-uri

-uri eta bere aldaera -uli (ohikoagoa gaztelerazko formetan) euskarazko toponimian ohikoa den amaiera atzizki bat da, batez ere Mendebaldean, eta Euskal Herritik kanpo ere, Errioxa Garaian^[1].

Azalpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etimologikoki uri/hiri terminoarekin azaldu izan da nahiko erraz, eta atzizkiak aurretik duen osagarria gehienetan izena dela ikusi dute adituek: esate baterako Zihuri (Errioxan, gazteleraz orain Cihuri historiko Zufihuri gisara dokumentatua) zubi + uri eran azaltzen da, eta Atauri (Ate + uri, kasu honetan zintzur bat da herrira doan ate delakoa, sarbide bat mendi artean). Lehen osagarri hori beste toki izen bat ere izan daiteke: Ollauri Errioxan Oja ibaiaren izenarekin lotu da^[2].

Azken adibide hauek Errioxakoak dira, non atzizkia nahiko hedatua dagoen euskal jatorriko beste toponimo askoren artean.

Bitxikeriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Atzizkia Resurrección Maria Azkuek erabili zuen 1903an, proposatu zitzaiolarik Getxon auzo eraiki berri bat izendatzeko, Neguri aukeratu zuenean. Geroago, txantxetan, Gabriel Arestik komentatu izan zuen Azkue beraren bigarren deitura egokiagoa izango zela auzo hartarako, Aberasturi baitzen abizen hori^[3].

20. mendeko azken laurdenean, euskararen normalizazio ahaleginekin bat, -uri erako forma batzuk asmatu ziren erdarazkoen parekide gisa, hala nola Laniuri Araban eta Uxanuri Nafarroan, baina Euskaltzaindiak zuzendu egin ditu ondoren forma horiek (Nuvilla eta Genevilla herriak dira adibide gisa aipatuak)^[4]^[5].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Querol, Manuel Agud. (1973). «Areas toponímicas en el País Vasco» Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo: International journal of basque linguistics and philology 7 (1): 37–56. ISSN 0582-6152. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).
↑ Ruiz, José Ramón Carriazo; Martínez, Marta Gómez. (2008). «Del Atauri de don Juan» Nomen exempli et exemplum vitae: studia in honorem sapientisimi Iohannis Didaci Atauriensis, 2008, ISBN 978-84-612-6432-2, págs. 69-90: 69–90. ISBN 978-84-612-6432-2. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).
↑ Leioako leku-izenak. Euskaltzaindia 2011], 262 or. ISBN 978-84-95438-81-2. PMC 811590502. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).
↑ «Nuvilla - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-09-09).
↑ «Genevilla - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-09-09).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

-uri, Wikidata bilaketa, mapan kokatua. Euskaraz dokumentaturiko toki populatuak.

Datuak: Q98800658

[1] Querol, Manuel Agud. (1973). «Areas toponímicas en el País Vasco» Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo: International journal of basque linguistics and philology 7 (1): 37–56. ISSN 0582-6152. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).

[2] Ruiz, José Ramón Carriazo; Martínez, Marta Gómez. (2008). «Del Atauri de don Juan» Nomen exempli et exemplum vitae: studia in honorem sapientisimi Iohannis Didaci Atauriensis, 2008, ISBN 978-84-612-6432-2, págs. 69-90: 69–90. ISBN 978-84-612-6432-2. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).

[3] Leioako leku-izenak. Euskaltzaindia 2011], 262 or. ISBN 978-84-95438-81-2. PMC 811590502. (Noiz kontsultatua: 2020-08-31).

[4] «Nuvilla - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-09-09).

[5] «Genevilla - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-09-09).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]