion gertatutakoaren berri Poliziari, eta atxilotzea ahalbidetu zuen.[11] Diego Yllanes Vizcay, bitartean, gorpua zatitzen saiatu zen. Bere gauzak jaso, pisua garbitu eta Nagoreren gorpua utzi zuen Orondritzen, krimena gertatu zen lekutik 45 minutura.[12]

José Diego Yllanes Vizcay epaitu zuen herri-epaimahaiak frogatutzat jo zuen haren erruduntasuna, baina ez zuen hilketaren kategoria onartu, homizidioa baizik (epaimahaiko 6 kidek hilketatzat hartu zuten eta 3 homizidiotzat, 7 behar ziren). Hamabi urte eta erdiko kartzela-zigorra ezarri zioten. 2017ko uztailaren 3an, Nagoreren heriotzaren bederatzigarren urteurrena bete baino pixka bat lehenago, Yllanesek hirugarren gradua ematea lortu zuen, psikiatra gisa lan egiten zuen zentro pribatu batean, eta lo egiteko bakarrik itzultzen zen kartzelara, eta 2020tik osasun publikoan jarduteko aukera du.[10][13][14]

Nagore Laffageren erailketak eta haren amaren paper publikoak zero tolerantziako kontzientziazio sozialaren hasiera ekarri zuen, ez bakarrik krimenekin, baita indarkeriazko edozein ekintza sexistaren aurka ere.[15]

Nagore Laffage, bere hilketaren aurkako herri-erantzunagatik, bere hiltzaileari emandako epaiaren aurka eta, batez ere, Asun Casasola bere amaren jarrera publikoagatik eta erailketari emandako erantzunagatik, gizarte-borroka honen ikur bihurtu da, baita Espainiako justiziak generoari buruz duen prestakuntzarik ezaren aurkako salaketarena ere.[16]

