Lankide:Aitzolete/Konstante matematiko

Konstante matematiko bat zenbaki bat da, kalkuluetarako esanahi berezia duena . Esate baterako, π konstanteak ("pi" ahoskatua) zirkulu baten zirkunferentziaren eta bere diametroaren arteko erlazioa adierazten du. Balio hori beti berdina da edozein zirkulurentzat.

Konstante matematiko guztiak zenbaki definigarriak dira, eta, eskuarki, zenbaki konputagarriak ere badira (Chaitinen konstantea salbuespen esanguratsua izanik).

Konstante fisikoak ez bezala, konstante matematikoak ez dira neurketa fisikoetatik eratortzen.

Konstante matematiko nagusiak

Hurrengo taulak konstante matematiko garrantzitsu batzuk jasotzen ditu:

Izena	Ikurra	Balioa	Esanahia
Pi, Arkimedesen konstantea edo Ludofen zenbakia	π	≈3,141592653589793	Zenbaki transzendentala, zirkulu baten perimetroaren eta diametroaren arteko erlazioa ezartzen duena. Zirkulu unitarioaren azalera ere bada.
E, Napierren konstantea	e	≈2,718281828459045	Logaritmo naturalen oinarria den zenbakia, batzuetan "zenbaki naturala" deitzen zaio.
Urrezko proportzioa	φ	${\frac {{\sqrt {5}}+1}{2}}\approx 1.618$	Urrezko proportzioa: Bi zenbaki izanda, zenbaki handiena zati txikiena eta bien arteko batura zati zenbaki handiena berdina denean.
2-ren erro karratua, Pitagorasen konstantea	${\sqrt {2}}$	$\approx 1.414$	1 luzerako aldea duen karratuaren diagonalaren luzera den zenbaki irrazionala. Zenbaki hau ezin da zatiki gisa adierazi.

Konstanteak eta serieak

Hurrengo taulak matematikako konstanteen eta serieen zerrenda dauka, zutabe hauekin:

• Balioa : Konstantearen zenbakizko balioa.
• LaTeX : Formula edo seriea TeX formatuan.
• Formula : Mathematica edo Wolfram Alpha bezalako programetan erabiltzeko.
• OEIS : On-Line Encyclopedia of Integer Sequences (OEIS) esteka, non konstanteak xehetasun gehiagorekin eskuragarri dauden.
• Zatiki jarraitua : Forma sinplean [osokora; frac1, frac2, frac3, ...] (parentesi artean periodikoa bada)
• Mota :
  • R - Zenbaki arrazionala
  • I - Zenbaki irrazionala
  • T - Zenbaki transzendentala
  • C - Zenbaki konplexua

Kontuan izan zerrenda horren arabera ordena daitekeela taularen goialdean dagoen goiburuko izenburuan klik eginez.

Erlazionatutako orrialdeak

• Funtzio konstantea
• Ikur matematikoen zerrenda

Sareko bibliografia

• On-Line Encyclopedia of Integer Sequences (OEIS)
• Simon Plouffe, Konstanteen taulak
• Xavier Gourdon eta Pascal Sebah-en zenbakien, konstante matematikoen eta algoritmoen orrialdea
• Matematikako konstanteak

Beste webgune batzuk

• WolframAlpha
• Jarraipena Zatikien kalkulagailua
• Alderantzizko kalkulagailu sinbolikoa, Plouffe-ren alderantzizkoa

[[Kategoria:Matematika]]