Heroiaren zati

Wikipedia, Entziklopedia askea
Irlandar oturuntza - The image of Ireland bildumako xilografia, John Derrick, 1581.

Heroiaren zatia oturuntza batera joaten zen gudaririk onenari errekiaren zatirik onena ematen zion ohitura zaharra izan zen. Haragi-pieza hori, bereziki Irlandan, txerri errearen zati handiena, hobea eta potoloena zen.[1] Odolerako eskubidea ere harekin lotuta zegoen. La Tène garaiko hilobietan, hileta-horniduran, aldizka zerrien eta antzarren hondarrak daude, arkeologoek heroiaren zati gisa interpretatzen dutenak. Hil osteko ohore hori ez zitzaien gizonei bakarrik eman, baita emakume gerlariei ere.[2]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Posidonio geograforen (Ateneo eta Diodororen) arabera, heroiaren zatia akaiarren artean ohitura arrunta zen. Diodorok Homeroren Iliada aipatu zuen, non Ajax Handiak Hektorren aurkako borroka garailearen ondoren ohore hau beste greziar buruzagiengandik jaso zuen.[3]

Heroiaren zatiak posizio berezia lortu zuen zelten artean. Curadmír deiturikoa bertan zeuden gerlari ausartenentzat bakarrik zegoen eskuragarri, eta zalantzarik izanez gero, ohore hori izateko batzuetan hil arte borrokatzen zuten. Kasu horietan, Balcbríathra Bodba (euskaraz: «Badben hitz gogorrak») izeneko haragiaren banaketari buruzko eztabaida basati bat zegoen. Fled Bricrenn (euskaraz: «Bricriuren otoruntza») eta Cú Roí Cathair sagetan, Cú Chulainn, Conall Cernach eta Loegaire Buadac Ulsterreko heroiak ika-mika ibili eta borroka-trikimailuetan aritzen dira. Azkenik, Cú Chulainnek lehiaketa eta heroiaren zatia irabazi zituen.[2][4][5]

Beste saga batean, Scéla mucce Meic Dathó (euskaraz: «Mac Dathóren txerriaren istorioa») Cet mac Mágach eta Conall Cernach Connachteko gerlariak heroiaren zatiari buruz eztabaidatzen ari dira. Cet ahulagoak azkenean amore eman eta Conall txerri errearen ondoan esertzen da eta puxkarik onena hartzen du.[6]

« Txerria mozten hasi zen. Gero sabelaren punta ahoan sartu zuen murtxikatu eta [koipea] zurrupatu zuen arte, gizon batek akabatzeko bezain astuna izango zena. Baina aurreko hankak Connachteko jendeari utzi zizkion, oso txikia iruditu baitzitzaien bere zatia. […]. »

—Scéla mucce Meic Dathó


Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Helmut Birkhan : Celtas. Intente una representación completa de su cultura. Editorial de la Academia de Ciencias de Austria, Viena 1997, ISBN 3-7001-2609-3
  2. a b Helmut Birkhan: Kelten. Versuch einer Gesamtdarstellung ihrer Kultur. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1997, ISBN 3-7001-2609-3, S. 961 f.
  3. Homero: Iliada VI, 321.
  4. Barry Cunliffe: Die Kelten und ihre Geschichte. 7. Auflage, Gustav Lübbe Verlag, Bergisch Gladbach 2000, S. 42 f.
  5. George Henderson (ed. & trans.), "Fled Bricrend (The Feast of Bricriu)", Irish Texts Society Vol 2, 1899
  6. N. Kershaw Chadwick, "Scél Mucci mic Dathó", An Early Irish Reader, Cambridge University Press

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Gastronomia Artikulu hau gastronomiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.