Pálné Veres

Wikipedia, Entziklopedia askea
Pálné Veres

Bizitza
JaiotzaLázi (en) Itzuli1815eko abenduaren 13a
Herrialdea Hungaria
HeriotzaVáchartyán (en) Itzuli1895eko irailaren 28a (79 urte)
Jarduerak
Jarduerakpedagogoa
KidetzaOrszágos Nőképző-Egyesület (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa

Pálné Veres (hungarieraz: Veres Pálné), jaiotzez Hermin Karolina Beniczky (hungarieraz: Beniczky Hermin Karolina), (Lázi, Austriar Inperioa, 1815eko abenduaren 13aVáchartyán, Hungaria, 1895eko irailaren 28a) irakasle eta feminista hungariarra izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pavol Benický (Pál Beniczky)[1] eta Karolina Sturmannen alaba[2], Hermin Beniczky 1815eko abenduaren 13an jaio zen Lázin, orduan Austriar Inperioaren parte zena. Familia alemanez mintzatzen ziren luterotarak ziren[2].

1839an, Pál Veres notarioarekin ezkondu zen[3] eta, hungariar tradizioaren arabera, senarraren izenetik datorren Pálné Veres izena erabiltzen hasi zen (-né «emaztea» esan nahi du)[1]. Szilárda alaba izan zuten 1842an, eta 1844an semea, jaio eta gutxira hil zena[3].

1869an nesken eskola sortu zuen. Horrelako lehen eskola izan zen Hungarian[4].

Eskola 11 klasetan banatuta zegoen: lehen mailako lau, erdi mailako lau eta goi mailako hiru. Curriculumak honako irakasgai hauek biltzen zituen: erlijioa, hungariera, hungariar literatura, estetika, pedagogia, antropologia eta psikologia, logika, zibilizazioaren historia, aljebra eta geometria, alemana, frantsesa, orratz lanak, musika, gimnastika, estereometria eta marrazkia[5].

Pálné Veres etsita zegoen ikasle kopuru handi batek ikasketak uzten zituelako, baina lortu zuen goi-burgesiari eta aristokraziari eragitea nesken hezkuntzaren onurak aitor zezaten[5].

1895eko irailaren 28an hil zen Váchartyán[6] eta Vanyarc-eko hilerrian lurperatu zuten[1]. 1906an, Pálné Veresen omenezko monumentua ireki zuten Budapesten[3]. Gero, eskola zegoen kaleari Pálné Veres izena jarri zioten[1].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d (Eslovakieraz) Okoličányová, Vlasta. (2021). «Hermína Verešová, rod. Benická» Spoločenstvo Evanjelických Žien.
  2. a b (Hungarieraz) Kozák, Péter. (2019). Földiekkel játszók: Művésznők és múzsák. Budapest: Kossuth Kiadó.
  3. a b c (Ingelesez) Loutfi, Anna; Daskalova, Krassimira; Haan, Francisca de. (2006). «Beniczky, Hermin (Mrs. Pál Veres (1815–1895)» Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest: Central European University Press, 54 or. ISBN 978-963-7326-39-4..
  4. (Frantsesez) De Gubernatis, Angelo. (1885). La Hongrie politique et sociale. Florence: J. Pellas, 332 or..
  5. a b (Frantsesez) De Gubernatis, Angelo. (1885). La Hongrie politique et sociale. Florence: J. Pellas, 333 or..
  6. (Eslovakieraz) Mináč, Vladimír. (1982). Malý slovenský biografický slovník: generálny heslár SBS: A-Ž. Martin: Matica slovenská, 635 or..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]