Tiranido

Tiranido
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Aves
Ordena	Passeriformes
Familia	Tyrannidae; Vigors, 1825
Azpibanaketa
	Agriornis; Alectrurus; Anairetes; Aphanotriccus; Arundinicola; Attila; Camptostoma; Capsiempis; Casiornis; Cnemarchus; Cnemotriccus; Cnipodectes; Colonia; Colorhamphus; Conopias; Contopus; Corythopis; Culicivora; Deltarhynchus; Elaenia; Empidonax; Empidonomus; Euscarthmus; Fluvicola; Griseotyrannus; Gubernetes; Hemitriccus; Heteroxolmis; Hirundinea; Hymenops; Inezia; Knipolegus; Lathrotriccus; Legatus; Leptopogon; Lessonia; Lophotriccus; Machetornis; Mecocerculus; Megarynchus; Mionectes; Mitrephanes; Muscigralla; Muscipipra; Muscisaxicola; Myiarchus; Myiobius; Myiodynastes; Myiopagis; Myiophobus; Myiornis; Myiotheretes; Myiotriccus; Myiozetetes; Neopipo; Neoxolmis; Nesotriccus; Ochthoeca; Ochthornis; Oncostoma; Onychorhynchus; Ornithion; Pachyramphus; Phaeomyias; Phelpsia; Philohydor; Phyllomyias; Phylloscartes; Pitangus; Platyrinchus; Poecilotriccus; Polioxolmis; Polystictus; Pseudelaenia; Pseudocolopteryx; Pseudotriccus; Pyrocephalus; Pyrrhomyias; Ramphotrigon; Rhynchocyclus; Rhytipterna; Sátrapa; Sayornis; Serpophaga; Silvicultrix; Sirystes; Stigmatura; Sublegatus; Suiriri; Tachuris; Taeniotriccus; Terenotriccus; Tityra; Todirostrum; Tolmomyias; Tumbezia; Tyrannopsis; Tyrannulus; Tyrannus; Uromyias; Xenopsaris; Xenotriccus; Xolmis; Zimmerius;
Banaketa mapa

Tiranidoa paseriformeen ordenako izen bereko familiako txoriak dira. Eskilasoaren antzekoak dira itxuraz; neurriz, ordea, badira hura baino handiagoak eta txikiagoak, 8-40 cm luze izan baitaitezke. Zenbait tiranido-espeziek buru gaineko lumak zutikorrak dituzte. Mokoa mehea eta labur samarra dute, ile-lumaz inguratua espezie askok. Kolorez horiak eta marroixkak, oliba-kolorekoak eta zurixkak izan daitezke. Ipar eta Hego Amerikan bizi dira. 400 espezietik gora biltzen dira tiranidoen familian, 97 generotan.

Espezie gehienek, baina ez guztiek, kolore laua izan ohi dute, arretik marroira, grisa edo zuria, batez ere. Badaude parametro hauetan sartzen ez diren batzuk, gorriak edo laranjak direnak, baina hala ere gutxienak dira. Espezie batzuen gandorra altxa daiteke. Generorik handienetan (Phylloscartes, Myiarchus edo Empidonax) oso zailak dira ezberdintzen, luma antzekoak dituztelako eta ahotsak ere antzekoak direlako. Hala ere portaera aldatzen da espezieen artean.

Gehienak intsektiboroak dira, ez bakarrik hegan egiten dutenak janez. Hala ere batzuek fruituak edo ornodun txikiak ere jaten dituzte, adibidez igelak. Ipar Amerikan bizi diren gehienek habia uzten dute zuzenean intsektu bat jan eta habira itzultzeko. Tropikoetan bizi direnek intsektuak hosto eta beste leku batzuetan ere jan ohi dituzte. Tropikoetan hegazti-saldo mistoak eratzen dituzte batzuetan, espezie ezberdinetako kideekin.

Txikienek 6,5-6,8 zentimetro neurtzen ditu eta 4-5 gramoko pisua du. Handienak 29 zentimetroko tamaina du eta 99,2 gramoko pisua izan ohi du. Batzuen isatsa handia denez 41 zentimetroko tamaina izatera hel daitezke.

Familia honetan sartzen ziren batzuk orani Tityridae familian sartzen dira.

Espezieak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ornithion generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Camptostoma generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Camptostoma imberbe
- Camptostoma obsoletum

Suiriri generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Suiriri suiriri
- Suiriri islerorum

* Mecocerculus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Anairetes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Anairetes alpinus
- Anairetes nigrocristatus
- Anairetes reguloides
- Anairetes flavirostris
- Anairetes fernandezianus
- Anairetes parulus

Uromyias generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Uromyias agilis
- Uromyias agraphia

Serpophaga generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Serpophaga cinerea
- Serpophaga nigricans
- Serpophaga hypoleuca
- Serpophaga subcristata
- Serpophaga munda
- Serpophaga griseicapilla

Phaeomyias generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Phaeomyias murina

