VX (nerbio-gasa)

Wikipedia, Entziklopedia askea
VX (nerbio-gasa)
Formula kimikoaC11H26NO2PS
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
KonposizioaNitrogeno, sufre, fosforo eta karbono
Motakonposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,00083 g/cm³
Fusio-puntua−50 °C
Irakite-puntua298 °C
Masa molekularra267,142 Da
Erabilera
Rolachemical warfare agent (en) Itzuli, acetylcholinesterase inhibitor (en) Itzuli eta neurotoxina
Arriskuak
NFPA 704
1
4
1
Eragin dezakeVX exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyJJIUCEJQJXNMHV-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia50782-69-9
ChemSpider36386
PubChem39793
Gmelin136185
ChEMBLCHEMBL483105
RTECS zenbakiaTB1090000
DSSTox zenbakiaTB1090000
MeSHC009680
Human Metabolome DatabaseHMDB0259331
UNII9A4381183B

VXa (IUPAC: S-{2-[Di(propan-2-il)amino]etil} O-etil metilfosfonotioato) konposatu kimiko sintetikoa da organofosforoen familiakoa, tiofosfonato bat presezki. Oso toxikoa da eta nerbio-agente gisa sailkatuta dago. Nerbio-agenteak ezagutzen diren gerrako agente kimiko toxikoenak eta eragin azkarrena dutenak dira.[1] 1991ko Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluaren 687. ebazpenean suntsipen handiko arma izendatu zuten eta 1993an Arma Kimikoen Hitzarmenak bere ekoizpena eta biltegiratzea debekatu zituen.

VXak ez du ez usainik ez zaporerik, likido oliotsu eta koloregabea da, lurruntzeko denbora behar duena, eta lurrunkortasun baxuari eta biskositateari esker zona bati itsatsita mantentzen dena, arriskutsua izan daitekeena. Oso hilgarria da egoera likidoan, eta are hilgarriagoa gas-egoerara/aerosolera iristen bada. VXa ez dago modu naturalean ingurunean, artifizialki garatu zelako.

Gaur egun, agente neurotoxiko horren munduko erreserbak kimikoki markatu dira detektatzeko (trafiko terrorista saihesteko), NATOren erreserbetarako kolore urdina eta Varsoviako Ituneko herrialdeetarako kolore berdea izanik.

VX izena ez da izen kimiko bat, NATOk agente kimiko hori izendatzeko erabiltzen duen izen militar bat da; molekularen izen kimikoa O-etildiisopropilaminoetilmetilfosfonotiolato da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kimika Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.