Sophie Weber
| Sophie Weber | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Zell im Wiesental, 1763ko urria |
| Herrialdea |  Austria |
| Heriotza | Salzburgo, 1846ko urriaren 26a (82/83 urte) |
| Familia | |
| Aita | Franz Fridolin Weber |
| Ama | Cäcilia Weber |
| Ezkontidea(k) | Jakob Haibel (en)  (1807 - 1826) |
| Anai-arrebak | |
| Leinua | Mozart family (en) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | abeslaria eta opera abeslaria |
| Ahots mota | sopranoa |
| Musika instrumentua | ahotsa |
Maria Sophie Weber (Austria, 1763- 1846) XVIII. eta XIX. mendeetako kantari austriarra izan zen.[1] Wolfgang Amadeus Mozarten emaztearen ahizpa txikia, eta koinatuaren bizitzari eta heriotzari buruz utzi zuen lekukotzagatik gogoratzen da batez ere.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Musikari familia batean jaio zen. Lau ahizpetatik txikiena zen, eta guztiek jaso zituzten kantu-eskolak. Horietako bik ospe profesionala lortu zuten: handiena, Josepha Weber; eta hurrengoa, Aloysia Weber. Ama familiarekin joan zen, lehenik Munichera eta gero Vienara, Aloysiaren abeslari ibilbide arrakastatsuari jarraituz. Sophiek ere kantatu zuen Burgtheater-en 1780-1781 denboraldian, baina badirudi ez zuela arrakasta handirik izan epe luzeko abeslari gisa.[2]
Mozart 1781ean Vienara joan zenean, eta Weber familiarekin aldi batez ostatu hartu zuenean, Sophierekin eta Constanzerekin koketeatu omen zuen (azkenean Constanze gorteiatu egin zuen eta berarekin ezkondu zen).
1781eko abenduaren 15eko gutun batean, Mozartek honela deskribatu zuen Sophie: "izaera onekoa, baina bihotza luma bat bezalako duena". 1782an, Mozart eta Constanze ezkondu zirenean, bera izan zen zeremoniara joan zen Weber ahizpa bakarra.[3][2]
1791ko abenduan, Mozart hil zenean, Sophiek 28 urte zituen, eta oraindik ezkondu gabe zegoen familiako alaba bakarra zen. Cäciliarekin bizi zen, baina maiz joan zen Mozarten etxera, labur baina konpositorearen gaixotasun lazgarri batean, eta Constanzeri lagundu zion senarra hilzorian zegoela hura zaintzen.
1807ko urtarrilaren 7an ezkondu zen Djakovarren, Slavonian (gaur egun Akovo deitzen zaio Kroazian), Jakob Haibelekin (1762-1826). Abeslari tenore, aktore eta konpositore horrek hainbat Singspiel arrakastatsu idatzi zituen, eta askotan Emanuel Schikaneder antzerki-taldeak ordezkatu zituen.[2] Haibelek dioenez, 1804an lehen emaztea utzi zuen Sophierekin Kroaziara ihes egiteko, eta Djakovar katedraleko koruko zuzendaria zen.[4] Haibel hil ondoren, 1826an, Sophie Salzburgora joan zen, han bizi baitzen Constanze, bigarren aldiz alargundua. 1831n beren ahizpa Aloysia (Josepha 1819an hil zen), alarguna, elkartu zitzaien, 1839an hil zena. Bi ahizpa txikiek elkarrekin bizitzen jarraitu zuten Constanze hil arte, 1842an.[2]
Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sophie, Franz Xaver Wolfgang Mozart bere iloba gazteena baino bi urte beranduago hil zen Salzburgon. 1886an.
Mozarten oroitzapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mozarti eta haren heriotzari buruzko Sophieren oroitzapenak, Grove hiztegiaren autoreak "hunkigarri" gisa deskribatu zituenak, Konstanzeren bigarren senarrari, Georg Nikolaus von Nisseni, idatzitako gutunetik datoz, Nissen eta Constanze prestatzen ari ziren Mozarten biografiarako laguntza emateko asmoz. Vincent Novellok eta Mary Novellok (ezkongabea Mary Cowden Clarke) ere elkarrizketatu zuten 1829an, Mozarti buruzko informazioa biltzeko egin zuten bidaian. Haren oroitzapen batzuetarako, ikus Wolfgang Amadeus Mozarten heriotza.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, {{{hizkuntza}}} Wikipediako «Sophie Weber» artikulutik itzuli da. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
- ↑ Tanto el año como el lugar de nacimiento son inciertos, pero el Grove Dictionary of Music and Musicians menciona que ocurrió en octubre de 1763, en Zell im Wiesental.
- ↑ a b c d Clive, 172
- ↑ Grove
- ↑ Lorenz, Michael: "Neue Forschungsergebnisse zum Theater auf der Wieden und Emanuel Schikaneder", Wiener Geschichtsblätter, 4/2008, (Vienna: Verein für Geschichte der Stadt Wien, 2008, 15-36.)
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q7563080
Multimedia: Sophie Weber / Q7563080