Pura Vázquez

Pura Vázquez
Bizitza
Jaiotza	Ourense, 1918ko martxoaren 31
Herrialdea	Espainia
Heriotza	2006ko uztailaren 25a (88 urte)
Hobiratze lekua	Cemetery of San Francisco, Ourense (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea
Jasotako sariak	ikusi Castelao domina (1995) ;
Kidetza	Real Academia Galega

Carmen Pura Vázquez Iglesias, literaturan Pura Vázquez gisa ezaguna, (Ourense, 1918ko martxoaren 31-ibidem, 2006ko uztailaren 25a) galizierazko eta espainierazko poeta izan zen. Gerraosteko poesiaren ordezkari, irteera liriko eta existentzialistaren aldeko apustua egin zuen, ildo borrokalariagoa baztertuz. Galizierazko eta gaztelaniazko poeta den Dora Vázquez idazlearen ahizpa zen, eta emigrazioari lotutako idazle galiziarren artean dago. Espainiako Gerra Zibilaren ondoren Galiziako egunkari eta aldizkarietan galizieraz argitaratzen hasi zen lehen emakumea izan zen. Haur eta gazte literaturaren arloan ere aitzindarietako bat izan zen. 1995ean Galiziako Xuntak Castelao Domina eman zion.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Orenseko Polvorin auzoan jaioa, Coruña hirian hazi zen ia jaio zenetik zazpi urte bete zituen arte, bere familiarekin Ourensera itzuli zenean; bere aita, postetxeko funtzionarioa zen eta hiri horretara lekualdatu ondoren. Han egin zituen lehen mailako ikasketak, batxilergoa eta irakasle-ikasketak.

Purak 18 urte zituen Gerra Zibila hasi zenean. Aita sozialista zen, eta A Guarda eraman zuten. Han atxilotu zuten azkenean, eta hiru urte eman zituen espetxean. Urte horiek gogorrak izan ziren bai Purarentzat bai familia osoarentzat, ia bere arreba Doraren maistra soldatarekin bizi baitziren, eta gainera amarekin eta amonarekin bizi ziren. Hori dela eta, Purak irakaskuntzan modu profesionalean jardutea erabaki zuen.

Maistra izateko oposizioa egin zuen, eta lehen destinoak Orenseko probintziako hainbat herri izan zituen, eta gero Segovia, Toledo, Sevilla eta Madrilgo probintzietan. 1949an Real Academia Galegako kidea izendatu zuten. 1955ean, Venezuelara joan zen lehen aldiz, eta Venezuelako agintariek Caracasen haur-hezkuntzako zentro pilotu bat antolatzeko eta zuzentzeko agindu zioten.^[1] Urtebete geroago, Unibertsitate Zentralak Kazetaritza Eskolako idazkari izateko deitu zioten, garai hartan Letren Fakultatean funtzionatzen baitzuen. Han ere harremanak izan zituen galiziar emigrazioaren literatura-esparruarekin. 1968an itzuli zen Espainiako irakaskuntzara. Madrilen, alargundu zenean, 1985ean hartu zuen erretiroa eta Ourensera itzuli zen behin betiko.^[2]

Obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galizieraz[aldatu | aldatu iturburu kodea]

A saudade e outros poemas, 1963
O desacougo, 1971
Monicreques, lan kolektiboa, 1974
Oriolos neneiros, lan kolektiboa, 1975
Dúas novelas galegas, 1978, tartean Segundo Pereira eleberria jaso zuen.
Ronseles, lan kolektiboa, 1980
Viaxe ó país dos contos e da poesía, 1985
Antoloxía, 1991
Verbas na edra do vento, 1992
Man que escribiu no mar, 1993
A carón de min (Nova Antoloxía Poética), 1994
IV Festival da Poesía no Condado, lan kolektiboa, 1994
Desmemoriado río, 1994
Se digo Ourense, 1994
Orballa en tempo lento, 1995
Poesía de Pura Vázquez, 1995
Os Aldán foron a América, 1996
Daquelas que cantan. Rosalía na palabra de once escritoras galegas, lan kolektiboa, 1997
Terra matria dos soños, 1999
Teatro completo para nenos, lan kolektiboa, 2000
Manuel María, omenezko lan kolektiboa, 2001
Náufragos da elexía, 2001
O mundo máxico das ideas, 2001
A música dos tempos, 2002
O frade era galego e outros relatos, 2002
Sempre irmá. Poesía en tón menor, 2002
Un niño para xílgaros cantores, 2002

Gaztelaniaz[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesía[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Márgenes veladas: poesía, 1944, Ourense.
Peregrino de amor, Ourense.
En torno a la voz, Ourense.
Desde la niebla, 1951, Casa de Antonio Machado, Segovia.
Tiempo mío, 1952, Palma, Madril.
Mañana del amor: poesía, 1956, Surco.
Destinos, Lírica Hispana, Caracas.
13 poemas a mi sombra, Arte, Caracas.
Presencia de Venezuela, Lírica Hispana, Caracas.
Contacto humano del recuerdo: poemas, 1985, Rondas.
Herida soledad hacia lo alto, 1988, Torremozas.
Antología poética en castellano, 1990, egilearen edizioa.
Zodíaco, opúsculo, 1992.
Los silencios de Alargán, 1994.

Haur literatura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Columpio de luna a sol, Boris Bureba, Madrid.

Dora Vázquezekin egindakoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Los poetas, 1971, egilearen edizioa.

Sariak eta omenaldiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1949: Real Academia Gallegaren kidea izendatu zuten.
1992: Emakume talde batek, Emakume Langilearen Eguna zela eta, omeanldia egin zion.
1993: Galiziako Xuntak eaten zuen Creación Cultural Femenina saria lortu zuen.
1995: Castelao Domina^[3]
1996: Trasalba saria.
2002: Galiziako Letren eta Arteen Saria.
2005: Asociación de Escritores en Lingua Galega elkartearen omenaldia.
2002: Ourenseko Diputazio Probintzialak Haur eta Gazte Narratibaren sariari haren izena eta Dora Vázquezen izena eman zion.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Gaztelaniaz):Biografia.
(Galizieraz):Pura Vázquezen biografia Lugoko Libuturegi Publikoan.

Datuak: Q11701399

[1] ttp://escritoras.com/escritoras/Pura-Vazquez

[2] ttps://mujeresliteratas.wordpress.com/2020/12/06/pura-vazquez-1918-2006/

[3] ttps://www.xunta.gal/dog/Publicados/1995/19950619/AnuncioEBAE_gl.html

[1]

[2]

[3]