Filosofia analitiko

Filosofia analitikoa XX. mendearen hasieran garatutako filosofiaren adar bat da, Bertrand Russell, George Edward Moore, Gottlob Frege, Vienako Zirkuluko zenbait kide eta Ludwig Wittgensteinen lanetatik abiatuta, besteak beste. Hedaduraz, filosofia analitikoak ondorengo garapen filosofikoari ere egiten dio erreferentzia, egile horien eragina izan zuena, eta nagusitasun bereziarekin nagusitzen dena esfera akademiko anglosaxoiaren barruan (batez ere, Estatu Batuetan, Erresuma Batuan, Kanadan, Australian eta Zeelanda Berrian) eta Eskandinaviako herrialdeetan, zeinetan filosofiako unibertsitate-sail gehienak sail «analitiko» gisa identifikatzen baitira . Tradizio filosostiko zabal bati erreferentzia egiten dio oro har.

Filosofia analitikoa, batez ere, mundu anglosaxoian garatu zen, eta hasieran logika formalaren bidez hizkuntzaren azterketan jarri zuen enfasiari zor dio. Mendearen bigarren erdian, ordea, filosofia analitikoa hizkuntzan bakarrik zentratzeari utzi zitzaion, eta tradizioaren batasuna argitasunaren exijentzian, argumentazio logikoaren zorroztasunean eta zehaztasunekiko begirunearen justifikazioan oinarritu zen^[1].

Filosofo eta historialari asko saiatu dira filosofia analitikoa definitzen edo deskribatzen. Definizio horiek, askotan, analisi kontzeptualaren garrantzia azpimarratzen dute: A. P. Martinich-ek analogia bat egiten du filosofia analitikoak analisi kontzeptualean duen interesaren eta kimika analitikoaren artean, zeinak konposizio kimikoak aztertzen baititu^[2]. Steven D. Halesek filosofia analitikoa deskribatu zuen mendebaldean praktikatutako hiru metodo filosofiko motetako bat bezala: "Alderantzizko ordena batean praktikante zenbakietan oinarrituta gutxi gorabehera, fenomenologia, filosofia ideologikoa eta filosofia analitikoa"^[3].

Scott Soames ados dago argitasuna garrantzitsua dela esatean: filosofia analitikoak, dioenez, "Konpromiso inplizitua du — zalantzazkoa eta inperfektua izan arren — argitasun, zorroztasun eta argumentazio idealekin", eta "egiari eta ezagutzari begira dago, eta ez hobekuntza moral edo espiritualari begira [...] filosofia analitikoaren helburua da egia zer den aurkitzea, ez nola bizi jakiteko errezeta baliagarri bat ematea". Soamesek ere aipatzen du filosofia analitikoaren ezaugarria "hurbilketa mailakatuagoa" dela^[4].