Lankide:Theklan/Antipartikula
Partikulen fisikan, partikula mota bakoitza masa bereko antipartikulula batekin lotzen da, baina aurkako karga fisikoekin (karga elektrikoarekin, esaterako). Adibidez, elektroiaren antipartikulula positroia da (antielektroia ere esaten zaio). Elektroiak karga elektriko negatiboa duen bitartean, positroiak karga elektriko positiboa du, eta berez gertatzen da zenbait motatako desintegrazio erradioaktibotan. Kontrakoa ere egia da: positroiaren antipartikulula elektroia da.
Partikula batzuk, hala nola fotoia, bere buruaren antipartikulula dira. Bestela, partikula-antipartikula bakoitzerako partikula arrunt bat izendatzen da (materian, eguneroko bizitzan, eskuarki, elkarreraginean gertatzen dena). Bestea (normalean "anti-" aurrizkia emanda) antipartikula izendatzen da.
Partikula bikoteak eta antipartikulak elkarren artean deusezta daitezke, fotoiak sortuz; partikularen eta antipartikulularen kargak elkarren kontrakoak direnez, karga totala mantendu egiten da. Adibidez, desintegrazio erradioaktibo naturalean azkar sortzen diren positroiak elektroiekin deuseztatzen dira, gamma izpi bikoteak sortuz. Prozesu hori positroi-igorpenaren bidezko tomografian erabiltzen da.
Naturako legeak ia simetrikoak dira partikulei eta antipartikulei dagokienez. Adibidez, antiprotoi batek eta positroi batek antihidrogeno atomo bat sor dezakete, eta hidrogeno-atomo baten propietate berak dituela uste da. Horrek galdera honetara garamatza: zergatik sortu zen materia Big Bang-aren ondoren eratzeak ia erabat materiaz osatutako unibertsoa, materiaren eta antimateriaren nahasketa izan beharrean. Kargen parekotasunaren bortxaketa aurkitzeak lagundu egin zuen arazo hori argitzen, simetria hori, hasiera batean perfektutzat jotzen zena, gutxi gorabeherakoa zela erakutsi baitzuen.
Karga kontserbatu egiten denez, ezin da antipartikulularik sortu karga bereko beste partikula bat suntsitu gabe (adibidez, antipartikulak beta desintegrazioaren bidez edo izpi kosmikoak Lurraren atmosferarekin talka egitearen bidez gertatzen direnean), edo partikula bat eta haren antipartikula bat aldi berean sortzearen ondorioz (hori gerta daiteke CERNeko LHC moduko partikula-azeleragailuetan).
Partikulek eta haien antipartikulek aurkako kargak badituzte ere, elektrikoki neutroak diren partikulek ez dute beren antipartikulen berdin-berdina izan behar. Neutroia, adibidez, quarkez eginda dago, antineutroia antiquarkez, eta batzuk besteetatik bereizten dira, neutroiak eta antineutrioiak kontaktu bidez suntistzen direlako. Hala ere, beste partikula neutro batzuk beren antipartikululak dira, hala nola fotoiak, Z0 bosoiak, π0 mesoiak, grabitoi hipotetikoak eta zenbait WIMP hipotetiko. [[Kategoria:Antimateria]]