2011n Helena Tabernak Nagore Laffageren hilketari buruzko film dokumental bat zuzendu zuen. Dokumentalean Asun Casasolak parte hartzen du, benetako "ama kementsua", kontakizunaren haria osatzen duena. Ekoizpen hau 5 Goya saritarako izendatu zuten.[17]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Anaitasuna Peñaren 2011ko Urrezko pankarta. Genero-indarkeriari aurre egiteagatik emana.[18]
  • JSE-Egaz Euskadiko Gazte Sozialistek emandako Berdintasuna Lantzen sariak.[19]
  • Berdintasunaren Saria, Bidasoako Elkarte Feministak emana.[20] "Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren eta indarkeria matxistaren aurkako borrokaren defentsa nekaezina egiteagatik ".[21]
  • 2018ko Nafarroako Gazte Sozialisten JSN Saria, “gizartean bizitza hobetzeko lan egiteagatik eta bere ekarpena egiteagatik, Nafarroa eta Estatua askoz berdintasunezkoagoak, askeagoak eta errespetuzkoagoak lortzeko”.[22]
  • 2018, Irungo jaietako pregoia emateko hautatua, izan ere: «Asun Casasolak sendotasuna eta duintasuna izan du alabaren oroitzapena bizirik mantentzeko, hura defendatzeko eta, batez ere, emakumeek ezetz esateko eta errespetatuak izateko duten eskubidea defendatzeko. Irun hiriak beti erakutsi du Asunekiko maitasun handia, eta ezin zuen bera baino pertsona hoberik izan pregoia irakurtzeko eta errespetuzko eta askatasunezko mezua helarazteko».[23]
  • 2019, "Nagore Laffage Casasola" parkea Irunen, bere oroitzapena iraunarazteko eta Asun Casasola omentzeko: "Bere kemena miresten dugu, Nagoreren oroitzapena bizirik mantentzeko gaitasuna, eta etengabe salatzeko, nonahi eta atsedenik gabe, inork ez duela eskubiderik emakume baten bizitza kentzeko, hark ezetz esaten diolako.[24]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ autoria. «Asun Casasola: “Algunas noches sueño que no ha ocurrido”» www.elsaltodiario.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) PAMPLONA, GABRIEL GONZÁLEZ LAURA PUY MUGUIRO. (2009-11-04). «"Recuerdo apretar el cuello de Nagore. Sí, la maté, pero no quería hacerlo" | Últimas noticias de la actualidad cultural en Diario de Navarra» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Otazu, Amaia. (2019-11-24). «Asun Casasola, madre de Nagore Laffage, asesinada en 2008: "La prisión permanente revisable es un engaño de la gente con poder"» ElDiario.es (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «La madre de Nagore Laffage recoge firmas para que el alcohol no se considere atenuante» abc 2018-07-08 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) EFE, Agencia. (2018-07-08). «La madre de Nagore Laffage hace campaña para que el alcohol no sea atenuante» COPE (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Alonso, José Mari. (2018-05-11). «¿Un chupinazo con víctimas de agresiones sexuales en respuesta al fallo de La Manada?» elconfidencial.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Asun Casasola (madre de Nagore): “Tras el asesinato de una hija no se vive, se sobrevive”» Cuartopoder 2019-08-25 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Vasco, Diario. (2015-01-01). «Concurso de relatos breves Asun Casasola» agenda.diariovasco.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  9. ↑ «https://asuncasasolaipuinak.eus/?og=1» asuncasasolaipuinak.eus (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  10. ↑ a b (Gaztelaniaz) Gabilondo, Pablo. (2017-12-03). «"En sanfermines de 2008 intentaron violar a mi hija y ella se resistió... Acabó asesinada"» elconfidencial.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) Duva, Jesús; Azumendi, Eduardo. (2008-07-12). «"He hecho algo muy malo. Tengo a una chica muerta"» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) ««No pasa un día sin que me acuerde de Nagore»» El Correo 2018-07-06 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) Alegría,EFE, Arantza. (2018-07-07). «Asun Casasola: "Hoy es un día duro y lo paso muy mal"» cadena SER (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  14. ↑ (Gaztelaniaz) «El asesino de Nagore Laffage en los sanfermines de 2008 ya está en libertad condicional» La Vanguardia 2018-03-23 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) «Asun Casasola e Irún recuerdan a Nagore Laffage en el décimo aniversario de su asesinato» abc 2018-07-08 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  16. ↑ (Gaztelaniaz) «La madre de Nagore carga contra la Justicia: «Tenía derecho a saber que el asesino de mi hija está en la calle»» abc 2018-03-23 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  17. ↑ «Nagore » Premios Goya 2022» www.premiosgoya.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) Noticias, Diario de. «Diario de Noticias de Navarra» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) www.comeralia.com, PSE-EE PSOE Socialistas Vascos,Euskal Sozialistak-. «IIIª edición de los Premios Berdintasuna Lantzen de JSE-Egaz» historico.socialistasvascos.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  20. ↑ «La madre de Nagore Laffage recibe hoy el III Premio a la Igualdad de Bidasoaldeko Elkarte Feminista» andra.eus 2019-07-12 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) «Premio a la igualdad para Asun Casasola» El Diario Vasco 2019-07-13 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  22. ↑ Navarra.com. «Las Juventudes Socialistas reconocen con sus premios a Kattalingorri, Jesús María Fernández y Asun Casasola» Navarra.com.
  23. ↑ (Gaztelaniaz) «Asun Casasola: «Siempre me voy en fiestas, pero si el mensaje del 'no es no' tengo que darlo yo, lo daré»» El Diario Vasco 2018-05-12 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).
  24. ↑ (Gaztelaniaz) «El sol se ha abierto paso en Irun para iluminar el parque Nagore Laffage Casasola» El Diario Vasco 2019-11-24 (Noiz kontsultatua: 2022-05-05).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Asun_Casasola&oldid=9666678"(e)tik eskuratuta