Marcela Delpastre
| Marcela Delpastre | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Le Germont (en)  , 1925eko irailaren 2a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Heriotza | Le Germont (en) , 1998ko otsailaren 6a (72 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: Alboko esklerosi amiotrofikoa |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | frantsesa okzitaniera Limousinera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | poeta, idazlea, collector of fairy tales (en) , nekazaria eta etnografoa |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Société d'ethnographie du Limousin, de la Marche et des régions voisines (en) |
| Genero artistikoa | Ipuin bilduma |
  | |
Marcela Delpastre (Chamberet, Frantzia, 1925eko irailaren 2a - Chamberet, 1998ko otsailaren 6a ) Poeta eta idazle frantsesa izan zen okzitanieraz, lemosineraz bereziki.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marcela Delpastre Chamberet udalerrian jaio zen, Germont herrixkan, Corrèze departamenduan (Frantzia). Limogesen lizentziatu zen arte plastikoetan, baina landa-eremura itzuli zen 1945ean, familia-lurrak izatera. Landako bizitzak eragin handia izango zuen bere poesian. Okzitaniako landa-ingurunearen heriotza ikusteak tristura handia sortu zion, eta honek sakonera poetiko handia eragin zuen. Hala ere, Delpastre ahozko tradizioa, folklorea eta Okzitaniako mitoak biltzen aritu zen, eta ipuin ugari eman zituen.[1]
1964an La leng que tant me platz argitaratu zuen okzitanieraz, talde literario eta intelektual zabalei ezagutzera eman ziena, eta 1968an Jaufre Rudel Saria irabazi zuen La Vinha dins l 'òrt lanarekin. Olerkiak argitaratzen ere hasi zen literatur aldizkarietan. 1974an, Okzitaniako Ikasketen Institutuak Messatges bilduman Saumes Pagans poema-liburua argitaratu zuen, 1974an Pau Froment Saria irabazi zuena eta okzitanierazko literaturaren aintzatespen gorena lortu zuena. 1991n Joan Bodon saria eman zioten bere literatur ibilbide osoari.[2]
70eko hamarkadaren amaieran, Jan Dau Melhau kantautore eta editorea ezagutu zuen, eta harreman estua izan zuen berarekin. Delpastrek abestiak ere egin zituen. Michen Chapduelhen laguna ere izan zen.
Charcot-en gaixotasunaren ondorioz hil zen.
Aukeratutako lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Joan Bodon, Bernat Manciet, Rene Nelli eta Max Roquetarekin batera, XX. mendeko okzitanierazko literaturako pertsonaia garrantzitsuenetakotzat hartzen da Marcela Delpastre. Bere lanak hizkuntza askotara itzuli dira, baita euskarara ere.[3]
Bere eskuizkribuak Limogeseko udal liburutegian kontserbatzen dira.
- 1964 : La lenga que tant me platz (Lemouzi, Tulle)
- 1965 : Lo Rossinhòu e l'Eglantina (Lemouzi)
- 1967 : La Vinha dins l'òrt (Escòla Jaufre Rudel) (Jaufre Rudel Saria)
- 1968 : Lo Chamin de terra (Lemouzi)
- 1970 : Los Contes dau pueg Gerjant (Lemouzi)
- 1974 : Saumes pagans (IEO-Novelum) (Pau Froment Saria)[4]
- 1996 : Las Vias priondas de la memòria (L'Ostal del Libre, Aurillac)
- 1997 : Paraulas per questa terra (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 1997 : Cinq heures du soir & Proses pour l'après-midi (Payot, París)
- 1998 : Le jeu de patience (Payot, París)
- 1998 : Les chemins creux (Presses de la Cité)
- 1999 : Saumes pagans (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 1999 : Poèmes dramatiques (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)[5]
- 2000 : Le Bourgeois et le paysan, les contes du feu (Payot, París)
- 2000 : Poésie modale (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2001 : Le Testament de l'eau douce (Fédérop, Gardonne)
- 2001 : Les Petits recueils (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2001 : D'una lenga l'autra (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2001 : Ballades (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2002 : Le Chasseur d'ombres: et autres psaumes (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2002 : L'Araignée et la rose: et autres psaumes (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2003 : Bestiari lemosin (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2004 : Mémoires (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
- 2005 : Des trois passages en Limousin (Lo Chamin de Sent Jaume, Meuzac)
Sariak eta aitorpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jaufre Rudel Saria. 1968
- Pau Froment Saria. 1974
- Joan Bodon saria. 1991
- 2001ean, Aixe-sur-Vienneko lorategi publiko batean, Limogesetik gertu, Marc Petitek egindako brontzezko eskultura bat jarri zuten bere omenez.[6]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) «Marcela Delpastre» Los diccionarios y las enciclopedias sobre el Académico (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ «Marcela Delpastre - es.LinkFang.org» es.linkfang.org (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).
- ↑ Hegats aldizkaria. Itxaro Bordak itzulitako poesia. .
- ↑ https://www.amazon.es/Saumes-Pagans-Delpastre-Marcela/dp/2913238009. .
- ↑ www.amazon.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) «L'Òrt Marcela Delpastre» Haute-Vienne Tourisme (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).[Betiko hautsitako esteka]
