Gap lotura

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gap loturen egitura.
Goitik hasita hirugarrena da atxikidura banda.

Gap lotura, nexus edo Macula communicans zelulen arteko lotura‎ egiten duen egitura bat da, bien arteko zitoplasmak konektatzen dituena[1].

Kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Animalia zelula eukariotikoetan agertzen da, gorputzeko ia ehun guztietan. Helduen gihar-ehun eskeletikoan falta da bai eta zelula aske mugikorretan ere (globulu gorriak eta espermatozoideak)[2].

Egitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zelula mintz bakoitzean dauden konexina hexameroak parekatzen dira kanal zitoplasmatikoak eratuz.

Gap lotura bakuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Konexinak transmintzezko proteinak dira, transmintzezko lau segmentu dituztenak, N-muturra eta C-muturra zitoplasmaren barnean daudelarik. Sei konexina elkartzen dira eta konexoi egitura eratzen dute. Konexoi bakoitza hemikanal bat da, ondoko zelularen konexoia behar du kanal osoa eratzeko[3]. Kanal bien artean 2-4 nm-tako zelularteko tartea izaten da[4], loturarik gabeko eremuetan 25 nm-koa izaten da. Konexinek fosforilazio bidez konformazio aldaketak izaten dituzte[3] eta kanalak ireki eta itxi egin daitezke, pH-aren eta Ca2+ kontzentrazioaren arabera[2].

Ornogabeetan inexina proteinek osatzen dituzte gap loturak[5].

Gap lotura plaka[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ehundaka gap loturatako multzoak osatzen dira zelulen artean mintzaren eremu zehatzetan. Plaka hauei disko sinaptikoa izena ere ematen zaie[6].

Funtzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Zelulen arteko komunikazio elektrikoa ahalbidetzen du. Horrela ekintza potentziala zuzenean transmititzen da mezulari kimikoen beharrik gabe. Gap loturetan nerbio bulkada askoz azkarragoa da eta norabide bikoitzekoa izan daiteke[5].
  • Zelulen arteko komunikazio kimikoa ahalbidetzen du, bigarren mailako mezulariak elkartrukatzen baitutu, adibidez inositol trifosfatoa (IP3) edota Ca2+.
  • 485 datoneko pisu molekularra baino txikiagoa duten molekulak pasatzen ditu[7], ornogabeetan 1.100 dalton arterainokoak[8].
  • Trukatzen ari diren molekulak zelula arteko espaziora ihes egin dezaten oztopatzen du.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gap loturak identifikatu ziren aurreneko mikrografiak 1958. urtean aurkitu zituen Sjostranden taldeak gihar-ehun kardiakoko zeluletan[9]. "Gap lotura" izena (ingelesez: Gap junction) 1969an ezarri zen. "Gap" hitzak ingelesez tartea edo hutsunea esan nahi du. Hasieran seinale elektrikoa transmititzen zutela ikusi zen eta beranduago aurkitu zen molekula kimikoen elkartrukea.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ White, Thomas W.; Paul, David L.. (1999-03-01). «Genetic diseases and gene knockouts reveal diverse connexin functions» Annual Review of Physiology 61 (1): 283–310.  doi:10.1146/annurev.physiol.61.1.283. ISSN 0066-4278. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  2. ↑ a b Rackauskas, Mindaugas; Neverauskas, Vaidas; Skeberdis, Vytenis Arvydas. (2010). «Diversity and properties of connexin gap junction channels» Medicina (Kaunas, Lithuania) 46 (1): 1–12. ISSN 1648-9144. PMID 20234156. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  3. ↑ a b (Ingelesez) Lampe, Paul D.; Lau, Alan F.. (2000-12-15). «Regulation of Gap Junctions by Phosphorylation of Connexins» Archives of Biochemistry and Biophysics 384 (2): 205–215.  doi:10.1006/abbi.2000.2131. ISSN 0003-9861. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  4. ↑ (Ingelesez) Maeda, Shoji; Nakagawa, So; Suga, Michihiro; Yamashita, Eiki; Oshima, Atsunori; Fujiyoshi, Yoshinori; Tsukihara, Tomitake. (2009-04). «Structure of the connexin 26 gap junction channel at 3.5 Å resolution» Nature 458 (7238): 597–602.  doi:10.1038/nature07869. ISSN 1476-4687. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  5. ↑ a b (Ingelesez) Dong, Ao; Liu, Simin; Li, Yulong. (2018). «Gap Junctions in the Nervous System: Probing Functional Connections Using New Imaging Approaches» Frontiers in Cellular Neuroscience 12  doi:10.3389/fncel.2018.00320. ISSN 1662-5102. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  6. ↑ Zampighi, G.; Robertson, J. D.. (1973-01). «Fine structure of the synaptic discs separated from the goldfish medulla oblongata» The Journal of Cell Biology 56 (1): 92–105.  doi:10.1083/jcb.56.1.92. ISSN 0021-9525. PMID 4118455. PMC 2108846. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  7. ↑ (Ingelesez) Hu, Xinge; Dahl, Gerhard. (1999). «Exchange of conductance and gating properties between gap junction hemichannels» FEBS Letters 451 (2): 113–117.  doi:10.1016/S0014-5793(99)00558-X. ISSN 1873-3468. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  8. ↑ (Ingelesez) Loewenstein, Werner R.. (1966). «Permeability of Membrane Junctions*» Annals of the New York Academy of Sciences 137 (2): 441–472.  doi:10.1111/j.1749-6632.1966.tb50175.x. ISSN 1749-6632. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).
  9. ↑ (Ingelesez) Peracchia, Camillo. (2019-02-16). Gap Junction Structure and Chemical Regulation: Direct Calmodulin Role in Cell-to-Cell Channel Gating. Academic Press ISBN 978-0-12-816380-1. (Noiz kontsultatua: 2020-02-02).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gap_lotura&oldid=8081415"(e)tik eskuratuta