Marie-Louise Dubreil-Jacotin
| Marie-Louise Dubreil-Jacotin | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Marie Louise Jacotin |
| Jaiotza | Paris, 1905eko uztailaren 7a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Heriotza | Paris, 1972ko urriaren 19a (67 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Paul Dubreil (en)  |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Lycée Jules-Ferry (en) 1923) Lycée Chaptal (en) (1923 - 1926) École normale supérieure (1926 - 1929) Osloko Unibertsitatea (1929 - 1930) Göttingengo Unibertsitatea (1931 - 1932) |
| Tesia | On the rigorous determination of periodic permanent waves of finite magnitude (en) |
| Tesi zuzendaria | Henri Villat (en) Ernest Vessiot (en) |
| Doktorego ikaslea(k) | Léonce Lesieur (en) |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | matematikaria eta fisikaria |
| Enplegatzailea(k) | Rennesko Unibertsitatea (1934 - 1939) University of Lyon (en) (1939 - 1943)Poitiersko Unibertsitatea (1943 - 1956) Parisko Unibertsitatea (1956 - 1972) |
| Jasotako sariak | ikusi
|
Marie-Louise Dubreil-Jacotin (Paris, 1905eko uztailaren 7a - Paris, 1972ko urriaren 19a) frantziar matematikaria izan zen, Frantzian matematika hutseko doktoretza lortu zuen bigarren emakumea, Frantziako matematikako lehen katedraduna, Frantziako Matematika Elkarteko presidentea eta fluidoen mekanikan eta aljebra abstraktuan aditua.
Lehen urteak eta hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marie-Louise Jacotin Frantziako banku bateko abokatu baten alaba zen, eta Greziako familiako beirazko haizegile baten biloba. Lizeoko matematika irakaslea Élie Cartan matematikariaren arreba zen, eta batxilergoa gainditu ondoren (lagun baten aitaren esku-hartzeari esker, erakundeko zuzendaria) matematika ikasten jarraitu ahal izan zuen Chaptal-eko Collège-n. Bigarren saiakeran, École Normale Supérieure azterketan bigarren posizioan geratu zen 1926an (Claude Chevalleyrekin berdinduta), baina ministerio-dekretu bidez 21. postura baztertu zuten. Fernand Hauser ENS aldizkariko zuzendariaren hitzaldiaren ondoren, eskolan onartua izan zen. Henri Lebesgue eta Jacques Hadamard zituen irakasle, eta 1929an amaitu zituen ikasketak.
Ernest Vessiot ENSeko zuzendariak animatuta, Oslora joan zen Vilhelm Bjerknesekin lan egitera. Haren eraginpean, uhinen matematika eta Tullio Levi-Civitak gai horri buruz egindako lanak interesatzen zitzaizkion. 1930ean Parisera itzuli zen, beste matematikari batekin ezkondu zen, Paul Dubreilekin, eta Alemania eta Italiako zentro matematikoetan zehar egindako beste bira batean elkartu zen, Levi-Civitara egindako bisita barne. Dubreildarrak 1931ean itzuli ziren berriro Frantziara.
Karrera eta ikerketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere senarrak Lillen irakasten zuen bitartean, Dubreil-Jacotinek ikerketekin jarraitu zuen eta 1934an likido idealetan uhin ezberdin amaigabeen existentziari buruzko doktoretza egin zuen, Henri Villaten begiradapean[1]. Horren aurretik, Frantzian matematikako doktoretza lortu zuten emakume bakarrak Marie Charpentier izan ziren 1931n (matematika hutsetan ere bai) eta Edmée Chandon 1930ean (astronomian eta geodesian).
Senarrari jarraituz, Nancyra joan zen, baina ezin izan zuen irakasle posturik lortu, nepotismotzat jotzen zelako; haren ordez, ikerketa-laguntzaile bihurtu zen Rennesko Unibertsitatean. 1938an irakasle lanpostu batera igo zuten, eta 1939an Lyongo Unibertsitateko irakasle laguntzaile izatera pasa zen, Rennesen irakasten jarraitu zuen bitartean. 1943an Poitierseko Unibertsitateko katedradun izendatu zuten, Frantzian matematikako katedra bat bete zuen lehen emakumea izan zelarik, eta 1955ean kalkulu diferentzial eta integraleko katedra bat lortu zuen. 1956an, Pariseko Unibertsitatera joan zen bizitzera, eta, unibertsitate hori banandu ondoren, katedra bat hartu zuen Pierre eta Marie Curie Unibertsitatean.
1950eko hamarkadan, Dubreil-Jacotinek aljebra abstraktuan interesatu zen, eta geroago talde eta egitura aljebraiko mailakatuetan ikertu zuen. Bi testulibururen egilea da, bata erretikuluen teoriari buruzkoa eta bestea aljebra abstraktuari buruzkoa. Bere argitalpen teknikoez gain, Jacotin matematikaren historiako lan baten egilea da, Retratos de mujeres matemáticas, eta Frantziako Matematika Elkarteko presidentea izan zen 1952an.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Dubreil-Jacotin, Marie-Louise. (2019). «Women Mathematicians» Mathematics: People · Problems · Results (Chapman and Hall/CRC): 166–173. ISBN 978-1-351-07431-5. (Noiz kontsultatua: 2022-12-26).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q3292060