Nesotriccus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Nesotriccus ridgwayi
Capsiempis
- Capsiempis flaveola
Culicivora
Culicivora caudacuta
Polystictus
- Polystictus pectoralis
- Polystictus superciliaris
Pseudocolopteryx
Pseudotriccus
Corythopis
- Corythopis torquata
- Corythopis delalandi
Euscarthmus
- Euscarthmus meloryphus
- Euscarthmus rufomarginatus
Pseudelaenia
- Pseudelaenia leucospodia
Stigmatura
- Stigmatura napensis
- Stigmatura budytoides
Zimmerius
- Zimmerius vilissimus
- Zimmerius improbus
- Zimmerius bolivianus
- Zimmerius cinereicapillus
- Zimmerius villarejoi
- Zimmerius gracilipes
- Zimmerius viridiflavus
- Zimmerius chrysops

Phylloscartes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Leptopogon generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mionectes
- Mionectes oleagineus
- Mionectes striaticollis
- Mionectes olivaceusá
- Mionectes rufiventris
- Mionectes macconnelli
Sublegatus
Inezia
- Inezia tenuirostris
- Inezia inornata
- Inezia subflava
- Inezia caudata
Myiotriccus
Myiotriccus ornatus
Tachuris
Tachuris rubrigastra
Myiornis
- Myiornis albiventris
- Myiornis auricularis
- Myiornis atricapillus
- Myiornis ecaudatus
Oncostoma piquicurvos
- Oncostoma cinereigulare
- Oncostoma olivaceum
Lophotriccus

Hemitriccus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Hemitriccus minor
- Hemitriccus josephinae
- Hemitriccus flammulatus
- Hemitriccus diops
- Hemitriccus obsoletus
- Hemitriccus zosterops
- Hemitriccus griseipectus
- Hemitriccus minimus
- Hemitriccus orbitatus
- Hemitriccus iohannis
- Hemitriccus striaticollis
- Hemitriccus nidipendulus
- Hemitriccus spodiops
- Hemitriccus margaritaceiventer
- Hemitriccus inornatus
- Hemitriccus granadensis
- Hemitriccus rufigularis
- Hemitriccus cinnamomeipectus
- Hemitriccus mirandae
- Hemitriccus kaempferi
- Hemitriccus furcatus
Taeniotriccus
- Taeniotriccus andrei
Poecilotriccus
Todirostrum
- Todirostrum senex
- Todirostrum russatum
- Todirostrum plumbeiceps
- Todirostrum latirostre
- Todirostrum fumifrons
- Todirostrum maculatum
- Todirostrum poliocephalum
- Todirostrum viridanum
- Todirostrum nigriceps
- Todirostrum pictum
- Todirostrum calopterum
- Todirostrum pulchellum
- Todirostrum cinereum
- Todirostrum chrysocrotaphum
Rhynchocyclus
Tolmomyias

Platyrinchus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Myiophobus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Myiophobus flavicans
- Myiophobus phoenicomitra
- Myiophobus roraimae
- Myiophobus inornatus
- Myiophobus pulcher
- Myiophobus lintoni
- Myiophobus ochraceiventris
- Myiophobus fasciatus
- Myiophobus cryptoxanthus

Myiobius gen g generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Myiobius villosus
- Myiobius sulphureipygius
- Myiobius barbatus
- Myiobius mastacalis
- Myiobius atricaudus

Terenotriccus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Terenotriccus erythrurus
Neopipo
- Neopipo cinnamomea
Pyrrhomyias
- Pyrrhomyias cinnamomea
Hirundinea
- Hirundinea ferruginea
Lathrotriccus
- Lathrotriccus euleri
- Lathrotriccus griseipectus
Aphanotriccus
- Aphanotriccus capitalis
- Aphanotriccus audax
Xenotriccus
- Xenotriccus callizonus
- Xenotriccus mexicanus
Cnemotriccus
- Cnemotriccus fuscatus

Empidonax generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Empidonax flaviventris
- Empidonax virescens
- Empidonax alnorum
- Empidonax traillii
- Empidonax albigularis
- Empidonax minimus
- Empidonax hammondii
- Empidonax wrightii
- Empidonax oberholseri
- Empidonax affinis
- Empidonax difficilis
- Empidonax occidentalis
- Empidonax flavescens
- Empidonax fulvifrons
- Empidonax atriceps
Contopusíes
- Contopus cooperi
- Contopus pertinaxío
- Contopus lugubris
- Contopus fumigatus
- Contopus ochraceusáceo
- Contopus sordidulus
- Contopus virens
- Contopus cinereus
- Contopus nigrescens
- Contopus caribaeus
- Contopus pallidus
- Contopus hispaniolensis
- Contopus latirostris
- Contopus albogularis

Mitrephanes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Mitrephanes phaeocercus
- Mitrephanes olivaceus

Sayornis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Sayornis phoebeí
- Sayornis nigricans
- Sayornis saya

Pyrocephalus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Pyrocephalus rubinus

