Euli-txori gris

Euli-txori gris
	Irudi gehiago
Iraute egoera
	; Arrisku txikia (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Aves
Ordena	Passeriformes
Familia	Muscicapidae
Generoa	Muscicapa
Espeziea	Muscicapa striata; Pallas, 1764
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Masa	1,92 g (pisua jaiotzean)
Zabalera	24 cm
Kumaldiaren tamaina	3,5
Eguneko zikloa	eguneko
Errute denbora	14 egun

Euli-txori grisa^[1] (Muscicapa striata) muscicapidae familiako hegazti paseriformea da, Europa eta mendebaldeko Asian bizi dena^[2].

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Muscicapidae familiak lau espezie ditu Europan, baina hemen bi baino ez dira ezagutzen, eta Euli-txori grisa baino ez da habiagile arrunta hemen, nahiz eta ez dirudien oso diskretua baita.

Txolarre baten tamainatik hurbil dago, 13-14 cm-ko tamaina, hanka motzak, beltzak mokoa bezala, zabala eta nahiko laua, airean intsektuak harrapatzeko egokia.

Jantzia ez da batere deigarria, dena arre eta gris kolorekoa, nabarmentzen den koloredun orbanik gabe, gainetik gris-arrexka buruan marra ilunekin, azpitik zuri-grisaxka marra arreekin bularrean eta hegaletan. Hegoak eta buztana arre ilunagoak.

Ez da nabaritzen bere abestiagatik ere, laburra eta ez ozena, irismen laburrekoa. Errazagoa da haren presentzia nabaritzea alarma deiagatik, zorrotza eta karrakagarria.^[3]

Biologia eta ohiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saharaz gaindiko migratzaile bat da udaberrian berandu itzultzen dena. Ez da maiz apirila amaiera edo maiatza hasiera baino lehen iristen, eta hilabete honetan zehar iristen jarraitzen du. Gauez bidaiatzen dutenez, eta nahiko isolatuta, haien presentzia ez da oso nabaria izaten.

Era guztietako intsektu hegalarien ehiztari trebea, ondo kokatutako leku batetik zelatatzen ditu. Bateren bat handik gurutzatu bezain laster, hegaldian ateratzen da, behar izanez gero keinu bat egin eta erne pausatzen da berriro. Gertutik bere mokoaren kraska entzuten da harrapakina harrapatzen duen bitartean.

Hegaldi artean, itxarotearen asperdura etengo balu bezala, noizean behin, hegoak ireki eta itxi azkar bat egiten du edo buztana leunki kulunkatzen du. Bere elikaduraren oinarria intsektuak badira ere, udan hasita baia txiki batzuk ere kontsumitzen ditu.

Ez da lagunkoia. Ia beti bakarti ikusten da ugaldu ondoren izan ezik, familia taldearen kohesioak irauten duen bitartean. Sakabanatuta egiten dute habia, beren lurraldea jeloskor defendatzen duten bikote isolatuetan.

Habia zuhaitz baten zulo batean, horma batean, edo huntz edo beste zuhaixkaz estalitako zuhaitz baten enborrari edo horma bati lotuta, betiere egurats gorritik ondo babestuta dauden lekuetan. Sustraitxo, belar, goroldio, ile eta lumaz osatutako eraikuntza nahikoa landugabea izan ohi da.

Arrautza kopurua 3 eta 6 bitartekoa da, baina ohikoa 4 edo 5eko errunaldiak dira, berdexkak edo urdinxkak orbantxo arre-gorrixka kolorekoekin.

Inkubazioak 13 egun inguru irauten du eta txitak eklosiotik 12-15 egunetara hegan egiten dute. Habia utzi ostean gurasoek elikatzen jarraitzen dute denbora batez. Ondoren familia-taldeak elkarrekin jarraitzen du migrazioa hasi baino pixka bat lehenago arte. Normalean, iraila amaitu baino lehen uzten gaituzte gehienek. Dagoeneko urrian arraroak dira.

Banaketa, habitata eta estatusa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euli-txori grisa Europako, Afrikako ipar-mendebaldeko eta Asiako mendebaldeko klima boreal, epel eta mediterraneokoetan zehar ugaltzen da. Askoz ohikoagoa da Europa epelean eta iparraldean Mediterraneoko eremuan baino. Iberian ohikoa da eremu hezean eta arraroa gainerakoan.

Gure lurraldean zehar duen banaketan, klima epelekiko dituen lehentasunak argi ikusten dira. Espezie ugaria izan gabe, Kantauri isurialdean ondo banatuta ugaltzen da, ez hainbeste Kantauri azpiko eremuan eta apenaz hegoalderantz, hemen sastraka eta ibai-basadietan kokatzeko joerarekin.

Landa-pasaia gustatzen zaio, bertan zuhaizti eta baso ertzak edo zuhaizti argietako zuhaitz zahar eta lodiak okupatzen ditu. Ohikoa da belarretarako zelaien eta haien arteko sagarrondo zaharretan, haritz taldetxoetan edo pago-motzetan aurkitzea, askotan baserri artean. Baita parkeetan eta lorategi zaharretan ere.

Altuera ordea, ez du gustuko; ez da normalean mendietako basoguneetan ikusten, haranak eta muinoak nahiago ditu, ezta baso itxiak ere, non ertzetan eta soilguneetan bakarrik agertzen den.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2003]
↑ Alström, Per & Erik Hirschfeld (1991) "Field identification of Brown, Siberian and Grey-streaked Flycatchers" Birding World 4(8): 271-278. orr.
↑ (Gaztelaniaz) Administracion de la Comunidad Autonoma de Euskadi. (1989). Euskal Autonomi Elkarteko Ornodunak. Graficas Santamaria S.A., 272 or. ISBN 84-7542-639-5..