Lessonia generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Lessonia oreas
- Lessonia rufa

Hymenops generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Hymenops perspicillatus

Knipolegus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Knipolegus striaticeps
- Knipolegus hudsoni
- Knipolegus poecilocercus
- Knipolegus signatus
- Knipolegus cyanirostris
- Knipolegus poecilurus
- Knipolegus orenocensis
- Knipolegus aterrimus
- Knipolegus franciscanus
- Knipolegus nigerrimus
- Knipolegus lophotes

Tumbezia generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Tumbezia salvini Tumbes

Ochthoeca generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Ochthoeca frontalis
- Ochthoeca cinnamomeiventris
- Ochthoeca thoracica
- Ochthoeca piurae
- Ochthoeca oenanthoides
- Ochthoeca rufipectoralis
- Ochthoeca fumicolor
- Ochthoeca leucophrys

Silvicultrix generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Colorhamphus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Colorhamphus parvirostris

Ochthornis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Ochthornis littoralis
Sátrapa
- Satrapa icterophrys
Fluvicola
- Fluvicola picaía
- Fluvicola albiventer
- Fluvicola nengeta
Arundinicola
- Arundinicola leucocephala
Alectrurus
- Alectrurus tricolor
- Alectrurus risora

Myiotheretes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cnemarchus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Cnemarchus erythropygius

Neoxolmis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Neoxolmis rufiventris

Polioxolmis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Polioxolmis rufipennis

Xolmis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Xolmis pyrope
- Xolmis cinereus
- Xolmis coronatus
- Xolmis velatus
- Xolmis irupero
- Xolmis rubetra
- Xolmis salinarum

Agriornis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Agriornis montana
- Agriornis andicola
- Agriornis livida
- Agriornis microptera
- Agriornis murina

Muscisaxicola generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gubernetes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Gubernetes yetapa

Muscipipra generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Muscipipra vetula

Colonia generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Colonia colonus

Muscigralla generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Muscigralla brevicauda

Machetornis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Machetornis rixosa

Legatus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Legatus leucophaius

Myiozetetes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Phelpsia generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Phelpsia inornata

Pitangus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Pitangus sulphuratus

Philohydor generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Philohydor lictor

Conopias generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Conopias albovittatus
- Conopias trivirgatus
- Conopias parvus
- Conopias cinchoneti

Myiodynastes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Megarynchus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Megarynchus pitangua

Tyrannopsis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Tyrannopsis sulphurea

Empidonomus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Empidonomus varius

Griseotyrannus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Griseotyrannus aurantioatrocristatus

Tyrannus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Tyrannus niveigularis
- Tyrannus albogularis
- Tyrannus melancholicus
- Tyrannus couchii
- Tyrannus vociferans
- Tyrannus crassirostris
- Tyrannus verticalis
- Tyrannus tyrannus
- Tyrannus dominicensis
- Tyrannus caudifasciatus
- Tyrannus cubensis
- Tyrannus forficatus
- Tyrannus savana

Rhytipterna generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sirystes generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Sirystes sibilator

Casiornis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Casiornis rufaño
- Casiornis fuscaís

Myiarchus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Myiarchus semirufus
- Myiarchus yucatanensis
- Myiarchus barbirostris
- Myiarchus tuberculifer
- Myiarchus swainsoni
- Myiarchus venezuelensis
- Myiarchus panamensis
- Myiarchus ferox
- Myiarchus cephalotes
- Myiarchus phaeocephalus
- Myiarchus apicalis
- Myiarchus cinerascens
- Myiarchus nuttingi
- Myiarchus crinitus
- Myiarchus tyrannulus
- Myiarchus nugator
- Myiarchus magnirostris
- Myiarchus validus
- Myiarchus sagrae
- Myiarchus stolidus
- Myiarchus oberi
- Myiarchus antillarum

Deltarhynchus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Deltarhynchus flammulatus

Ramphotrigon generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Attila generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Attila phoenicurusís
- Attila cinnamomeus
- Attila torridus
- Attila citriniventris
- Attila spadiceus
- Attila bolivianus
- Attila rufus

Tityra generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Tityra cayana
- Tityra semifasciata
- Tityra inquisitor

Xenopsaris generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Xenopsaris albinucha

Pachyramphus generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

- Pachyramphus castaneus
- Pachyramphus viridis
- Pachyramphus xanthogenys
- Pachyramphus versicolor
- Pachyramphus cinnamomeus
- Pachyramphus polychopterus
- Pachyramphus major
- Pachyramphus albogriseus
- Pachyramphus marginatus
- Pachyramphus surinamus
- Pachyramphus rufus
- Pachyramphus spodiurus
- Pachyramphus minor
- Pachyramphus niger
- Pachyramphus aglaiae
- Pachyramphus homochrous
- Pachyramphus validus

Heteroxolmis generoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Heteroxolmis dominicana

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q217478
Multimedia: Tyrannidae / Q217478
Espezieak: Tyrannidae